''Ιστορικής σημασίας'' στιγμές βίωσαν οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, όπως σημειώνει ο γ.γ του ΟΗΕ στα συμπεράσματα της έκθεσης για την ανανέωση της θητείας της Ειρηνευτικής Δύναμης στην Κύπρο. Παράλληλα τονίζει ότι οι πολυμερείς συνομιλίες στο Κραν Μοντάνα, έφεραν τη διαδικασία σε ''κρίσιμο στάδιο''.
Σύμφωνα με το ΡΙΚ, στην έκθεση, η οποία κυκλοφόρησε ανεπίσημα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ο Αντόνιο Γκουτιέρες καταγράφει τις εξελίξεις του τελευταίου εξαμήνου και επισημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις Αναστασιάδη-Ακκιντζί πέρασαν περιόδους υψηλής έντασης και άνευ προηγουμένου προόδου, αλλά παράλληλα, προκλήσεις και στιγμές στασιμότητας. Αναφερόμενος στο δείπνο της 4ης Ιουνίου στη Νέα Υόρκη, ο Αντόνιο Γκουτιέρες, υπογραμμίζει ότι η ανακοίνωση (4.6.2017) σημείωνε ότι «η πρόοδος στο κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο για την επίτευξη συνολικής συμφωνίας και οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων σε σχέση με τη μελλοντική τους ασφάλεια».
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ δηλώνει ότι η Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ εξακολουθεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση ενός «ήρεμου και ασφαλούς περιβάλλοντος στην Κύπρο και στη διευκόλυνση της επικοινωνίας στη διαιρεμένη περιοχή». Ο κ. Γκουτιέρες παράλληλα εισηγείται στο Συμβούλιο Ασφαλείας να παρατείνει την εντολή της Ειρηνευτικής Δύναμης μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2018.
Επίσης προτρέπει όλα τα μέρη και ιδίως τους δύο ηγέτες, λαμβάνοντας υπόψη το απογοητευτικό αποτέλεσμα στο Κραν Μοντάνα, να προβληματιστούν βαθιά για τα αποτελέσματα και για τον πιθανό δρόμο, που υπάρχει μπροστά. «Όσον αφορά τα Ηνωμένα Έθνη, ο ρόλος του Οργανισμού στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων, ως παράγοντας διευκόλυνσης της διαδικασίας, παραμένει στη διάθεση των μερών», προσθέτει ο ίδιος.
Παράλληλα, ο Αντόνιο Γκουτιέρες χαρακτηρίζει στα συμπεράσματα της έκθεσης «κρίσιμες για τις συνεχιζόμενες προσπάθειες στην Κύπρο» τις εταιρικές σχέσεις των Ηνωμένων Εθνών με τοπικούς, περιφερειακούς και διεθνείς παράγοντες. Επίσης, εκφράζει τις ευχαριστίες του στους εταίρους αυτούς και ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που παρέσχε βοήθεια σε ορισμένους τομείς κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μεταξύ άλλων, μέσω συνεισφορών προς την Τεχνική Επιτροπή Πολιτιστικής Κληρονομιάς, για την εργασία στα δύο νέα σημεία διέλευσης και την Επιτροπή για τους Αγνοούμενους, καθώς και την κρίσιμα σημαντική διευκόλυνση των Ηνωμένων Εθνών στις συνομιλίες υπό την αιγίδα της αποστολής των καλών του υπηρεσιών.
Για το θέμα των αγνοουμένων η έκθεση αναφέρει ότι μέχρι τις 15 Ιουνίου 2017 είχαν ανευρεθεί λείψανα 1.229 ατόμων και στις δύο πλευρές, ενώ έχουν ταυτοποιηθεί και παραδοθεί στις οικογένειές τους λείψανα 764 ατόμων, σε σύνολο 2.001. Τα 14 άτομα αφορούν το διάστημα των τελευταίων 6 μηνών. Ειδική μνεία γίνεται στο άνοιγμα των αρχείων του ΟΗΕ στην Επιτροπή Αγνοουμένων.
Από τις 24 Απριλίου έως τις 5 Μαΐου, μέλη του προσωπικού της μονάδας αρχειοθέτησης της Επιτροπής Αγνοουμένων και το τρίτο μέλος εξέτασαν τα έγγραφα της UNFICYP από το 1963 έως το 1964 και το 1974, τα οποία βρίσκονται στα αρχεία των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, με στόχο τον εντοπισμό πληροφοριών. Η συνεχιζόμενη ανασκόπηση των αρχείων της UNFICYP στη Λευκωσία είχε επίσης ως αποτέλεσμα την ανταλλαγή πολλών σχετικών εγγράφων με τα μέλη της Επιτροπής. Ο γ.γ. του ΟΗΕ στην έκθεση εκφράζει ανησυχία για τη μείωση του αριθμού των θρησκευτικών υπηρεσιών, που εγκρίθηκαν «στο βορρά» σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2015-2016, καθώς και άλλους περιορισμούς που παρεμπόδισαν τη λατρεία των Ελληνοκυπρίων.
«Πρέπει να αρθούν όλοι οι περιορισμοί στην ελευθερία της λατρείας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν στην πρόσβαση σε θρησκευτικούς τόπους», τονίζει o ίδιος και προσθέτει ότι «Οι λειτουργίες επιτρέπονται μόνο μία φορά ετησίως σε ορισμένες εκκλησίες στο βορρά και υπάρχουν δύσκολες διαδικασίες για τη μεταφορά θρησκευτικών εικόνων από τα νότια προς τα βόρεια για να χρησιμοποιηθούν κατά τις θρησκευτικές λειτουργίες. Μερικοί περιορισμοί στη θρησκευτική λατρεία σε τζαμιά του νότου παραμένουν σε ισχύ».