Το μεγαλύτερο δημόσιο έργο ύψους περίπου 1,5 δισ. ευρώ, που υλοποιείται αυτή την περίοδο στην χώρα μας, από την κοινοπραξία ΑΒΑΞ – Ghella – Alstom, δηλαδή η Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας (Άλσος Βεΐκου – Γουδί), έχει προκαλέσει κάποια προβλήματα.
Κωλυσιεργίες στις παραδόσεις χώρων στους αναδόχους ώστε να γίνουν βασικές εργασίες, καθυστερήσεις στην έλευση των μετροπόντικων στην Ελλάδα, προβλήματα με προσφυγές και αντιδράσεις φορέων, ιδιωτών και πολιτών, εκκρεμότητες σε διάφορες περιοχές της πόλης, είναι κάποιες από τις «γκρίζες ζώνες» της Γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας.
Οι δε πρόσφατες απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζομένων στα εργοτάξια της ΑΒΑΞ, αποτέλεσαν κάτι σαν το «κερασάκι στην τούρτα», αν και φάνηκε μια πρώτη εκτόνωση της κρίσης, με επανέναρξη εργασιών ενόψει και νέων επαφών της διοίκησης της κατασκευαστικής εταιρείας με εκπροσώπους των εργαζομένων.
Ωστόσο, οι απεργιακές αυτές κινητοποιήσεις με οικονομικά, και όχι μόνο, αιτήματα, καταδεικνύουν τα πολλά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει το εν λόγω απαιτητικό έργο υλοποίησης της Γραμμής 4 του Μετρό και τους κινδύνους για εκτροχιασμό των χρονοδιαγραμμάτων.
Οι απεργίες
Στην ΑΒΑΞ πάλι, εκτιμούν, όσον αφορά στα χρονοδιαγράμματα, πως στο σκέλος της δικής της ευθύνης, οι εργασίες είναι εντός συμβατικού χρονοδιαγράμματος και οι όποιες καθυστερήσεις, που είναι όμως παραδεκτές από την εταιρεία, οφείλονται στους… άλλους και θα καλυφθούν εν καιρώ.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΑΒΑΞ, Κ. Μιτζάλης, στο πλαίσιο της πρόσφατης Γενικής Συνέλευσης του ομίλου, σημείωνε, ότι οι απεργίες (είχαν ξεκινήσει στις 20 Μαΐου με περίπου 15θήμερη διάρκεια) δεν επηρεάζουν προς ώρας το χρονοδιάγραμμα του έργου. Βέβαια, όπως λένε στην αγορά, η επιστροφή στα εργοτάξια σημαίνει την επιστροφή σε μια πρώτη κανονικότητα, με την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων προσεχώς να δείχνει αν θα μπούνε και πάλι στο «φουλ οι μηχανές».
Όπως είπε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Κωνσταντίνος Μιτζάλης, κατά τη γενική συνέλευση των μετόχων και σε σχέση με τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων στα εργοτάξια, οι δύο πλευρές, ΑΒΑΞ και εργαζόμενοι, προβλέπεται να θα καθίσουν στο τραπέζι προσεχώς, ώστε να βρεθεί μία λύση μέσα σε εύλογα περιθώρια, καθώς το σωματείο ζητά αυξήσεις της τάξεως του 15%.
Ο επικεφαλής της ΑΒΑΞ επέμεινε ότι «η εταιρεία σέβεται τους νόμους και τις συλλογικές συμβάσεις, πληρώνει σύμφωνα με αυτές, είμαστε ενήμεροι, πληρώνουμε υπερωρίες». Πάντως, το Σωματείο Εργατοτεχνιτών και Υπαλλήλων Εργαζομένων στην Κατασκευή του Αττικό Μετρό ζητεί αυξήσεις 15% στους μισθούς, επικαλούμενο την αύξηση του πληθωρισμού και του κόστους ζωής.
