Επιτέλους η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (IAU), αρμόδια για τα «βαφτίσια» των ουρανίων σωμάτων, προχώρησε σε ξεκαθάρισμα του τοπίου, δίνοντας επίσημα ονόματα σε 227 άστρα.
Η αρμόδια διεθνής ομάδα εργασίας από αστρονόμους, που είχε συσταθεί γι’ αυτό το σκοπό φέτος τον Μάιο, ολοκλήρωσε την πρώτη φάση του έργου της. Αυτό το οποίο κατά βάση έκανε, είναι να επισημοποιήσει ονομασίες που εδώ και αιώνες είχαν δοθεί στα άστρα και χρησιμοποιούνταν ευρέως, αλλά ποτέ δεν είχαν την επίσημη «βούλα» του αρμόδιου διεθνούς αστρονομικού φορέα.
Η πρώτη συστηματική προσπάθεια καταγραφής των άστρων είχε γίνει το 1603 από τον Γιόχαν Μπάγιερ στον ‘Ατλαντα «Ουρανομετρίας» του, ο οποίος πρώτος καθιέρωσε τη χρήση ελληνικών μικρών γραμμάτων για τα άστρα των αστερισμών.
Αυτό που ξεκίνησε να γίνεται με τα πρώτα 227 άστρα, είναι να αποφασισθεί οριστικά ποια παραδοσιακά ονόματα άστρων, τα οποία έλκουν την καταγωγή τους από διάφορους πολιτισμούς και μυθολογίες (συνήθως της αρχαίας Ελλάδας, της Ρώμης και της Αραβίας) θα θεωρηθούν επίσημες ονομασίες.
Εδώ και πολλά χρόνια, εξάλλου, η συνήθης πρακτική των αστρονόμων είναι να δίνουν αλφαριθμητικούς προσδιορισμούς στα άστρα, κάτι που θα συνεχισθεί, παράλληλα με τα ονόματα των άστρων. Όμως συμβαίνει το ίδιο άστρο να προσδιορίζεται με πολλούς διαφορετικούς αλφαριθμητικούς προσδιορισμούς (ανάλογα με το σύστημα ταξινόμησης κάθε αστρονομικού καταλόγου). Έτσι, το λαμπρό άστρο Μπετελγκέζ, γνωστό και ως «άλφα του Ωρίωνος», έχει πέντε διαφορετικούς αλφαριθμητικούς προσδιορισμούς. Μύλος…
Από την άλλη, υπάρχουν άστρα μόνο με αλφαριθμητικό προσδιορισμό αλλά όχι όνομα, άστρα που έχουν παραπάνω από ένα ονόματα, διαφορετικά άστρα που έχουν το ίδιο όνομα κ.α. Ενδεικτικά, το λαμπρό άστρο Φομαλώ ή Φομαλχώ (Fomalhaut), γνωστό και ως «’Αλφα του Νοτίου Ιχθύος», έχει πάνω από 30 ονόματα. Εν γένει, η κατάσταση στον ουρανό είναι μάλλον μπερδεμένη!
Έως σήμερα, όσο κι αν ακούγεται παράξενο, η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (ΔAE) είχε εγκρίνει επίσημα τα ονόματα μόνο 14 άστρων και αυτό συνήθως επειδή γύρω τους βρέθηκαν εξωπλανήτες, οι οποίοι έπρεπε να ονομασθούν με βάση το μητρικό άστρο τους. Κάπως έτσι, η ΔΑΕ θεώρησε αναγκαίο να δημιουργήσει πια ένα επίσημο κατάλογο ονομάτων για τα άστρα που έχουν βρεθεί εδώ και χρόνια, ξεκινώντας με τα πιο γνωστά και πιο φωτεινά.
Το επόμενο βήμα θα είναι να τεθούν συγκεκριμένοι κανόνες και κριτήρια με τα οποία θα δίνονται εφεξής τα ονόματα στα άστρα και σε άλλα ουράνια σώματα, μετά από προτάσεις είτε των επαγγελματιών αστρονόμων, είτε του κοινού.
Σύμφωνα με τη ΔΑΕ, προτιμώνται ονόματα σύντομα (της μιας λέξης), με ρίζες στην αστρονομική, πολιτισμική ή φυσική κληρονομιά. Αν και οι διάφοροι πολιτισμοί έχουν κατά καιρούς δώσει τα δικά τους διαφορετικά ονόματα στα πιο φωτεινά άστρα και στους αστερισμούς, στη διεθνή πρακτική είχαν συνήθως επικρατήσει ονόματα με ελληνικές, λατινικές ή αραβικές ρίζες ήδη από την εποχή της Αναγέννησης και τα περισσότερα από αυτά επισημοποιήθηκαν πια.
Μια ανάλογη προσπάθεια είχε αναληφθεί από τη ΔΑΕ στη δεκαετία του 1920, λίγα χρόνια μετά την ίδρυσή της το 1919, όταν ξεκαθαρίστηκε ο κατάλογος με τους 88 αστερισμούς και τις ονομασίες τους.
Ο νέος κατάλογος των επίσημων ονομάτων των άστρων -που συνεχώς θα διευρύνεται- υπάρχει ΕΔΩ.
πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