Κατά 40% ετησίως αυξάνεται κάθε χρόνο η αξία της μετοχής του γίγαντα της αμυντικής βιομηχανίας της Γερμανίας, Rheinmetall.
Kαι όπως αναφέρει ο επικεφαλής της, Άρμιν Πάπεργκερ (Armin Papperger), «θέλουμε να το κάνουμε κάθε χρόνο – και μπορούμε να το κάνουμε, οι παραγγελίες είναι σε επίπεδο ρεκόρ σχεδόν 50 δισεκατομμυρίων ευρώ, και μέχρι το τέλος του έτους μπορεί να είναι 60 δισεκατομμύρια ευρώ ή περισσότερο». Όταν ο Papperger ήρθε στην κορυφή πριν από δέκα χρόνια, η Rheinmetall άξιζε 1 δισεκατομμύριο ευρώ στο χρηματιστήριο. Σήμερα είναι 24 δισ. ευρώ. Το 2021, ο όμιλος είχε πωλήσεις 5,7 δισ. ευρώ και φέτος η Papperger θέλει να ξεπεράσει το όριο των 10 δισ. ευρώ.
Για αυτόν, αυτό είναι απλώς μια ενδιάμεση στάση. Θέλει να οδηγήσει την εταιρεία στην κορυφή του κόσμου. Αντιμετωπίζοντας την αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ, η οποία θεωρείται από καιρό ακατανίκητη. Θέλει να ξεπεράσει τους Βρετανούς αντιπάλους BAE Systems και General Dynamics από τις ΗΠΑ και να φτάσει τους βαρέων βαρών Lockheed Martin και Northrop Grumman. «Για αυτό», λέει ο Papperger, «χρειαζόμαστε έναν ετήσιο κύκλο εργασιών 40 δισεκατομμυρίων ευρώ».
Ο Papperger είναι τώρα 61 ετών και πέρασε περισσότερο από τον μισό χρόνο δουλεύοντας για τη Rheinmetall, δουλεύοντας κυρίως κρυφά. Και τώρα έχει την ευκαιρία να μετατρέψει τον επί μακρόν μέτριο γερμανικό προμηθευτή εξαρτημάτων σε μια ομάδα παγκόσμιας εμβέλειας. Όσο τραγικός κι αν είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία, βοήθησε τον Papperger να έρθει πιο κοντά σε αυτόν τον στόχο τους τελευταίους μήνες.
Ήταν ένας από τους πρώτους και πιο δυνατούς στη Δύση που υποσχέθηκε στην Ουκρανία βαρύ στρατιωτικό εξοπλισμό. Ήταν ο πρώτος που έκανε μεγάλες αξιώσεις όταν ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς ανακοίνωσε ένα ειδικό ταμείο 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Μπούντεσβερ στην αρχή της ρωσικής επίθεσης. Και ήταν ο πρώτος που κατασκεύασε εξοπλιστικές δυνατότητες σε ουκρανικό έδαφος με τη δυτική υποστήριξη.
Αυτός ο πόλεμος και η παράλληλη άνοδος μιας γερμανικής εταιρείας όπλων οδηγούν επίσης την καριέρα ενός ανθρώπου που εργάστηκε κρυφά για μεγάλο χρονικό διάστημα και τώρα βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής. Γιατί διευθύνει μια εταιρεία που αναπτύσσεται με ρυθμό ρεκόρ. Επειδή έχει προσαρμόσει αυτή την εταιρεία στις ανάγκες του με τρόπο που σχεδόν κανένας άλλος CEO δεν έχει προσαρμόσει μια εταιρεία αυτού του μεγέθους.
Και επειδή είναι μια τριπλή πρόκληση: για τη Ρωσία, η οποία εδώ και καιρό προσδιορίζει τον μάνατζερ ως έναν από τους πιο ισχυρούς εχθρούς της. για τη γερμανική βιομηχανία όπλων, η οποία είναι μπερδεμένη από την επιθετική κίνηση του πιο γνωστού διευθυντή της· και για τμήματα της γερμανικής πολιτικής που θα προτιμούσαν να αφαιρέσουν από την επίγνωση αυτόν τον πόλεμο και τη συμμετοχή της Γερμανίας σε αυτόν.
1. Το αφεντικό
Μέσα στην εταιρεία ονομάζουν Papperger “Board 1”, ή “V1” για συντομία. Κανείς δεν τον ακολουθεί. Η εταιρεία έχει αυξήσει το εργατικό δυναμικό της κατά πολλούς υπαλλήλους. Αυτό δεν άλλαξε την κεντρική εστίαση. «Αλλά το πώς φαίνεται η στρατηγική αποφασίζεται από ένα άτομο στην εταιρεία: το V1», λέει ένας μακροχρόνιος διευθυντής.
