«Κάνω δίσκους μόνο όταν νιώθω ότι έχω κάτι να πω. Δεν με ενδιαφέρει να κυκλοφορήσω μουσική μόνο και μόνο για να πουλήσω αντίτυπα. Η Sade δεν είναι εμπορικό λογότυπο». Τα λόγια ανήκουν στην Βρετανίδα τραγουδίστρια Sade, την πιο ερωτική ερμηνεύτρια των ‘80s.
Η τραγουδίστρια Sade γεννήθηκε μια μέρα σαν σήμερα το 1959 και παραμένει μέχρι σήμερα μία παγκόσμια ντίβα της παγκόσμιας μουσικής.
Η δημοσιότητα, οι συνεντεύξεις, οι φωτογραφίσεις και όλο το star system δεν την αφορούσαν ποτέ, θα έλεγε κανείς ότι τα αντιπαθούσε. Άλλωστε τίποτα από αυτά δεν χρειαζόταν…
Τα πρώτα χρόνια και η μπάντα Sade
Η Helen Folasade Adu γεννήθηκε στην πόλη Ιμπαντάν της Νιγηρίας. Ο πατέρας της ήταν Νιγηριανός, καθηγητής οικονομικών στο πανεπιστήμιο. Η μητέρα της Αγγλίδα νοσοκόμα. Το ζευγάρι γνωρίστηκε στο Λονδίνο ενώ εκείνος σπούδαζε στο LSE και μετακόμισαν στη Νιγηρία λίγο μετά τον γάμο.
Όταν γεννήθηκε η κόρη τους, κανείς δεν την αποκαλούσε με το αγγλικό της όνομα αλλά με τη σύντμηση του Folosade και κάπως έτσι έμεινε το πιο εύηχο Sade. Στα 4 της χρόνια, οι γονείς της χώρισαν και η μητέρα της μαζί με την Sade και τον μεγαλύτερο αδερφό της Μπόντζι επέστρεψαν στην Αγγλία.
Πηγή φωτογραφίας: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Η Sade μεγάλωσε ακούγοντας αμερικανική σόουλ μουσική. Ως έφηβη, είδε μια συναυλία των Jackson Five στο Rainbow Theatre στο Finsbury Park του Λονδίνου, όπου δούλευε πίσω από το μπαρ τα Σαββατοκύριακα. «Με γοήτευσε περισσότερο το κοινό παρά από οτιδήποτε συνέβαινε στη σκηνή. Ήταν λευκοί, μαύροι και πολλές οικογένειες με παιδιά. Συγκινήθηκα πολύ. Είπα μέσα μου πως ένα τέτοιο κοινό θα ήθελα κι εγώ».
Η μουσική δεν ήταν η πρώτη της επιλογή ως καριέρα. Σπούδασε μόδα στο St Martin’s School Of Art στο Λονδίνο και άρχισε να τραγουδά για να κάνει εξυπηρέτηση σε ένα γκρουπ φίλων προσωρινά. Το γκρουπ εκείνο ήταν οι Pride. Το 1982 πήρε μερικά μέλη των Pride και σχημάτισε τους Sade, ένα γκρουπ με το όνομά της.
Το 1984 κυκλοφόρησε το πρώτο άλμπουμ της μπάντας, το «Diamond Life». Με τα «Smooth Operator», «Your Love is King» και το «Why Can’t We Live Together» η Sade και το συγκρότημά της έκανε παγκόσμια επιτυχία.
Το πρώτο single της Sade, «Your Love Is King», έγινε κορυφαία βρετανική επιτυχία τον Φεβρουάριο του 1984, και με αυτό η ζωή της όπως και αυτή του συγκροτήματος θα αλλάξουν άρδην. Η άτονη, συγκρατημένη κομψότητα της μουσικής σε συνδυασμό με την εμφάνισή της – ασυνήθιστα εξωτική και αβίαστα σοφιστικέ – την καθιέρωσαν ως γυναικείο πρότυπο.
Τα περιοδικά έκαναν ουρά για να τη βάλουν στο εξώφυλλό τους. «Δεν ήταν μάρκετινγκ», θα πει εκείνη. «Ήμουν μόνο εγώ. Και δεν προσπαθούσα να προωθήσω μια εικόνα».
Την εποχή του πρώτου άλμπουμ, του «Diamond Life», το 1984, η ζωή της Sade ήταν κάθε άλλο παρά παραμυθένια. Ζούσε σε έναν ανακαινισμένο πυροσβεστικό σταθμό στο Βόρειο Λονδίνο, με τον τότε φίλο της Ρόμπερτ Ελμς. Δεν υπήρχε θέρμανση, πράγμα που σήμαινε ότι έπρεπε κοιμάται ντυμένη, ενώ το μπάνιο ήταν στην κουζίνα.
Για το υπόλοιπο της δεκαετίας του ’80, μέχρι και τα πρώτα τρία άλμπουμ που πούλησαν εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο, η Sade δεν σταμάτησε τις περιοδείες.
«Αν κάνεις απλώς τηλεόραση ή βίντεο, τότε γίνεσαι εργαλείο της δισκογραφικής βιομηχανίας. Το μόνο που κάνεις είναι να πουλάς ένα προϊόν. Όταν ανεβαίνω στη σκηνή με το συγκρότημα και παίζουμε, ξέρω ότι ο κόσμος αγαπά τη μουσική. Μπορώ να το νιώσω. Μερικές φορές λαχταρώ να είμαι στο δρόμο. Το συναίσθημα με κυριεύει»» υποστήριζε σθεναρά.
