Χριστούγεννα στην Αυστρία: Μαγική παραμονή

Ωστόσο, ενόψει της συνεχώς αυξανόμενης εμπορευματοποίησης τέτοιων επετείων, ένας στους τρεις Αυστριακούς εκτιμά ότι η “Άγια Νύχτα” έχει “χάσει” την αυθεντικότητα και την λαμπρότητά της.

Γιορταστική ατμόσφαιρα για τα Χριστούγεννα υπάρχει στην Αυστρία απ’ άκρου εις άκρον ήδη εβδομάδες νωρίτερα με τις παραδοσιακές χριστουγεννιάτικες αγορές, πολλές από τις οποίες εγκαινιάζονται και λειτουργούν ήδη από τα μέσα Νοεμβρίου, με τη Βιέννη να θεωρείται “πρωτεύουσα των Χριστουγέννων” στην Ευρώπη, διαθέτοντας τις μεγαλύτερες και εντυπωσιακότερες από αυτές, με κορυφαία εκείνη στην Πλατεία του Δημαρχείου της.

Οι χριστουγεννιάτικες αγορές κυριαρχούνται από εορταστικά αναμνηστικά, χειροποίητα δώρα και στολίδια για το χριστουγεννιάτικο δένδρο, αλλά και από το παραδοσιακό ζεστό γλυκό κρασί, ανάμικτο με διάφορα είδη τσαγιού, φρούτα και μπαχαρικά, ενώ παράλληλα, στις πόλεις και τα χωριά διοργανώνονται σειρά από εκδηλώσεις με παραδοσιακά έθιμα.

Στα σπίτια, από τις αρχές Δεκεμβρίου, για τις ημέρες προ των Χριστουγέννων, στολίζεται το παραδοσιακό στεφάνι από κλαδιά ελάτου με τέσσερα μεγάλα κεριά, που οι ιδιοκτήτες ανάβουν ένα για κάθε Κυριακή πριν από την παραμονή. Σε αυτό το διάστημα των τεσσάρων εβδομάδων προ των Χριστουγέννων (“Αντβέντ”) παρασκευάζονται και τα γλυκίσματα των Χριστουγέννων, από τα απλά μπισκοτάκια μέχρι τα διάφορα “κίπφερλ” ή τα “στόλεν”.

Σε ένα ποσοστό 90% οι Αυστριακοί γιορτάζουν την παραμονή των Χριστουγέννων μπροστά από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, το οποίο έχει “στολιστεί” μόλις μερικές ώρες νωρίτερα το μεσημέρι, ένα “καθήκον” που σε δύο από τα τρία σπίτια έχει αναλάβει η νοικοκυρά, με τη συμμετοχή των παιδιών να περιορίζεται τα τελευταία χρόνια σε ένα ποσοστό 25% (σύμφωνα με τις στατιστικές).

Το 75% των Αυστριακών περνούν την “Άγια Νύχτα” σε στενό οικογενειακό κύκλο, ενώ ένα 22% είναι καλεσμένοι σε συγγενείς ή φίλους — περιβάλλον που κατά μέσο όρο περιλαμβάνει πέντε πρόσωπα– αλλά ένα ποσοστό 4%, που αντιστοιχεί σε σχεδόν 320.000 πολίτες, θα περάσουν τη βραδιά μόνοι τους.
Για αργά το απόγευμα προς το βράδυ της 24ης Δεκεμβρίου, την οικογένεια, με ή χωρίς φίλους και προσκεκλημένους, αναμένει το χριστουγεννιάτικο δείπνο που συνήθως περιλαμβάνει ψάρι του γλυκού νερού (γριβάδι) ή ψητό λουκάνικο με βραστό ξινό λάχανο, όπως επίσης ψητή γαλοπούλα.