Τώρα η αμυντική βιομηχανία λειτουργεί γενικά λίγο διαφορετικά, γεγονός που προωθεί περαιτέρω αυτόν τον προσωποκεντρισμό. Η δραστηριότητα των οπλικών συστημάτων δεν είναι συγκρίσιμη με αυτή των αυτοκινήτων ή μηχανών. Οι πελάτες είναι κράτη – και οι διευθυντές τους ήθελαν πάντα να μιλήσουν απευθείας με το αφεντικό. Υπάρχουν όμως άνθρωποι γύρω από τον Papperger που λένε επίσης: Το αφεντικό απολαμβάνει αυτό το αναντικατάστατο.
Η ομάδα είναι προσαρμοσμένη στο Papperger και γνωρίζει τους αριθμούς και τα προϊόντα. Σε συνεντεύξεις, μερικές φορές βγάζει το σημειωματάριό του Α4, όπου καταγράφει όλα τα σημαντικά δεδομένα της εταιρείας με μπλε μελάνι με ένα στυλό. Όταν δημοσιεύονται τα ετήσια στοιχεία, το αφεντικό αναλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη τη συνέντευξη Τύπου. Ο CFO Dagmar Steiner, γνωστός εσωτερικά ως “F1”, παρεμβαίνει μόνο εάν λείπει ένας αριθμός. Και αυτό δεν συμβαίνει ποτέ στην πραγματικότητα.
Το μέλλον διαμορφώνεται επίσης από κάποιον στην ομάδα: V1. Ο Papperger έχει επεκτείνει το τμήμα στρατηγικής κατά μερικά άτομα. Όμως, λέει ένας υψηλόβαθμος υπάλληλος, υπάρχουν κυρίως νέοι πτυχιούχοι επιχειρήσεων εκεί. Ωστόσο, είναι κατά κύριο λόγο πρώην στρατιωτικοί ή τουλάχιστον μηχανικοί που είναι πιο πιθανό να προσφέρουν ικανοποίηση στον κλάδο. Όποιος δεν είναι, δυσκολεύεται. Και γι’ αυτό ισχύει αυτό που περιγράφει ένας ειδικός της Rheinmetall για αυτούς τους νεαρούς στρατηγούς: «Συνήθως δεν έχουν εμπειρία και φεύγουν γρήγορα».
Έτσι πάνε όλα για τον Papperger. Και δεν είναι εύκολο να διακρίνει κανείς πού βρήκε κάποιος τον ρόλο της ζωής του – και πού αρχίζει η μικροδιαχείριση. Σύμφωνα με αναφορές στο Ντίσελντορφ, ο Papperger φροντίζει επίσης στοιχεία κόστους για τα οποία κανένα διοικητικό συμβούλιο σε άλλες εταιρείες DAX δεν θα ενδιαφερόταν. «Κάποτε παραπονέθηκε για το κόστος των απλών αναλώσιμων – αυτά ήταν πολύ μικρά ποσά», λέει ένας κορυφαίος διευθυντής. Στο μεταξύ, ο Papperger δεν έχει πλέον χρόνο γιατί η ανάπτυξη τον κρατά απασχολημένο.
Το εποπτικό συμβούλιο και ο ίδιος γνωρίζουν το πρόβλημα. Οι άνθρωποι δεν τους αρέσει να μιλούν γι’ αυτό, αλλά τι θα συμβεί σε μια τόσο συγκεντρωτική εταιρεία εάν το κέντρο αποτύχει; Σε μια πρόσφατη συνάντηση στρατηγικής, η ανώτατη διοίκηση συζήτησε πώς μπορούν να εντοπιστούν και να προωθηθούν οι πιθανοί διάδοχοι, ώστε μια μέρα να προχωρήσουν στη θέση V1.
2. Το ανερχόμενο αστέρι
Όταν ο Βαυαρός γηγενής έφυγε από το σπίτι σε ηλικία 19 ετών με μερικές εκατοντάδες μάρκα στην τσέπη, δεν ήξερε πού θα τον πήγαινε η καριέρα του. Περιγράφει την παιδική του ηλικία ως ένα από τα τέσσερα αδέρφια σε ένα μικρό χωριουδάκι κοντά στην πόλη Mainburg της Κάτω Βαυαρίας ως φυσιολογική. Ο πατέρας ήταν υδραυλικός και όταν ο γιος γύρισε από το σχολείο, η σχολική του τσάντα πέταξε στη γωνία στο δρόμο για το γήπεδο ποδοσφαίρου. «Έκανα τα μαθήματά μου γρήγορα λίγο πριν ξεκινήσει το σχολείο», θυμάται.
Στη συνέχεια ανέπτυξε φιλοδοξίες στην επαγγελματική του ζωή: Όταν ανέλαβε τη διοίκηση της εταιρείας τον Ιανουάριο του 2013, ήταν ένα διάλειμμα. Επί του προκατόχου του Klaus Eberhardt, η Rheinmetall ήταν όπως η υπόλοιπη βιομηχανία: συμπαγής αλλά και βαρετή. Οι διαχειριστές όπλων στη Γερμανία κρατήθηκαν μόνοι τους. Απλά μην ξεχωρίζεις.
