Στο επίκεντρο του real estate στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια βρίσκονται τα οικιστικά ακίνητα, τα οποία είναι περιζήτητα τόσο από Έλληνες όσο και από ξένους αγοραστές. Την ώρα που οι κατοικίες διατηρούν ισχυρή δυναμική και σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς συνεχίζεται να σημειώνεται αύξηση στα ενοίκια, ενώ σήμερα ένας μεγάλος αριθμός γραφείων, «σπάνε» σε μικρότερους χώρους και μετατρέπονται σε οικιστικά ακίνητα.
Η δυναμική της αγοράς κατοικιών στην Ελλάδα αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2023, σημειώθηκαν επενδύσεις αυξημένες κατά 48,4% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους. Μάλιστα, μεγάλη συμβολή στην ανάπτυξη κατοικιών είχαν και οι ελληνικές ΑΕΕΑΠ και οι developers, που προχώρησαν σε σημαντικές επενδύσεις σε οικιστικά έργα, με το μεγαλύτερο ποσοστό των κεφαλαίων να κατευθύνεται στην Αττική.
Πιο συγκεκριμένα, τα τελευταία δύο χρόνια, θεσμικά οικιστικά προϊόντα όπως οι Φοιτητικές Εστίες (PBSA) και τα Build to Rent (BtR) έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον των ΑΕΕΑΠ, των private equity funds και των family offices. Έτσι, παρατηρείται αύξηση στις αναπτύξεις τέτοιων ακινήτων, κυρίως σε κεντρικές τοποθεσίες της Αθήνας, όπου η ζήτηση για στέγαση από φοιτητές ή νέους επαγγελματίες αυξάνεται συνεχώς.
Μέχρι σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί πανελλαδικά επενδύσεις με επίκεντρο τις Φοιτητικές Εστίες που υπερβαίνουν τα 650 εκατομμύρια ευρώ, με μεγάλο μέρος τους να προέρχεται από συνεργασίες ιδιωτικών επενδυτικών εταιρειών με τον δημόσιο τομέα.
Το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον και για τα πολυτελή οικιστικά ακίνητα της Ελλάδας, πέρα από το γεγονός ότι αυξήθηκε ραγδαία ο αριθμός τους, εκτόξευσε την ίδια ώρα και τις τιμές τους. Συγκεκριμένα, σε σύγκριση με άλλες πρωτεύουσες της νότιας Ευρώπης, η Αθήνα παρουσίασε την υψηλότερη αύξηση στις τιμές των prime κατοικιών, με άνοδο 6,1% μέσα σε ένα χρόνο.
Αντιστοίχως, οι αξίες των κατοικιών στη Μαδρίτη και τη Ρώμη, οι οποίες επίσης δείχνουν ισχυρή πορεία, παρουσίασαν αύξηση 4% και 3,3% αντίστοιχα. Αυτή η αύξηση συνδέεται άρρηκτα με τον περιορισμένο αριθμό διαθέσιμων prime κατοικιών στην ελληνική αγορά, γεγονός που ενίσχυσε περαιτέρω τις αυξήσεις των τιμών, αλλά και με τις συγκριτικά χαμηλότερες τιμές τους σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές αγορές, προσελκύοντας έτσι αγοραστές και επενδυτές από όλο τον κόσμο.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η JLL σε έρευνα για τις προοπτικές ακινήτων για το 2024, οι αγορές κατοικιών συνεχίζουν να παρουσιάζουν αύξηση των ενοικίων σε ένα πλαίσιο περιορισμένης οικονομικής προσιτότητας. Οι πιέσεις αυξάνονται σε πολλές αγορές με την προσφορά κατοικιών να μειώνεται και τη ζήτηση να εκτοξεύεται.
Παρά τις αμφισβητούμενες κεφαλαιαγορές, οι επενδύσεις κατοικιών έφτασαν το υψηλότερο μερίδιό τους επί των συνολικών επενδύσεων σε ακίνητα που έχουν καταγραφεί στην EMEA και την Ασία-Ειρηνικό το 2023. Ωστόσο, στην Αμερική, ο τομέας των πολυκατοικιών αντιμετωπίζει βραχυπρόθεσμες πιέσεις προσφοράς, που θα αλλάξει τους επόμενους 12-18 μήνες.
Η JLL, στην «Global Real Estate Perspective February 2024» αναμένει συνέχιση της αστάθειας το 2024 στην αγορά ακινήτων, αν και οι διαταραχές μετά την πανδημία μετριάζονται παρουσιάζοντας σημάδια ενίσχυσης της ζήτησης και ανανεωμένης δυναμικής στις κεφαλαιαγορές. Στα ελληνικά δεδομένα, παρά τις οικονομικές δυσκολίες, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της κρίσης του Covid-19 και της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη, καταγράφεται μια δυναμική άνοδος της οικονομίας.
Η σημαντική αύξηση του ΑΕΠ, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί τουλάχιστον έως το 2026, αποτελεί δείκτη παραγωγικότητας, που αντικατοπτρίζει αξιοσημείωτες αλλαγές στη μικροοικονομία, την απασχόληση και το πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών.
Επιπλέον, τα συσσωρευμένα επενδυτικά έργα επιβεβαιώνουν την ανοδική τροχιά της ελληνικής οικονομίας και την επιτυχημένη προσπάθεια των τελευταίων ετών για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στη χώρα.