Ο πρόεδρος Σεμπαστιάν Πινιέρα είναι αντιμέτωπος με κοινωνική κρίση στην Χιλή που ορισμένοι αναλυτές αποκαλούν τη σοβαρότερη μετά το τέλος της στρατιωτικής δικτατορίας του Πινοσέτ. Ο Πινιέρα συγκαλεί σήμερα Τρίτη συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών ώστε να καταρτιστεί ένα νέο «κοινωνικό συμβόλαιο» και να τερματιστεί το κύμα διαδηλώσεων και ταραχών.
«Θα συναντηθώ με τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων, της συμπολίτευσης και της αντιπολίτευσης, για να εξερευνήσουμε και ελπίζω να προχωρήσουμε προς ένα κοινωνικό συμβόλαιο που θα μας επιτρέψει να φθάσουμε όλοι ενωμένοι, με ταχύτητα, αποτελεσματικότητα και υπευθυνότητα, σε καλύτερες λύσεις στα προβλήματα που πλήττουν τους Χιλιανούς», είπε ο Πινιέρα το βράδυ της Δευτέρας σε διάγγελμά του προς το έθνος.
Η Χιλή “φλέγεται”
Από την Παρασκευή στη Χιλή έχει ξεσπάσει κύμα ταραχών χωρίς προηγούμενο εδώ και δεκαετίες. Οι διαδηλώσεις, που ξεκίνησαν με τις διαμαρτυρίες κυρίως των φοιτητών εξαιτίας της αύξησης της τιμής του εισιτηρίου του μετρό στην πρωτεύουσα Σαντιάγο, πολύ γρήγορα εξαπλώθηκαν σε όλη τη χώρα.
Με “καύσιμο” την οργή εξαιτίας των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών και των ανισοτήτων στη χώρα, η οποία επαινείται στο εξωτερικό ως υπόδειγμα οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας αλλά στην οποία η υγεία και η παιδεία έχουν παραδοθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου στον ιδιωτικό τομέα, το κίνημα διαμαρτυρίας γιγαντώθηκε, όμως οι κινητοποιήσεις αμαυρώθηκαν από ένα κύμα βίαιων επεισοδίων, λεηλασιών και εμπρησμών, με τουλάχιστον 11 νεκρούς.
Για τρίτη συνεχόμενη νύχτα, το βράδυ της Κυριακής επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας στο Σαντιάγο, όπως ανακοίνωσε ο στρατηγός Χαβιέρ Ιτούριαγκα, αρμόδιος για την δημόσια ασφάλεια.
«Πρέπει εκ νέου να κηρυχθεί απαγόρευση κυκλοφορίας, η οποία θα αφορά όλη την μητροπολιτική περιοχή [του Σαντιάγκο], από τις 20:00 [01:00 της Τρίτης ώρα Ελλάδας] και ως τις 06:00 [12:00]», είπε ο στρατηγός σε δηλώσεις του σε τηλεοπτικά δίκτυα της Χιλής. Η απαγόρευση κυκλοφορίας — μέτρο που είχε να επιβληθεί από τις ημέρες της στρατιωτικής δικτατορίας (1973-1990) — κηρύχθηκε για πρώτη φορά τη νύχτα του Σαββάτου και ανανεώθηκε την Κυριακή.
Μολαταύτα οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και οι ταραχές συνεχίστηκαν χθες στο Σαντιάγκο.
Οδοφράγματα και λεηλασίες
Δύο συγκεντρώσεις σε πλατείες της πρωτεύουσας της Χιλής ήταν ειρηνικές, αλλά η αστυνομία χρησιμοποίησε δακρυγόνα και αντλίες νερού υπό πίεση για να διαλύσει μια μικρή ομάδα που πέταγε πέτρες, έστησε οδοφράγματα και λεηλάτησε ένα κατάστημα, σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο 24 Horas.
«Έξω οι στρατιωτικοί!», φώναζαν διαδηλωτές απευθυνόμενοι στις ισχυρές δυνάμεις του στρατού, των καραμπινιέρων και της αστυνομίας που είχαν αναπτυχθεί. «Η Χιλή ξύπνησε!», φώναζαν άλλοι, χτυπώντας κουζινικά, ενώ ένα ελικόπτερο έκανε κύκλους πάνω από το πλήθος.
«Θα χυθεί αίμα. Μας έχουν κλείσει όλες τις πόρτες», είπε ένας από τους διαδηλωτές, ένας 30χρονος οδοντίατρος, που κράταγε ένα πλακάτ με το οποίο απαιτούσε την παραίτηση του προέδρου Πινιέρα. «Ο κόσμος έχει κουραστεί, έχει εξοργιστεί, λέει φτάνει πια», είπε μια ακόμη διαδηλώτρια, εκπαιδευτικός.
