Σε ηλικία 93 ετών πέθανε χθες Σάββατο (27.07.2024) η Ιρλανδή συγγραφέας Έντνα Ο’ Μπράιαν, γνωστή για το επαναστατικό και φεμινιστικό λογοτεχνικό της έργο.
Η Έντνα Ο’ Μπράιαν πέθανε «ήσυχα το Σάββατο 27 Ιουλίου έπειτα από μακρά ασθένεια», σύμφωνα με μήνυμα της εκπροσώπου της Καρολάιν Μισέλ και του εκδότη της, Faber, που δημοσιεύτηκε στον λογαριασμό του τελευταίου στην πλατφόρμα X.
«Η Έντνα Ο’ Μπράιαν ήταν μια από τις μεγαλύτερες συγγραφείς της εποχής μας», «έφερε επανάσταση στην ιρλανδική λογοτεχνία, σκιαγραφώντας τη ζωή των γυναικών και την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης κατάστασης σε μια πεζογραφία που ήταν φωτεινή και απλή, και η οποία είχε βαθιά επίδραση σε τόσους συγγραφείς που την ακολούθησαν», προστίθεται στην ανακοίνωση.
Ο Ιρλανδός πρόεδρος Μάικλ Ντ. Χίγκινς, στην ανακοίνωσή του την περιγράφει ως «μια από τις πλέον εξαιρετικές συγγραφείς της σύγχρονης εποχής», αποτίοντας φόρο τιμής στην «υπέροχη» λογοτέχνη, προικισμένη με το «ηθικό ανάστημα να αντιμετωπίσει την ιρλανδική κοινωνία μαζί με πραγματικότητες που αγνοούνταν εδώ και πολύ καιρό», μια «άφοβη αφηγήτρια αληθειών», και αγαπημένη φίλη, όπως την αποκαλεί.
Δύο φορές υποψήφια στη Γαλλία για τα βραβεία Médicis και Femina ξένου μυθιστορήματος, το 2013 για την αυτοβιογραφία της «The Country Girls» (στα ελληνικά «Κορίτσια από την επαρχία») και το 2016 για το μυθιστόρημά της «The Little Red Chairs» («Οι Μικρές κόκκινες καρέκλες»), η Ιρλανδή συγγραφέας έλαβε το 2018 το λογοτεχνικό «Βραβείο PEN/Nabokov, ένα από τα πιο σημαντικότερα αμερικανικά βραβεία PEN, γιατί «κατέρριψε τους κοινωνικούς και σεξουαλικούς φραγμούς που υπήρχαν σε βάρος των γυναικών στην Ιρλανδία και πολύ πέρα από αυτήν».
Η κριτική επιτροπή του βραβείου Femina της απένειμε ένα ειδικό βραβείο για το σύνολο του έργου της το 2019.
Το πρώτο της μυθιστόρημα, «Κορίτσια από την επαρχία», ιστορία της σεξουαλικής μύησης δύο κοριτσιών, προκαλεί σκάνδαλο το 1960 στην πατρίδα της, την τότε αυστηρά καθολική και συντηρητική Ιρλανδία. Το βιβλίο απαγορεύεται να πωλείται στα βιβλιοπωλεία του Δουβλίνου και μερικές φορές καταλήγει στην πυρά για «έλλειψη θρησκείας και πορνογραφία». Τα έξι επόμενα μυθιστόρήματά της θα έχουν την ίδια τύχη.
Στα σχεδόν είκοσι μυθιστορήματά της, η Ιρλανδή συγγραφέας παρουσιάζει τη χώρα της ως έναν χαρακτήρα βίαιο και οπισθοδρομικό. Με την ακατέργαστη και λυρική γλώσσα της, η Έντνα Ο’ Μπράιαν διερευνά την ιδιωτικότητα των γυναικών που θυσιάστηκαν από μια εκπαίδευση την οποία χαρακτηρίζει κατασταλτική και μεσαιωνική.
