Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας απόλυσης επιβεβαιώθηκε, με την πρωθυπουργό της Βρετανίας, Λιζ Τρας, να διώχνει από την κυβέρνηση τον υπουργό Οικονομικών, Κουάζι Κουάρτενγκ, λίγο αφού εκείνος επέστρεψε εσπευσμένα από την Ουάσινγκτον όπου βρισκόταν για τη Σύνοδο του ΔΝΤ.
Την είδηση της απόλυσης του Κουάζι Κουάρτενγκ μετέδωσε το BBC. Η… καρατόμηση ήρθε λίγη ώρα αφού ο υπουργός Εμπορίου Γκρεγκ Χαντς διαβεβαίωνε ότι ο υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας και η πρωθυπουργός Λιζ Τρας ήταν αποφασισμένοι να εμμείνουν στα σχέδιά τους κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού στις 31 Οκτωβρίου.
Η απόλυση έρχεται την ώρα που οι Times δημοσιεύουν ότι βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος θέλουν να… εκδιώξουν την Λις Τρας από τη Ντάουνινγκ Στριτ, μόλις έναν μήνα και κάτι αφού ανέλαβε την πρωθυπουργία της Βρετανίας.
Η απόλυση του Κουάζι Κουάρτενγκ, σύμφωνα και με τους Times, οφείλεται στον μίνι προϋπολογισμό που παρουσίασε η κυβέρνηση Τρας μόλις ανέλαβε από εκείνη του Μπόρις Τζόνσον. Τα μέτρα προκάλεσαν τριγμούς στις αγορές και φαίνεται πως για να… σώσει το κεφάλι της, η Βρετανή πρωθυπουργός επέλεξε να “θυσιάσει” τον υπουργό Οικονομικών, έναν από τους βραχύβιους στην ιστορία της χώρας.
Εκτός από την απόλυση Κουάρτενγκ, η Τρας, σύμφωνα με το δημοσίευμα, δεν αποκλείεται να καταργήσει τμήματα του πακέτου δημοσιονομικών μέτρων που παρουσιάστηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου και προβλέπει μαζικές ενισχύσεις για τους λογαριασμούς ενέργειας και γενναίες μειώσεις φόρων. Και αυτό σε μια προσπάθεια να αντέξει τις πολιτικές πιέσεις και τις πιέσεις της αγοράς.
Η Ντάουνινγκ Στριτ επιβεβαίωσε ότι η Τρας, η οποία βρίσκεται στην εξουσία μόλις 37 ημέρες, θα δώσει αργότερα σήμερα (14.10.2022) συνέντευξη Τύπου.
Τρας υπό πίεση
Η ανακοίνωση του “αναπτυξιακού αυτού σχεδίου” πυροδότησε εκτίναξη του κόστους του βρετανικού χρέους και την κατακρήμνιση της στερλίνας στο χαμηλότερο ιστορικά επίπεδό της σε σύγκριση με το δολάριο. Μοιραία, μόλις ανέλαβε, η Λις Τρας βρέθηκε υπό πίεση.
Προσπαθώντας να καθησυχάσει τις αγορές απέναντι σε έναν “σημαντικό κίνδυνο για την οικονομική σταθερότητα της Βρετανίας”, η κεντρική τράπεζα αναγκάστηκε να παρέμβει αρκετές φορές από τις 28 Σεπτεμβρίου αγοράζοντας μακροπρόθεσμα ομόλογα του δημοσίου, αλλά η παρέμβαση αυτή τερματίζεται σήμερα, πράγμα το οποίο συμβάλλει στην ατμόσφαιρα ανησυχίας.
Χθες, Πέμπτη, η στερλίνα είχε εκτοξευθεί στα ύψη έναντι του δολαρίου και οι αποδόσεις των ομολόγων του βρετανικού δημοσίου είχαν πέσει, ενώ η αγορά έδειχνε να έχει καθησυχαστεί από τις πληροφορίες του Τύπου ότι μια αναστροφή της Ντάουνινγκ Στριτ όσον αφορά τα δημοσιονομικά μέτρα βρίσκεται στο τραπέζι.
