Μια τρυφερή ταινία για την ηχώ όσων κολλάνε στην ψυχή, για την ασφάλεια που μας παρέχει το καταφύγιο των γύρω μας, για την εξέγερση και τον ίλιγγο μπροστά στη ζωή και όσα θεωρούνται δεδομένα. Για την ενηλικίωση.
Στο απομακρυσμένο μεξικανικό χωριό Ελ Έκο που λειτουργεί ”αυτόνομα”, εκτός χρόνου, τα παιδιά φροντίζουν τα πρόβατα και τους μεγαλύτερους. Ενώ ο παγετός και η ξηρασία τιμωρούν τη γη, μαθαίνουν να κατανοούν τον θάνατο, την ασθένεια και την αγάπη με κάθε πράξη, λέξη και σιωπή των γονιών τους.
Όπως αναφέρει στο σημείωμά της η σκηνοθέτιδα Τατιάνα Ουέσο, «ήθελα να πω μια ιστορία ενηλικίωσης, για εκείνα τα σημάδια που αποτυπώνονται κατά την πρώιμη παιδική ηλικία. Αλλά όλα ήταν ακόμα πολύ αφηρημένα στο μυαλό μου. Η μόνη μου πυξίδα ήταν ότι ήθελα να κάνω μια ταινία για το πώς είναι να μεγαλώνεις, όταν όλα είναι καινούργια και αποτελούν έκπληξη και κοιτάς τον κόσμο από ένα άλλο, μαγικό μέρος.
Αυτή είναι και η περίοδος που αποθηκεύει αυτές τις πρώτες στιγμές που μας σημαδεύουν για μια ζωή. Και μετά έβλεπα την κόρη μου να μεγαλώνει, κάθε μέρα. Είναι μια εποχή που ορισμένα πράγματα έρχονται σε σύγκρουση, οι εκπλήξεις που βιώνει απέναντι σε πολλά πράγματα, οι ανακαλύψεις, η συγκίνηση που νιώθει για τη φύση, για μια καταιγίδα, για τη γάτα της. Είναι πολύ φευγαλέες στιγμές. Και ένιωθα μεγάλη ανάγκη να τις αγαπήσω και να τις φυλάξω.
Αλλά όπως είπα, ήταν όλα πολύ αφηρημένα. Όταν πρωτοπήγα στο El Eco, είδα τις δραστικές αλλαγές στο κλίμα και στο τοπίο. Ήξερα αμέσως ότι αυτό θα ήταν το πλαίσιο που θα συνόδευε συναισθηματικά τα παιδιά κατά τη διάρκεια ενός έτους και τους κύκλους της ζωής, της σποράς και της συγκομιδής».
«Τα γυρίσματα του Αντίλαλου ήταν μια σταθερή διαδικασία που κράτησε ενάμιση χρόνο. Πηγαίναμε εκεί κάθε τρεις μήνες και μείναμε για δύο εβδομάδες. Ζούσαμε μαζί τους. Έτσι θα τρώγαμε μαζί, θα μας έλεγαν ιστορίες, ιστορίες των προγόνων τους κ.λπ. Οι δεσμοί μεταξύ μας ήταν πολύ δυνατοί. Μαζί μας ήρθε και η κόρη μου.
Πήγε σχολείο με τα παιδιά του χωριού. Τα ίδια τα παιδιά ασχολήθηκαν πολύ. Έμαθαν να χρησιμοποιούν την κάμερα και όταν είδαν τον εαυτό τους ξέσπασαν στα γέλια και πολύ σύντομα εξοικειώθηκαν με τα τεχνικά πράγματα. Κάποια χρησιμοποίησαν ακόμη και την κλακέτα. Μας ρωτούσαν: «Είμαι στη μέση του κάδρου;» ή «Να πλησιάσω;» Άρχισαν μάλιστα να κάνουν προτάσεις: «Φαίνεται καλύτερα έτσι».
Όταν στήνονταν τα φώτα, ήξεραν ότι έπρεπε να σταθούν εκεί που ήταν καλύτερο το φως. Είχαν μεγάλη επίγνωση της παρουσίας της κάμερας. Στην ταινία δεν φαίνεται, αλλά είχαν. Ταυτόχρονα όμως η κάμερα γινόταν κάτι οργανικό, δεν ήταν εμπόδιο στην εξέλιξη των δράσεων ή των σκηνών», αανφέρει στη συνέχεια στο σημείωμά της.
«Είναι η πρώτη ταινία που έχω κάνει χωρίς σενάριο. Πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα, συνήθως γνωρίζω τη δραματική δομή, πού θα είναι η κορύφωση, ποια είναι η κύρια σύγκρουση, ποιοι είναι οι χαρακτήρες κ.λπ. Το σενάριο είναι προσεκτικά κατασκευασμένο για να φτάσει σε μια συγκεκριμένη στιγμή. Όχι όμως σε αυτή την περίπτωση.
Εδώ, όλα ήταν μια πολύ ανοιχτή διαδικασία, και πολύ, πολύ δύσκολη. Ήταν το πιο δύσκολο πράγμα που έχω κάνει στη ζωή μου γιατί ένιωθα μεγάλη ανασφάλεια. Ήμουν πολύ αβέβαιη αν αυτό το υλικό θα ήταν αρκετά ενδιαφέρον και αν θα είχε τη δύναμη να κρατήσει μια ιστορία. Και νομίζω ότι η πρόκληση βρίσκεται ακριβώς εκεί: να βρεις τη μαγεία και το μεγαλείο στα πιο μικρά και συνηθισμένα πράγματα», καταλήγει στο σημείωμα.
Συντελεστές
Σενάριο – Σκηνοθεσία: Τατιάνα Ουέσο.
Φωτογραφία: Ερνέστο Πάρδο.
Μουσική: Λεονάρντο Χέιμπλουμ, Τζάκομπο Λίμπερμαν.
Μοντάζ: Λουκρέσια Γκουτιέρες, Τατιάνα Ουέσο.
Διάρκεια: 102’.
Χώρα, Έτος Παραγωγής: Μεξικό, Γερμανία, 2023.