Αφενός, επειδή η βιομηχανία ήταν προσκολλημένη στην αμφίβολη εικόνα που είχε αναπτύξει υπό το ναζιστικό καθεστώς. Από την άλλη, γιατί πολλές συναλλαγές είναι ευαίσθητες. Στο παρελθόν, εκπρόσωποι της αμυντικής βιομηχανίας έχουν κατηγορηθεί επανειλημμένα για δωροδοκία.
Ο Papperger βγήκε στο χρηματιστήριο αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Μίλησε για την ανάπτυξη και το πώς θα εστιάσει την εταιρεία πιο στενά στον κλάδο των όπλων. «Ήταν σαφές για μένα ότι θα έπρεπε να μετατοπίσουμε την εστίαση εκεί», λέει κοιτάζοντας πίσω. Συρρίκνωση του τομέα των προμηθευτών αυτοκινήτων, που ήταν σε ισότιμη βάση εκείνη την εποχή. Τα πάντα στην πανοπλία είναι το μότο.
Ο οπλισμός δεν ήταν πολύ δημοφιλής στη Γερμανία εκείνη την εποχή. Στην πραγματικότητα, όλες οι ομοσπονδιακές κυβερνήσεις από την επανένωση έχουν κρατήσει τη Bundeswehr (ομοσπονδιακός γερμανικός στρατός) σύντομη. Και ενώ χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία υποστηρίζουν τους κατασκευαστές όπλων τους με εξαγωγές, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συνεχίζει να περιορίζει τις πωλήσεις στο εξωτερικό.
Ωστόσο, ο Papperger ήταν ήδη πιο δυνατός και πιο αισιόδοξος από τους συναδέλφους του στον κλάδο πριν από δέκα χρόνια. Για αυτόν τα τανκς είναι εγγύηση ασφάλειας, είπε στη γενική συνέλευση πριν από μερικά χρόνια. «Και αυτή είναι η βάση για οικονομική ανάπτυξη και ευημερία».
Αυτό δύσκολα έγινε δεκτό. Εκείνη την εποχή, η Papperger αναζητούσε κατά κύριο λόγο ευκαιρίες εκτός Ευρώπης. Εκείνη την εποχή, ακόμη και η Ρωσία ήταν ακόμα πελάτης που επρόκειτο να λάβει πολλά κέντρα προσομοίωσης για την εκπαίδευση των ενόπλων δυνάμεών της μέσω της παρέμβασης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Αυτό τελείωσε μόνο όταν ο Πούτιν εισέβαλε στην Κριμαία το 2014.
Αντίθετα, ο όμιλος επέκτεινε την παγκόσμια παρουσία του. Εκτός από χώρες από τη Μέση Ανατολή, οι πελάτες περιελάμβαναν επίσης την Αυστραλία και τους Ανατολικοευρωπαίους. Η Rheinmetall μεγάλωσε – και όμως ήταν νάνος σε σύγκριση με τον διεθνή διαγωνισμό.
Η εξαγορά του Denel της Νότιας Αφρικής του έδωσε την ευκαιρία να ακολουθήσει ένα πάθος: το κυνήγι. Πολλά ζώα ζουν στο γιγάντιο χώρο δοκιμών των Νοτιοαφρικανών. Ο ίδιος βάζει εκεί το τουφέκι του. «Πυροβολώ μόνο ό,τι τρώω μόνος μου», λέει. Τα μεγάλα ζώα όπως λιοντάρια, ελέφαντες ή παρόμοια είναι ταμπού για αυτόν. «Δεν πιστεύω σε αυτό το κυνήγι τροπαίων».
Ο Papperger είναι εξωστρεφής των μέσων ενημέρωσης. Δεν περνάει σχεδόν μια εβδομάδα που δεν δίνει συνέντευξη. Δίνει σε έναν δημοσιογράφο από το Norddeutscher Rundfunk πρόσβαση για να κάνει μια ταινία για αυτόν και την εταιρεία. Λέγεται ότι δεν υπήρξαν περιορισμοί, προς μεγάλη ανησυχία των συμβούλων του. Σε μια συνέντευξη με τη Handelsblatt πριν κάνει ρεπορτάζ για τον εαυτό του, είπε κάποτε: «Παρακαλώ όχι ηρωικό έπος».
Μπορεί να του αρέσει αυτό. Μέχρι πριν από δυόμισι χρόνια, σχεδόν κανένας Γερμανός πολιτικός δεν τολμούσε να βγάλει φωτογραφία μαζί του. Σήμερα η Καγκελάριος επισκέπτεται φυσικά το κύριο εργοστάσιο στο Unterlüß στην Κάτω Σαξονία. Η εξίσωση είναι απλή: χωρίς οπλισμό, δεν υπάρχει αποτροπή, άμυνα, ειρήνη.
Και ο Papperger χρησιμοποιεί αυτή την εξίσωση για να διατηρεί τον εαυτό του συνεχώς ενήμερο. Φυσικά, η ώθηση επέκτασης της Ρωσίας είναι ένα πακέτο οικονομικής τόνωσης για ολόκληρη τη γερμανική αμυντική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων των κατασκευαστών αρμάτων μάχης KNDS και Hensoldt. Αλλά κανείς δεν ξέρει πώς να το χρησιμοποιήσει προς όφελός του όπως η Rheinmetall.