Ετοιμάζουν ανταρσία κατά της Λις Τρας
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός απ’ όταν η Λιζ Τρας ανέλαβε τα ηνία της Βρετανίας. Και σε αυτό το διάστημα του ενός μηνός και κάτι (σ.σ. 5 Σεπτεμβρίου κέρδισε τις εσωκομματικές εκλογές) έχει… προλάβει να «δει» τη βασίλισσα Ελισάβετ να πεθαίνει, το οικονομικό της πρόγραμμα να προκαλεί… χαμό, να διώχνει τον υπουργό Οικονομικών της και να διαβάζει στους Times ότι βουλευτές του κόμματός της έχουν αρχίσει να εξυφαίνονται σενάρια για να την αντικαταστήσουν!
Αυτό αναφέρουν οι Times όπως μετέδωσε ο ανταποκριτής του ΣΚΑΪ στο Λονδίνο, Θανάσης Γκαβός. Πως κορυφαίοι βουλευτές των Τόρις συζητούν ήδη την αντικατάσταση της Λιζ Τρας με έναν εκ των Ρίσι Σούνακ και Πένυ Μόρνταντ, των βουλευτών που ήταν δεύτερος και τρίτη στις εσωκομματικές εκλογές.
Όλο και περισσότεροι βουλευτές των Συντηρητικών σχολιάζουν ότι η σκέψη για ανατροπή φορολογικών περικοπών του μίνι προϋπολογισμού, που έχει προκαλέσει αναστάτωση στις αγορές, είναι «αναπόφευκτη» αλλά θα σημαίνει ταυτόχρονα και απώλεια πολιτικού κύρους της πρωθυπουργού. Έτσι, αναζητούν τρόπο αντικατάστασής της.
Σύμφωνα με το καταστατικό του αρμόδιου κομματικού οργάνου, της Επιτροπής 1922, η νέα επικεφαλής του κόμματος δεν μπορεί να αμφισβητηθεί με εσωκομματική διαδικασία δυσπιστίας για 12 μήνες από την ανάληψη των καθηκόντων της.
Στην πράξη, ωστόσο, πιστεύεται ότι αν αρκετοί βουλευτές ασκήσουν πίεση, η Επιτροπή 1922 θα μπορούσε να δώσει το πράσινο φως για μια νέα διαδικασία διαδοχής, την τέταρτη στο Συντηρητικό κόμμα από το 2016, όταν «έπεσε» ο Ντέιβιντ Κάμερον μετά το δημοψήφισμα για το Brexit.
Σε μια τέτοια περίπτωση οι βουλευτές θα ήθελαν να μην υπάρξει παραπάνω από μία υποψηφιότητα, έτσι ώστε τα μέλη του κόμματος στην ουσία να κληθούν απλά και μόνο να επικυρώσουν και όχι να επιλέξουν το νέο ηγέτη των Συντηρητικών και νέο πρωθυπουργό.
Στα σενάρια του τρόπου διαδοχής, σύμφωνα με τους Times, περιλαμβάνεται και η απόπειρα περίπου 20 με 30 πρώην υπουργών και κορυφαίων βουλευτών να συστήσουν ένα «συμβούλιο γερόντων» του κόμματος που θα πουν στη Λιζ Τρας πως είναι ώρα να παραιτηθεί.
Συντηρητικός βουλευτής που στήριξε τη Λιζ Τρας στην πρόσφατη κούρσα διαδοχής εκμυστηρεύτηκε στους Times ότι πιστεύει πως η πρωθυπουργός θα εκδιωχθεί «έως τα Χριστούγεννα το αργότερο».
Άλλος βουλευτής, ωστόσο, πρώην υπουργός, εκτίμησε μιλώντας στην Daily Mail ότι η διαδικασία διαδοχής θα μπορούσε να αρχίσει πολύ νωρίτερα, αν το «μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλάνο» που θα παρουσιαστεί στις 31 Οκτωβρίου δεν πείσει τις αγορές.
Δημοσκόπηση για λογαριασμό των Times δείχνει ότι το 43% των ψηφοφόρων των Συντηρητικών θέλουν οι βουλευτές του κόμματος να διώξουν την Τρας και το 62% απαντά πως η επιλογή της Τρας ως πρωθυπουργού ήταν λανθασμένη.
Στο συνόλο των ερωτηθέντων, το 50% θέλει την καθαίρεση της πρωθυπουργού, ενώ μόνο το 9% θεωρεί καλή την επιλογή Τρας για την πρωθυπουργία.