Ρίχνει ευθύνες στον κατασκευαστή των πρόδρομων εργασιών
Ο ίδιος πάντως, έσπευσε να ρίξει ευθύνη στην εταιρεία ΕΡΕΤΒΟ, λέγοντας ότι υπάρχουν καθυστερήσεις από την πλευρά του αναδόχου των πρόδρομων εργασιών. Εκτιμάται ότι ως το τέλος του έτους θα έχουν παραδοθεί όλοι οι χώροι στον κύριο ανάδοχο, παρότι οι δυσκολίες που προκύπτουν είναι μεγάλες και αστάθμητες. Η ΕΡΕΤΒΟ εκτελεί τη σύμβαση των πρόδρομων εργασιών, καθώς εκκρεμεί η παράδοση ακόμη 7 εκ των 14 σταθμών, που αναμένεται ως το τέλος του 2024, βάσει της ενημέρωσης από την Ελληνικό Μετρό.
Οι μετροπόντικες
Όπως επίσης, αναφέρθηκε, και οι δύο μετροπόντικες θα φτάσουν στη συμβατική τους ώρα εκεί που πρέπει να φτάσει ο καθένας, χωρίς καθυστερήσεις, καθώς όποια απώλεια χρόνου μπορεί να καλυφθεί, αφού δεν παίζει ρόλο σε αυτό η παράδοση των εργοταξιακών χώρων των σταθμών.
Όπως γίνεται κατανοητό, ένα από τα βασικά στοιχήματα είναι οι Μετροπόντικες. Ο πρώτος στόχος παραμένει να φτάσει ο πρώτος Μετροπόντικας στον σταθμό ΓΟΥΔΗ, τερματικό σταθμό της γραμμής 4, ενώ ο δεύτερος μετροπόντικας πρέπει να επιταχύνει το «σκάψιμο» από το εργοτάξιο της Βεΐκου. Βάσει των παλιών εκτιμήσεων, θα έπρεπε όμως να είχαν ξεκινήσει να σκάβουν από το Μάρτιο του 2023.
Προ διμήνου, η ΑΒΑΞ έδωσε μια τελευταία ενημέρωση για τους μετροπόντικες. Σύμφωνα με αυτήν, ο μετροπόντικας που ξεκίνησε από την Κατεχάκη με προορισμό τον σταθμό «Ευαγγελισμός» (5,1 χλμ) είχε ήδη κατασκευάσει σήραγγα 1.000 μέτρων, δηλαδή το 20% του συγκεκριμένου τμήματος.
Οι πίνακες στο πιλοτήριο έδειξαν ότι το πρώτο χιλιόμετρο της νέας γραμμής που θα συνδέσει το Γουδί με το Γαλάτσι είναι ήδη πραγματικότητα και ότι έως τα μέσα του 2025 ο πρώτος μετροπόντικας, αφού περάσει από Ζωγράφου και Καισαριανή, θα έχει φτάσει στο πάρκο της οδού Ριζάρη. Ο δεύτερος μετροπόντικας της ΑΒΑΞ («Νίκη») ακολουθεί αντίθετη πορεία. Έχει ξεκινήσει από τον σταθμό Βεΐκου στο Γαλάτσι και αφού κατασκευάσει 7 χλμ. σήραγγας θα συναντήσει την «Αθηνά», τον μετροπόντικα της Κατεχάκη, στον Ευαγγελισμό. Μία πορεία που θα έχει ολοκληρωθεί στα μέσα του 2026.
Ερωτηματικό ο χρόνος ολοκλήρωσης
Σε κάθε περίπτωση, όμως, έχουν περάσει 3 χρόνια από την υπογραφή της σύμβασης (καλοκαίρι 2021), και ουδείς μπορεί να πει με σιγουριά αν το έργο θα έχει κατασκευαστεί προς το τέλος της δεκαετίας, και αυτό εν μέσω σχετικών καθυστερήσεων στα χρονοδιαγράμματα, ή θα χρειαστεί να περάσουμε το 2030. Από τον όμιλο ΑΒΑΞ κάνουν λόγο για… λογικές καθυστερήσεις και ότι θα έχει παραδοθεί το τμήμα αυτό της Γραμμής 4 του Μετρό Αθήνας εντός οκτώ ή δέκα ετών από την υπογραφή της σύμβασης. Αυτό όμως, μένει να φανεί.