Όταν ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι ρώτησε για όπλα και πυρομαχικά κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο Βερολίνο, ο καγκελάριος Scholz ρώτησε τον Papperger: Θα μπορούσε να βοηθήσει; Το αφεντικό της Rheinmetall απάντησε θετικά στην ερώτηση, όπως ανέφεραν αργότερα άνθρωποι που ήταν παρόντες.
Όπως και οι βιομηχανικοί συνάδελφοί του, ο Papperger όχι μόνο βρίσκεται στο Βερολίνο πιο συχνά από την αρχή του πολέμου, αλλά συναντά και απευθείας την πρώτη σειρά των πολιτικών. Η προκάτοχος του Scholz, Angela Merkel, όπως και οι μεταβαλλόμενοι υπουργοί Άμυνας, κράτησαν αποστάσεις από τη βιομηχανία. Όταν ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους και ο Πάπεργκερ συναντώνται σήμερα, είναι ο «Μπορίς» και ο «Άρμιν».
Ξέρει όμως επίσης ότι αυτή η εγγύτητα με την πολιτική είναι εύθραυστη. Εάν αλλάξει η κατάσταση της ασφάλειας ή ο κυβερνητικός αστερισμός, η σχέση θα μπορούσε να γείρει στην παλιά απόσχιση. Επιπλέον, όπως δείχνουν οι μάχες για τον προϋπολογισμό των τελευταίων εβδομάδων, ακόμη και η σημερινή κυβέρνηση δεν φαίνεται να είναι πολύ αξιόπιστη όσον αφορά τις αμυντικές δαπάνες. Συνεχίζονται οι συζητήσεις για το πόσα μπορεί πλέον να επενδύσει ο υπουργός Άμυνας σε εξοπλισμούς.
Αυτό μπορεί να είναι μέρος του τελετουργικού στο Βερολίνο – αλλά για αμυντικές εταιρείες όπως η Rheinmetall αποφασίζει εάν και πώς μπορεί κανείς τώρα να προγραμματίσει στη Γερμανία. Ή όχι. Αλλά έτσι είναι σε μια επιχείρηση που ευδοκιμεί στην πολιτική όσο λίγες άλλες.
Για την Ουκρανία, ωστόσο, η Papperger έχει γίνει ο απόλυτος συνεργάτης. Όταν ρωτήθηκε για τη γνώμη του για τον Papperger, ο υπουργός Εξοπλισμών Oleksandr Kamyshin σταματά για λίγο στο γραφείο του στο κέντρο του Κιέβου και σταυρώνει τα χέρια του. Θέλει να γίνουν δεκτά τα λόγια του: «Όταν λέει κάτι, το κάνει με ποιότητα χειραψίας». Το ίδιο συμβαίνει και με το εργοστάσιο αρμάτων μάχης, το οποίο άλλωστε κατασκευάζεται σε εμπόλεμη ζώνη. Ακούγεται ότι έχει ήδη πυροβοληθεί. Ωστόσο, τίποτα δεν καταστράφηκε. Ο οπλισμός δεν είναι μια απλή επιχείρηση, αλλά μια επιχείρηση που περιλαμβάνει ζωή και θάνατο. Για τον Papperger, με την πλήρη έννοια της λέξης.
3. Η εικόνα του εχθρού
Κατά τη 2η Μαΐου του τρέχοντος έτους, σε μια εκδήλωση στο Düsseldorf Industry Club, ο Papperger είναι στη σκηνή. Δυναμικός, γεμάτος ενέργεια. Δυνατά μηνύματα. Όλα όπως πάντα.
Μόνο οι δύο άντρες που είναι δίπλα του σηματοδοτούν ότι κάτι είναι διαφορετικό αυτή τη μέρα. Μυϊκοί χιασμοί, ένας στα αριστερά του Papperger, ένας στα δεξιά. Μαύρα κοστούμια, κουμπί στο αυτί. Τα μάτια σαρώνουν συνεχώς το δωμάτιο για πιθανούς κινδύνους.
Σχεδόν κανένας παρών δεν κατάλαβε σωστά την κατάσταση. Τέλος, ο Πάπεργκερ μίλησε ανοιχτά για μια απειλή που είχε δημοσιοποιηθεί λίγες μέρες νωρίτερα: άγνωστοι είχαν βάλει φωτιά στο κιόσκι του στην Κάτω Σαξονία. Εμφανίστηκε μια επιστολή ευθύνης από αριστερούς εξτρεμιστές, τους συνήθεις αντιπάλους ενός διαχειριστή όπλων. Και έτσι ο Papperger ήταν ήρεμος: «Είναι αυτό που είναι. Υπάρχουν πολλοί τρελοί στον κόσμο».
Το πόσο εκπληκτική ήταν αυτή η ηρεμία εκείνη τη μέρα φάνηκε μόλις δύο μήνες αργότερα. Το αμερικανικό ειδησεογραφικό κανάλι CNN έδωσε τον πραγματικό λόγο για την αυξημένη προσωπική προστασία του Papperger: το αφεντικό της Rheinmetall υποτίθεται ότι θα πέθαινε κατόπιν εντολής της Ρωσίας.