Απαγόρευση κυκλοφορίας επιβλήθηκε επίσης χθες σε πολλές άλλες πόλεις, ιδίως στη Βαλπαραΐσο, όπου επισπεύστηκε καθώς αναφέρθηκαν πολλοί εμπρησμοί στο αστικό κέντρο, σημαντικό λιμάνι της Χιλής. Το μέτρο επιβλήθηκε επίσης στις πόλεις Λα Σερένα, Κοκίμπο, Ρανκάγουα και Κονσεψιόν.
Σύμφωνα με τον στρατηγό Ιτούριαγκα, έγιναν 97 συλλήψεις χθες Δευτέρα. Συνολικά, σύμφωνα με τις αρχές, έχουν γίνει 2.151 συλλήψεις.
12 νεκροί
Σύμφωνα με τον Αντρές Τσάντγουικ, τον υπουργό Εσωτερικών της συντηρητικής κυβέρνησης του προέδρου Πινιέρα, άλλοι τρεις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους τη νύχτα της Κυριακής προς Δευτέρα με αποτέλεσμα ο απολογισμός των θυμάτων να αυξηθεί σε τουλάχιστον 11 νεκρούς από το Σαββατοκύριακο. Τα περισσότερα από τα θύματα έχασαν τη ζωή τους σε εμπρησμούς, σύμφωνα με τον ίδιο.
Ο απολογισμός όμως έφτασε στους 12, καθώς εξέπνευσε ένας νεαρός άνδρας τον οποίο χτύπησε φορτηγό του στρατού στη διάρκεια της καταστροφής των εγκαταστάσεων μιας εταιρείας στο λιμάνι της πόλης Ταλκαουάνο (νότια).
Ο Τσάντγουικ είπε πως 110 σούπερ μάρκετ λεηλατήθηκαν και τουλάχιστον 13 πυρπολήθηκαν την προηγούμενη νύχτα και υποστήριξε ότι συμμορίες πιθανόν ενέχονται στη βία, ωστόσο διαβεβαίωσε ότι θα διενεργηθούν έρευνες στις περιπτώσεις που καταγγέλλονται καταχρήσεις από πλευράς της αστυνομίας.
Εκατοντάδες άνθρωποι έχουν τραυματιστεί στα επεισόδια. Σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας Χάιμε Μάνιαλιτς, οι τραυματίες είναι τουλάχιστον 239 και οκτώ πολίτες νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση. Σύμφωνα με τον Τσάντγουικ, τραυματίστηκαν επίσης περίπου 50 στελέχη των δυνάμεων επιβολής της τάξης.
Ο υπουργός Εργασίας Νικολάς Μόνκεμπεργκ υποστήριξε ότι οι ταραχές έχουν προκαλέσει την απώλεια 20.000 θέσεων εργασίας.
Ζημιές και σε σχολεία και κέντρα υγείας
Περίπου 2ο σχολεία και αρκετά κέντρα υγείας έχουν υποστεί ζημιές, σύμφωνα με την κυβέρνηση, ενώ μόλις μία από τις επτά γραμμές του μετρό στο Σαντιάγκο λειτούργησε χθες, καθώς πολλοί σταθμοί έχουν υποστεί μερική ως ολοσχερή καταστροφή. Σύμφωνα με την κυβερνήτρια της μητροπολιτικής περιφέρειας του Σαντιάγκο Κάρλα Ρουμπιλάρ, το μετρό έχει υποστεί ζημιές η αξία των οποίων υπολογίζεται ότι ανέρχεται σε 300 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.
Η Ύπατη Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η — πρώην πρόεδρος της Χιλής — Μισέλ Μπατσελέτ, απηύθυνε έκκληση χθες να αρχίσει «διάλογος άμεσα» για να τερματιστεί η κρίση, ζήτησε να διενεργηθούν ανεξάρτητες έρευνες για τους θανάτους, ενώ επέκρινε τη χρήση «εμπρηστικής ρητορικής», χωρίς να αναφερθεί ονομαστικά στον διάδοχό της Σεμπαστιάν Πινιέρα, που δήλωσε την Κυριακή πως η χώρα βρίσκεται «σε πόλεμο» εναντίον ενός «εχθρού» που είναι «αδυσώπητος», «δεν σέβεται τίποτε και κανέναν» και είναι διατεθειμένος «βιαιοπραγήσει και να εγκληματήσει χωρίς κανένα όριο».
Μεγάλες ουρές σχηματίστηκαν χθες σε σούπερ μάρκετ και τράπεζες στο Σαντιάγο, καθώς πολλά υποκαταστήματα αλυσίδων πιστωτικών ιδρυμάτων και καταστημάτων λιανικής παρέμειναν κλειστά χθες.
Κλειστά παρέμειναν επίσης χθες πολλά σχολεία και δεν αναμένεται να λειτουργήσουν ούτε σήμερα. Αρκετά πανεπιστήμια ανέστειλαν και αυτά τη λειτουργία τους.
Στο μεταξύ, η Γερουσία της Χιλής ενέκρινε την απόφαση του προέδρου Πινιέρα με την οποία ακυρώθηκε η αύξηση της τιμής του εισιτηρίου του μετρό, μέτρο το οποίο επρόκειτο να τεθεί σε εφαρμογή εντός ημερών.