Ο «γρίφος» του Ευαγγελισμού και τα απρόοπτα
Επίσης, σημαντικό είναι και το ζήτημα που έχει προκύψει με το σταθμό του Ευαγγελισμού ύστερα από την προσφυγή του εφοπλιστή Νίκου Πατέρα για την χωροθέτησή του και την μετακίνησή του. Τα έργα σε αυτόν τον σταθμό δεν μπορούν να προχωρήσουν λόγω της προσφυγής που είχε γίνει στο ΣτΕ. Χρειάζεται νέα τεχνική – περιβαλλοντική μελέτη, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΣτΕ, και να προχωρήσει η έγκριση της από το ΥΠΕΝ, αλλά και κυκλοφοριακή μελέτη για να μπορέσει να αναπτυχθεί εργοτάξιο, άρα να κλείσει τμήμα της οδού Ριζάρη.
Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα δείχνει σύνθετο καθώς η πλευρά του εφοπλιστή Πατέρα φέρεται να έχει καταθέσει εναλλακτική πρόταση και νέο σχεδιασμό για να μην «πληγεί» το πάρκο Ριζάρη, που όμως θεωρείται δύσκολο να προχωρήσει, κατά συνέπεια, όλα είναι «ανοιχτά» μέχρι να επιλεγεί η τελική λύση. Κατά πληροφορίες, προβλήματα υπάρχουν και σε άλλες περιοχές που προβλέπονται σταθμοί και εργασίες. Και ο λόγος δεν γίνεται για τις γνωστές αντιδράσεις π.χ. στα Εξάρχεια, αλλά για απρόοπτα όπως αυτά που συμβαίνουν στην περιοχή της Αλεξάνδρας με τμήμα έκτασης που τελικά ανήκει σε ιδιώτη και όχι στο δημόσιο.
Το έργο και τα οφέλη
Το τμήμα Α της Γραμμής 4 αποτελεί τμήμα του προγραμματιζόμενου, μακροπρόθεσμα προς υλοποίηση, συνολικού έργου της Γραμμής 4 και έχει μήκος 12,8 χλμ. περίπου και επιπλέον περιλαμβάνει την Συνδετήρια Σήραγγα της Γραμμής 4 με τις Γραμμές 2 & 3 και την Σήραγγα Πρόσβασης και τον χώρο Εναπόθεσης/ Συντήρησης Συρμών Κατεχάκη.
Το έργο περιλαμβάνει 15 υπόγειους σταθμούς (Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδί) και 9 ενδιάμεσα ή/και τερματικά φρέατα.
Το τμήμα Α της Γραμμής 4 μετρό και έχει σχεδιασθεί με σκοπό την εξυπηρέτηση πολλών πυκνοκατοικημένων περιοχών της πόλης και την εξυπηρέτηση πολλών σημαντικών κτιρίων και εγκαταστάσεων, όπως Νοσοκομεία, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, Δικαστήρια και μεγάλα δημόσια κτίρια Oργανισμών ή Υπουργείων.
Συνολικά εκτιμάται ότι με τη λειτουργία της Νέας Γραμμής 4 του μετρό της Αθήνας, αναμένεται να μετακινούνται περίπου 340.000 επιβάτες ημερησίως, ενώ οι μετακινήσεις με ΙΧ αναμένεται να μειωθούν κατά 53.000 περίπου ημερησίως, η έκλυση διοξειδίου του άνθρακα εκτιμάται ότι θα μειωθεί κατά 318 tons/ημέρα, καθώς επίσης και θα εξοικονομηθούν 1.216 μεγαβατώρες ενέργειας.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163