Σύμφωνα με πηγές ασφαλείας, βρίσκεται στην κορυφή μιας λίστας διαχειριστών όπλων που έχει βάλει στο στόχαστρο η Ρωσία. Papperger εναντίον Πούτιν. Αυτή είναι η κατάσταση τώρα, αναφέρει η Handelsblatt.
«Το Κίεβο δεν πρέπει να χάσει», είπε κάποτε ο Papperger. Επηρεάζεται επίσης προσωπικά από αυτόν τον πόλεμο που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. «Όταν βλέπεις τις φωτογραφίες από την Ουκρανία, με κάνει να κάνω εμετό», είπε σε συνέντευξή του στο «Spiegel».
Αλλά ο Papperger είναι επίσης μια στρατιωτική απειλή για τη Ρωσία. Η Rheinmetall είναι ένας από τους σημαντικότερους προμηθευτές πυρομαχικών πυροβολικού για την Ουκρανία. Όταν η εταιρεία όπλων ανακοίνωσε τον περασμένο Μάιο ότι θα κατασκεύαζε οχήματα μάχης πεζικού Lynx με έναν τοπικό εταίρο κοινοπραξίας στην Ουκρανία, το Κρεμλίνο ήταν έξαλλο.
Ο κορυφαίος προπαγανδιστής της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ, πρώην πρόεδρος της χώρας, μίλησε στο Χ εναντίον της Papperger: «Η ηγεσία του γερμανικού ομίλου Rheinmetall επιβεβαιώνει την πρόθεση να χτίσει ένα εργοστάσιο παραγωγής δεξαμενών στην Ουκρανία. Στείλτε τις ακριβείς συντεταγμένες της μελλοντικής εργασίας. Ευχαριστώ!» Δεν το έγραψε στα ρωσικά, αλλά στα γερμανικά.
Η Marija Zakharova, εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, έδωσε συνέχεια ένα μήνα αργότερα. «Το εργοστάσιο τεθωρακισμένων οχημάτων Rheinmetall θα είναι νόμιμος στόχος στην Ουκρανία εάν κατασκευαστεί», είπε.
4. Ένας άνθρωπος που πολώνει την κατάσταση
Πίσω στο 2022. Η έκθεση όπλων Eurosatory στο Παρίσι. Είναι η πρώτη εμπορική έκθεση του Παρισιού μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Και ο Papperger θέλει να το χρησιμοποιήσει για ένα ειδικό σύμβολο. Ακόμα κι αν αυτό προκαλεί κάποιους στον κλάδο.
Και έτσι έφερε μαζί του το νέο άρμα μάχης Panther, ένα όχημα που ο Papperger αρέσκεται να καυχιέται για την ανάπτυξή του. Χωρίς ιδιαίτερη προειδοποίηση, κάτι που είναι ασυνήθιστο για εκείνον, το τανκ εμφανίστηκε ξαφνικά σε μια γαλλική εμπορική έκθεση. Η εγχώρια αγορά του ανταγωνιστή KNDS. Από όλα τα πράγματα. Οι διευθυντές του KNDS ξετρελάθηκαν μετά την παρουσίαση.
Το Panther δείχνει πόσο έξυπνα εμπορεύονται οι Ρηνανοί τα προϊόντα τους. Αντί για πράσινο του NATO, οι Rheinmetallers έβαψαν τη δεξαμενή τους με ένα φουτουριστικό χρώμα παραλλαγής. Τα μακρόστενα πίσω φώτα ήταν επίσης εντυπωσιακά. «Ο Άρμιν μάλλον το αντέγραψε από τη Lamborghini», αστειεύτηκε ένας μάνατζερ άμυνας.
Η Papperger είναι εδώ και καιρό το προσάρτημα της βιομηχανίας στην Ευρώπη. Αυτό είναι εμφανές σε τέτοιες εκθαμβωτικές αποδόσεις και παραστάσεις. Αλλά αυτό φαίνεται και στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την πολιτική. Μόλις ο Καγκελάριος Scholz ολοκλήρωσε την ομιλία του τον Φεβρουάριο του 2022, η Rheinmetall μπόρεσε να προσφέρει λύσεις. Προκειμένου να προετοιμάσει την Bundeswehr για τη νέα κατάσταση απειλής, το Υπουργείο Άμυνας ξεκίνησε εκπομπή. Οι εταιρείες θα πρέπει να εξηγήσουν τι θα ήταν διαθέσιμο για γρήγορη παράδοση.
Η ανταπόκριση από τους περισσότερους κατασκευαστές παρέμεινε αρκετά συγκρατημένη, λέει ένας εκπρόσωπος του κλάδου. Εν τω μεταξύ, το αφεντικό της Rheinmetall πέρασε στην επίθεση. Μπορούσε να παραδώσει πυρομαχικά, ελικόπτερα και τανκς με τροχοφόρα, είπε στην Handelsblatt. «Αξίας 42 δισεκατομμυρίων ευρώ διεκδίκησε ένα μεγάλο μέρος του ειδικού ταμείου που μόλις είχε ανακοινωθεί για τον εαυτό του».