Ακολουθεί η ανταλλαγή των δώρων που έχουν τοποθετηθεί κάτω από το δένδρο και που, σύμφωνα με την παράδοση, έχει φέρει το “Κρίστκιντλ”, το ξανθό αγγελάκι που συμβολίζει τον νεογέννητο Ιησού. Τα τελευταία χρόνια είναι δημοφιλή τα δώρα από χρυσό και ασήμι, σε μορφή κλασικών κοσμημάτων, συλλεκτικών κερμάτων ή μεταλλίων, ακόμη και για παιδιά, με διάφορες απεικονίσεις.

Για την αγορά του (φυσικού) χριστουγεννιάτικου δέντρου, το οποίο είναι πάντα ένα από τα διάφορα είδη έλατου που υπάρχουν σε αφθονία στη χώρα, οι Αυστριακοί φέρεται να έχουν ξοδέψει εφέτος πάνω από 50 εκατομμύρια ευρώ, ενώ για την αγορά δώρων έχουν δαπανηθεί τις προηγούμενες ημέρες πάνω από δύο δισεκατομμύρια ευρώ, κατά μέσο όρο 395 ευρώ κατά άτομο.

Η ανταλλαγή των δώρων γίνεται και με την αποστολή πακέτων μέσω των Αυστριακών Ταχυδρομείων, τα οποία μόνον μέσα στο προηγούμενο Σαββατοκύριακο διεκπεραίωσαν πάνω από 600.000 αποστολές πακέτων-δώρων, ενώ και για την τελευταία εβδομάδα αναμένεται η διακίνηση πολλών ακόμη εκατοντάδων χιλιάδων πακέτων.

Η ανταλλαγή ευχών για τα Χριστούγεννα φέρεται να γίνεται μέσω μηνυμάτων SMS, σε ποσοστό 33%, με τα περισσότερα από αυτά να στέλνονται το απόγευμα της παραμονής μεταξύ 17.00 και 18.00 τοπική ώρα, ενώ ενόψει των γιορτών των Χριστουγέννων, οι Αυστριακοί κάνουν δωρεές για τους αναξιοπαθείς συνανθρώπους τους, οι οποίες εφέτος αναμένεται να ξεπεράσουν τα 625 εκατομμύρια ευρώ και το κατά κεφαλή ποσό δωρεάς να υπολογίζεται στα 72 ευρώ.

Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, περίπου 850.000 Αυστριακοί (στο σύνολο των 8,6 εκατομμυρίων κατοίκων), αναμένεται να βρεθούν το εορταστικό τριήμερο (24, 25 και 26 Δεκεμβρίου) σε ρωμαιοκαθολικό ναό για κάποια λειτουργία, ενώ τα μεσάνυχτα της 24ης Δεκεμβρίου, ένα μεγάλο ποσοστό αναμένεται να παρακολουθήσει σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση τη λειτουργία από το Βατικανό.

Όμως, από την Αυστρία προέρχεται και το διασημότερο στον κόσμο χριστουγεννιάτικο τραγούδι, η “Άγια Νύχτα”, που εφέτος γιορτάζει, τουλάχιστον σε σχέση με τους στίχους του, τα 200ά γενέθλιά του, καθώς ήταν τον βαρύ χειμώνα του 1816 που στο Μαρίαπφαφ της επαρχίας Λουνγκάου του Σάλτσμπουργκ, που ο βοηθός ιερέας Γιόζεφ Μορ εμπνεύστηκε και έγραψε το χριστουγεννιάτικο ποίημα που έμελλε να μεταφραστεί αργότερα σε πάνω από 300 γλώσσες και διαλέκτους.

Ένα χρόνο αργότερα, το 1817, και με την μετάθεση του Γιόζεφ Μορ στο Ομπερντορφ, βόρεια της πόλης Σάλτσμπουργκ, ο εκεί δάσκαλος και μουσικός του εκκλησιαστικού οργάνου, ο Φραντς Ξάβερ Γκρούμπερ, συνέθεσε την παγκόσμια γνωστή μελωδία της “Άγιας Νύχτας”, που σήμερα την τραγουδούν σε όλες τις ηπείρους και το 2011 ανακηρύχθηκε τμήμα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Αυστρίας.