Σε εσφαλμένους σχεδιασμούς, σε δαιδαλώδης γραφειοκρατία, σε αστοχίες υπουργών και επιστημονικών εμπειρογνώμονων, σε «λάθος πανδημία» και στην ολοκλήρωση του Brexit ευθύνεται η αποτυχημένη προστασία της Βρετανίας από τον Covid.
Η Βρετανία κατέγραψε έναν από τους υψηλότερους αριθμούς θανάτων παγκοσμίως από την πανδημία με περισσότερους από 230.000 καταγεγραμμένους θανάτους μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023, ενώ τα οικονομικά του κράτους εξακολουθούν να βιώνουν τις οικονομικές συνέπειες. Ο πρώην πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον διέταξε τον Μάιο του 2021 τη διεξαγωγή μιας έρευνας και η πρώτη έκθεσή της, που εξέτασε την ετοιμότητα της χώρας για το ξέσπασμα πανδημίας, είναι καταπέλτης για την κυβέρνηση και τις αρχές.
Το Ηνωμένο Βασίλειο απέτυχε στην επαρκή προστασία των κατοίκων του από την πανδημία της Covid-19, σύμφωνα με το πρώτο μέρος μιας δημόσιας έρευνας για την απόκριση των κρατικών αρχών στην πανδημία, που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
«Αν το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν καλύτερα προετοιμασμένο και πιο ανθεκτικό απέναντι στην πανδημία, ίσως να είχε αποφευχθεί μέρος του οικονομικού και ανθρώπινου κόστους», τονίζει στην έκθεση η επικεφαλής της έρευνας, πρώην δικαστής Χέδερ Χάλετ.
Σε μία έκθεση 217 σελίδων, η Χάλετ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η χώρα προετοιμάστηκε «για τη λάθος πανδημία», καθώς εστίασε σε μια επιδημία γρίπης.
«Χωρίς κανένα ενδοιασμό η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι διαδικασίες, ο σχεδιασμός και η πολιτική δημόσιων δομών έκτακτης ανάγκης της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου και των αποκεντρωμένων διοικήσεων και της δημόσιας υπηρεσίας απέτυχαν να προστατέψουν τους πολίτες της χώρας», υπογραμμίζεται.
Η έρευνα διαπίστωσε «έλλειμμα κατάλληλης ηγεσίας» με την “ομαδική σκέψη” να θολώνει τις συμβουλές των ειδικών. Υπουργοί δεν είχαν ένα αρκετά ευρύ φάσμα απόψεων και, στη συνέχεια, δεν μπορούσαν να κρίνουν τις συμβουλές που λάμβαναν.
Μια ελαττωματική στρατηγική του 2011, η οποία είχε στηρίξει τις προετοιμασίες του έθνους για μια τέτοια έκτακτη ανάγκη, είχε προετοιμαστεί μόνο για έναν τύπο πανδημίας – τη γρίπη.
Η στρατηγική αυτή ήταν ξεπερασμένη, είχε επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων μιας επιδημίας αντί να προσπαθήσει να αποτρέψει την εξάπλωσή της και δεν είχε λάβει υπόψη τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις, υπογραμμίζει η έκθεση. Αυτή η στρατηγική ουσιαστικά εγκαταλείφθηκε κατά την πρώτη εφαρμογή της για την αντιμετώπιση της Covid.
«Οι υπουργοί Υγείας… που τήρησαν εκείνη τη στρατηγική, οι εμπειρογνώμονες και οι αξιωματούχοι που τους συμβούλεψαν να το κάνουν, και οι κυβερνήσεις των αποκεντρωμένων διοικήσεων που την υιοθέτησαν, φέρουν όλοι ευθύνη για την αποτυχία να εξετάσουν και να διορθώσουν αυτά τα μειονεκτήματα», καταγγέλλει η έκθεση.
Η Χάλετ εξέφρασε επίσης τη λύπη της για τη «δαιδαλώδη πολυπλοκότητα» των κυβερνητικών υπηρεσιών που είναι αρμόδιες για τον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης και το γεγονός ότι σύμβουλοι δεν είχαν επαρκή ελευθερία να εκφράσουν διαφορετικές απόψεις.
Επίσης, η κινητοποίηση των κρατικών υπηρεσιών για το Brexit συνέβαλε στην έλλειψη προετοιμασίας του Ηνωμένου Βασιλείου για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Μάρτυρες δήλωσαν ότι οι εργασίες για την προετοιμασία για πανδημίες είχαν διακοπεί λόγω της ανακατανομής των πόρων για την «Επιχείρηση Χρυσοτσίχλονο», το σχέδιο έκτακτης ανάγκης στην περίπτωση που το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρούσε από την ΕΕ χωρίς συμφωνία.
Άλλοι παράγοντες που εξηγούν την έλλειψη ετοιμότητας της χώρας περιλαμβάνουν την έλλειψη εποπτείας από το Κοινοβούλιο και τη γραφειοκρατία.
Η έκθεση ζητά «ριζική απλοποίηση» του τρόπου προετοιμασίας της χώρας σε καταστάσεις κρίσης, πρακτική άσκηση τουλάχιστον κάθε τρία χρόνια και τη δημιουργία ενός ενιαίου φορέα που θα εποπτεύει ολόκληρο το σύστημα.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163