«Δεν μπορεί να είναι πιο ήσυχος;» ρωτάει το αφεντικό ενός ανταγωνιστή. Ο κλάδος εστιάζει υπερβολικά στο κοινό. Και οι πολλές μικρές εταιρείες που διαμορφώνουν τη βιομηχανία στη Γερμανία πέρα από τη Rheinmetall, την Airbus ή την Thyssen-Krupp αισθάνονται άβολα. Υπάρχουν περίπου 2.000 εταιρείες που τους αρέσει να εργάζονται κρυφά.
Αλλά η επιχείρηση του Papperger δεν κρύβεται. Στα τέλη Μαΐου, ο όμιλος ανακοίνωσε ότι η Rheinmetall θα γίνει χορηγός του ποδοσφαιρικού συλλόγου Borussia Dortmund (BVB). Ο προϊστάμενος του συλλόγου Χανς-Γιοακίμ Βάτζκε δικαιολόγησε τη δέσμευση ως εξής: «Η ασφάλεια και η άμυνα είναι θεμελιώδεις ακρογωνιαίοι λίθοι της δημοκρατίας μας, η Ντόρτμουντ ανοίγεται συνειδητά σε αυτόν τον λόγο».
Μια εντατική συζήτηση ξέσπασε μεταξύ των θαυμαστών για τα θετικά και τα αρνητικά του νέου διαφημιστικού συνεργάτη. Ο υπουργός Άμυνας Πιστόριους συμμετείχε επίσης στη συζήτηση: «Οι εταιρείες εξοπλισμών παράγουν όπλα που χρειάζεται μια χώρα για να αποτρέψει τους επιτιθέμενους ή για να την υπερασπιστεί σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης». «Ακόμα κι αν μερικοί άνθρωποι εξακολουθούν να δυσκολεύονται με αυτήν την ιδέα».
Η Rheinmetall έχει ήδη κάνει διάφορες προσπάθειες στο παρελθόν να διαμορφώσει τη βιομηχανία σύμφωνα με τις ιδέες της. Για πολύ καιρό, η Papperger έκανε εκστρατεία για τη συγχώνευση με την Krauss-Maffei Wegmann (KMW), τον κατασκευαστή του κύριου άρματος μάχης Leopard 2. Ωστόσο, η συμφωνία απέτυχε – κυρίως λόγω του ερωτήματος ποιος θα ήταν επικεφαλής της συγχωνευμένης εταιρείας. Όμως οι προσωπικές ευαισθησίες ήταν καθοριστικές. Το αφεντικό της KMW, Frank Haun και ο Papperger μοιράζονται μια βαθιά αμοιβαία αντιπάθεια, πιθανώς επειδή μοιάζουν. Άλφα όντα.
Ο Haun περιέγραψε κάποτε τον αντίπαλό του ως «Aale-Dieter, ο κράχτης από την ψαραγορά του Αμβούργου», επειδή διαφήμιζε δυνατά για παραγγελίες στο κοινό. Η διαμάχη είναι θρυλική μέσα στον κλάδο. Δείχνει πόσο οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας περιστρέφονται γύρω από τον εαυτό τους. Τουλάχιστον μέχρι τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Η κατάσταση είναι σοβαρή, δεν μπορούμε πλέον να ανεχτούμε αυτήν την επαρχιακή συμπεριφορά», λέει ένας διευθυντής από τον κλάδο.
5. Το όραμα
Πέντε τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού Marder παρατάσσονται σε μια αίθουσα. Ένας υπάλληλος σκύβει πάνω από έναν αποσυναρμολογημένο κινητήρα. Με ισχύ κινητήρα 600 ίππων, οδηγεί τον ατσάλινο κολοσσό σε τελική ταχύτητα 60 χιλιομέτρων την ώρα. «Τους χρειαζόμαστε περισσότερο όταν πρέπει να υποχωρήσουμε από τους Ρώσους – όταν επιτιθέμεθα, κινούμαστε με πιο αργό ρυθμό», λέει ένας αξιωματικός των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων.
Οι Ουκρανοί βρίσκονταν σε άμυνα για μεγάλο χρονικό διάστημα και εδώ και δύο εβδομάδες πολεμούσαν στο ρωσικό έδαφος στο Κουρσκ και στις γύρω πόλεις. «Φέραμε τον πόλεμο πίσω από εκεί που ξεκίνησε», λέει ο αξιωματικός. Αυτός και η μονάδα του θα αναλάβει τα πέντε κουνάβια. Διατηρεί χαμηλό προφίλ σχετικά με το πού αναπτύσσεται. Είναι ενθουσιώδης με το κουνάβι. «Αν χτυπηθούμε σε ένα τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς προσωπικού, τότε είναι συνήθως για το πλήρωμα Οι στρατιώτες προστατεύονται καλύτερα στο κύριο άρμα μάχης Marder ή Leopard.