Το 1985 κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Promise» με κομμάτια όπως το «Is It a Crime» και το συγκλονιστικό «Jezebel». Τρία χρόνια μετά ήρθε το «Stronger Than Pride» με επίσης μεγάλες επιτυχίες και το 1992 το «Love Delux». Εκεί συμπεριλαμβανόταν το κομμάτι που θα γίνει η μεγαλύτερη επιτυχία της Sade, το αριστουργηματικό «No Ordinary Love».
Μετά τη γέννηση του παιδιού της ακολούθησε μία μικρή παύση. Είχε έρθει η ώρα να αφιερωθεί στη μητρότητα.
Το 1986, έπαιξε στην ταινία «Absolute Beginners» και το 2000 κυκλοφόρησε το «Lovers Rock». Στράφηκε σε έναν ποπ ήχο και κέρδισε το βραβείο Grammy για το καλύτερο ποπ φωνητικό άλμπουμ.
Το 2002, της απονεμήθηκε ο τίτλος του Αξιωματικού του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Το 2010, το συγκρότημα κυκλοφόρησε το «Soldier of Love» και πήρε ξανά το βραβείο Grammy για την καλύτερη R&B ερμηνεία από ντουέτο ή συγκρότημα με φωνητικά. Αυτό είναι και η τελευταία (επίσημα) δισκογραφική δουλειά.
Το 2018, έκανε το soundtrack «Flower of the Universe» για την ταινία της Disney «A Wrinkle in Time» του 2018 και λίγους μήνες μετά θα κυκλοφορήσει και το κομμάτι «The Big Unknown» για την ταινία «Widows». Η ίδια θα πει ότι συμφώνησε να το γράψει γιατί ένιωθε ότι την αντιπροσώπευε η σειρά στην οποία ήταν βασισμένη το φιλμ.
Τα μεγάλα μουσικά διαλείμματα που μεγάλωναν τον μύθο
Η Sade έκανε στη ζωή της μεγάλα μουσικά διαλείμματα για να αφιερωθεί στην προσωπική της ζωή, γι’ αυτό οι δουλειές της είναι τόσο σπάνιες την τελευταία 20ετία.
«Όταν συμβαίνουν σημαντικά πράγματα στη ζωή μου, δεν μπορώ να κλείσω τον διακόπτη και να πω “τώρα είναι ώρα να βγάλω καινούριο δίσκο”» είχε πει σε μια από τις συνεντεύξεις της.
Θα κάνει ένα διάλειμμα οκτώ ετών μέχρι το 2000 όταν θα κυκλοφορούσε το Lovers Rock. Το επόμενο διάλειμμα θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο, αφού θα περνούσαν δέκα χρόνια για επιστρέψει. Το 2010 κυκλοφόρησε το «Soldier of Love» που παραμένει έως σήμερα η τελευταία της δουλειά με την οποία η μεγάλη ερνημεύτρια της σόουλ θα κάνει μια εκπληκτική επαναφορά. Τα μισά τραγούδια του δίσκου, ίσως και παραπάνω, θα γίνουν μεγάλες επιτυχίες ενώ η περιοδεία της Sade Live το 2011 ήταν μονίμως sold out.
Στη συνέχεια η τραγουδίστρια, με προσωπική της απόφαση ξαναμένει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας για «να ζήσει ως κανονικός άνθρωπος». Από το 2005 είχε αγοράσει ένα αγρόκτημα στην επαρχία του Γκλουσέστερσαϊρ, στη νοτιοδυτική Αγγλία και μένει εκεί με τον σύντροφό της, έναν αξιωματικό του Βασιλικού Ναυτικού, και τον γιο του.
Δεν κάνει δημόσιες εμφανίσεις, μιλάει πολύ σπάνια και ζει όπως έχει επιλέξει. Υπάρχουν φορές που θα την συναντήσεις σε χαρούμενες στιγμές στο Instagram σε φωτογραφίες του transgender μοναχογιού της Ιζαάκ, του βιολογικού παιδιού που απέκτησε με τον Τζαμαϊκανό παραγωγό Μπομπ Μόργκαν.
Παρά τις έντονες φημολογίες για μια ζωή μέσα στα ναρκωτικά και τους εθισμούς, στην πραγματικότητα η Sade απομονώνεται καθε φορά που νιώθει ότι θέλει να το κάνει. «Μπορείς να αναπτυχθείς ως καλλιτέχνης μόνο αρκεί να αφήσεις τον χρόνο στον εαυτό σου να αναπτυχθεί ως άνθρωπος», λέει.
Σήμερα, η Sade θεωρείται η πιο πετυχημένη σόλο γυναίκα μουσικός της Βρετανίας. Στην Αμερική την λατρεύουν, ιδιαίτερα οι ράπερ. Από τους Jay-Z και Kanye West μέχρι τον Snoop Dogg και τη Nicki Minaj.
Αυτά τα μεγάλα μουσικά διαλείμματα και το «μυστήριο» που τα περιέβαλε έχτιζαν τον μύθο της με τα χρόνια. «Όλα αυτό το διάστημα που ζει σε μια πολυτελή σιωπή ο θρύλος της μεγαλώνει» θα γράψουν για εκείνη οι New York Times.
Τον Αύγουστο του 2023, η Sade φιλοξενήθηκε στη βρετανική Vogue για το αφιέρωμα «Η Ζωή στην καραντίνα» και δήλωσε ότι την πέρασε με τη μαμά της, τον σύντροφό της Ιάν Γουότς και τη βαφτιστήρα της.
Καθετί που κυκλοφορεί είναι γεγονός από μόνο του. Επιστρέφει στη μουσική μόνο όταν αισθάνεται ότι έχει κάτι να πει…