Στο μέλλον, η Rheinmetall θέλει να κατασκευάσει όπλα απευθείας στην Ουκρανία. Εκτός από τα εργαστήρια υλικών που έχουν ήδη παραδοθεί, η παραγωγή για το σύγχρονο μαχητικό όχημα πεζικού Lynx κατασκευάζεται ήδη σε ουκρανικό έδαφος, ενώ σχεδιάζεται και εργοστάσιο πυρομαχικών. «Θα ξεκινήσουμε με επιτυχία τα εργοστάσιά μας στην Ουκρανία», λέει ο Papperger.
Η Ουκρανία παίζει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη της εταιρείας όπλων. Η Papperger ακολουθεί μια επιθετική πορεία επέκτασης. Τα ποσοστά ανάπτυξης των τελευταίων μηνών; Οι συνεχώς αυξανόμενες εισερχόμενες παραγγελίες; Ανοδική πορεία στο χρηματιστήριο; Όλα είναι μόνο μια αρχή.
Ό,τι είναι η Airbus στον ουρανό και η Thyssen-Krupp Marine Systems (TKMS) στο νερό, η Rheinmetall AG είναι μέχρι στιγμής στη στεριά. Η εταιρεία με 30.000 υπαλλήλους παράγει όλα όσα χρειάζεται ένας στρατός, από νοσοκομεία πεδίου μέχρι πυρομαχικά και ολοκληρωμένα άρματα μάχης. Πυροβολικό για τη Γερμανία, την Ισπανία και την Ουκρανία, κύρια άρματα μάχης για την Ιταλία και την Ουγγαρία, τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού για την Αλγερία, αντιαεροπορικά συστήματα για την Αυστρία και τη Γερμανία, στρατιωτικά οχήματα μεταφοράς για τη Γερμανία.
Αλλά η Airbus, η Thyssen-Krupp – αυτά δεν είναι πλέον τα πρότυπα με τα οποία η Papperger θέλει να μετρηθεί στο μέλλον. Για αυτόν, άλλες διαστάσεις είναι κρίσιμες: Η γαλλική εταιρεία Thales αυτή τη στιγμή ηγείται της λίστας των μεγαλύτερων αμυντικών εταιρειών στην ΕΕ όσον αφορά τις πωλήσεις, ακολουθούμενη από την Leonardo από την Ιταλία και μόνο μετά έρχεται η Rheinmetall. Η Papperger θέλει να ανατρέψει αυτή τη λίστα. Ταυτόχρονα, προλάβετε τον ανταγωνισμό από τις ΗΠΑ, ο οποίος αυτή τη στιγμή εξακολουθεί να φαίνεται συντριπτικός.
Για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, αισθάνεται πολιτική υποστήριξη για αυτό στη Γερμανία: Στο πολιτικό κατεστημένο του Βερολίνου υπάρχει μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι μια ισχυρή Bundeswehr χρειάζεται μια ισχυρή βιομηχανία πίσω της. Ο Πάπεργκερ θέλει να χρησιμοποιήσει τον αποχαιρετισμό στον μικρό προς όφελός του. Ο τετραπλασιασμός των πωλήσεων σε ετήσιο τζίρο 40 δισ. ευρώ δεν είναι μακροπρόθεσμος στόχος για τον ίδιο. Σε πέντε χρόνια αυτό το επίπεδο θα είναι εφικτό, λέει σε μια μικρή ομάδα.
O Papperger δεν είναι πεπεισμένος ότι τελικά είναι το κόστος που κρίνει έναν πόλεμο, όχι μόνο το καλύτερο υλικό. Υπολογίζει πόσο κοστίζει η κατάρριψη ενός ιρανικού drone Shahed με μια αντιαεροπορική μονάδα Lynx. Ή ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί κατώτερες οβίδες πυροβολικού μικρού βεληνεκούς, αλλά κοστίζουν μόνο 1.000 δολάρια ανά βολή. Το δυτικό πυροβολικό πυροβολεί περαιτέρω και πιο αξιόπιστα, αλλά κοστίζει τρεις έως τέσσερις φορές περισσότερο. Για να μειωθεί το κόστος, ο κλάδος πρέπει να ενοποιηθεί.
Ως εκ τούτου, η διοίκηση της Rheinmetall αναζητά εξαγορές και συγχωνεύσεις, ειπώθηκε σε κύκλους του κλάδου. Μεταξύ των ειδικών αναφέρεται ιδιαίτερα το όνομα Λεονάρντο. Η Rheinmetall αυτή τη στιγμή συνεργάζεται με τους Ιταλούς και προσπαθεί να εξασφαλίσει μαζί τους ένα συμβόλαιο 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή αρμάτων μάχης Panther. Οι Ιταλοί είναι επίσης μεγαλύτεροι από τους Γερμανούς ανταγωνιστές τους. Ωστόσο, η Leonardo υστερεί σε ό,τι αφορά την κερδοφορία και τις εκκρεμείς παραγγελίες και έχει επίσης μια λιγότερο σύγχρονη γκάμα προϊόντων.
«Θα υπάρξει ενοποίηση και η Rheinmetall θέλει να αναλάβει ενεργό ρόλο», είπε ένα άτομο που γνωρίζει τις συζητήσεις. Αναλυτές όπως ο Simon Keller από την ιδιωτική τράπεζα Hauck Aufhäuser βλέπουν ξεκάθαρα τη Rheinmetall σε ρόλο εξυγίανσης. Την περασμένη εβδομάδα, η Rheinmetall ανακοίνωσε την εξαγορά της αμερικανικής αμυντικής εταιρείας Loc για σχεδόν ένα δισεκατομμύριο δολάρια.
Στις ΗΠΑ – τη μεγαλύτερη αγορά όπλων στον κόσμο – η Rheinmetall ανοίγει το δρόμο για νέες παραγγελίες. Για τη στρατηγική τοποθέτηση, η αγορά είναι εξίσου σημαντική με την Expal από την Ισπανία πριν από δύο χρόνια, με την οποία η Rheinmetall έγινε ο μεγαλύτερος κατασκευαστής πυρομαχικών στην Ευρώπη. Πρόκειται για δισεκατομμύρια αγορές, αλλά δεν είναι το μεγάλο χτύπημα για να προλάβουμε τους Αμερικανούς. Ο Papperger έχει αποτύχει σε αυτό μέχρι στιγμής.
Παράλληλα με τις εξαγορές, η Papperger βασίζεται σε συνεργασίες. Το αφεντικό της Rheinmetall βλέπει δυνατότητες σε μια συμμαχία με τη Lockheed Martin. Η εταιρεία κατασκευάζει μέρος της ατράκτου του μαχητικού αεροσκάφους F35 για τους Αμερικανούς. Για τη Lockheed και τη Rheinmetall, η συνεργασία είναι το θεμέλιο για περαιτέρω συνεργασία, όπως εξήγησαν διευθυντές και από τις δύο πλευρές. Το επόμενο βήμα είναι η κατασκευή εκτοξευτών πυραύλων και συστημάτων αεράμυνας.
Η Rheinmetall φλερτάρει επίσης δύο γιγαντιαίες παραγγελίες από τον αμερικανικό στρατό: για στρατιωτικά οχήματα μεταφοράς, με πιθανή αξία παραγγελίας περίπου 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Και για το Lynx ως διάδοχο του αμερικανικού τεθωρακισμένου αεροπλανοφόρου Bradley, το οποίο καταργείται σταδιακά. Η αξία της σύμβασης εδώ: 45 δισεκατομμύρια δολάρια για περίπου 4.000 νέα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού. Ένας άθλος δύναμης για τον οποίο η Rheinmetall επενδύει πολλά χρήματα.
Για την Papperger, αυτές οι πιθανές παραγγελίες και η συμμαχία με την ηγέτη της παγκόσμιας αγοράς Lockheed Martin δείχνουν επίσης ότι το μέγεθος δεν είναι αυτοσκοπός. Πρέπει να έχεις υψηλές πωλήσεις για να θεωρηθείς συνεργάτης, λέει εκπρόσωπος της Rheinmetall. «Το μέγεθος παρέχει σταθερότητα και παρέχει πρόσβαση στους υπεύθυνους λήψης πολιτικών αποφάσεων».
Αν η Rheinmetall στοχεύει τώρα πωλήσεις 40 δισ. ευρώ, αυτό είναι καινοτομία. Από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καμία εταιρεία όπλων σε γερμανικό έδαφος δεν έχει αυξηθεί σε αυτό το μέγεθος. Στον κορυφαίο δείκτη DAX, η Rheinmetall θα ήταν περίπου στο ίδιο επίπεδο με την ασφαλιστική Allianz όσον αφορά την αποτίμηση και θα άφηνε πίσω τις εταιρείες αυτοκινήτων Mercedes και BMW.
Για να επιτευχθεί ο στόχος, το συμβόλαιο του Papperger θα έπρεπε να ανανεωθεί. Λήγει στο τέλος του 2026. Σύμφωνα με κύκλους του εποπτικού συμβουλίου, η παράταση είναι πολύ πιθανή. «Διαμορφώνει την εταιρεία και αυτό χρειάζεται αυτή τη στιγμή», λέει ένας εκπρόσωπος της επιτροπής.
Ο Πάπεργκερ μπορεί επίσης να είναι ήρεμος, τουλάχιστον όταν πρόκειται για το προσωπικό του μέλλον: η ρωσική εισβολή τον έχει κάνει πλουσιότερο από ό,τι ήταν ήδη. Όταν η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία, η Papperger κατείχε μετοχές της Rheinmetall συνολικής αξίας 13 εκατομμυρίων ευρώ. Με τα χρόνια, ο Papperger έλαβε μετοχές ως μέρος της αποζημίωσης του εκτελεστικού συμβουλίου ή αγόρασε σταδιακά μετοχές της Rheinmetall ιδιωτικά και μέσω της ATP Holding του. Αξία σήμερα, ξεπερνώντας τα 100 εκατομμύρια ευρώ.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163