Οι επιβάτες επιστρέφουν στις αστικές συγκοινωνίες και τα μέσα μαζικής μεταφοράς (ΟΑΣΑ, ΟΣΥ, ΣΤΑΣΥ, δηλαδή σε λεωφορεία, Μετρό και Τραμ), ο κύκλος εργασιών του ΟΑΣΑ (ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΑΘΗΝΩΝ) εμφανίζεται ενισχυμένος, πλην όμως, ο όμιλος κατέγραψε το 2023 σημαντικές ζημίες άνω των 30 εκατ. ευρώ, ενώ, παράλληλα, τα δρομολόγια… αραίωσαν (τουλάχιστον πέρυσι).
Βέβαια, ιδίως από το 2024, έχει ξεκινήσει η τάση ενίσχυσης των αστικών συγκοινωνιών, κατά βάση με νέα λεωφορεία, ενώ έχουν εκκινήσει και ενέργειες για την αναβάθμιση Μετρό/Ηλεκτρικού, ωστόσο, μάλλον απαιτείται χρόνος ωρίμανσης για να δούνε καλύτερες συνθήκες (οικονομικές) οι Συγκοινωνίες στην Αθήνα και οι πολίτες/ χρήστες (μεταφορικές) στο Λεκανοπέδιο.
ΟΑΣΑ – 2023: Ζημίες, αύξηση επιβιβάσεων και μείωση δρομολογίων
Για το 2023, σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του ΟΑΣΑ, ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε στα 243,91 εκατ. ευρώ έναντι 217,26 εκατ. ευρώ το 2022. Ωστόσο,, τα αποτελέσματα πέρασαν σε αρνητικό έδαφος. Το EBITDA (λειτουργικά αποτελέσματα) ήταν αρνητικό κατά 29,27 εκατ. ευρώ όταν το 2022 ήταν θετικό στα 6,52 εκατ. ευρώ.
Ο όμιλος κατέγραψε ζημιές τόσο προ φόρων όσο και μετά, ύψους 29,6 εκατ. και 30,5 εκατ. αντίστοιχα, έναντι κερδών 4,42 εκατ. και 3,31 εκατ. ευρώ αντίστοιχα το 2022.
Άρα, είχαμε μια αύξηση των πωλήσεων αλλά ζημίες σημαντικές σε επίπεδο τελικού αποτελέσματος, παρά το γεγονός ότι οι αστικές συγκοινωνίες κόβουν περισσότερα εισιτήρια. Ενδεχομένως, τα λειτουργικά κόστη, τα προβλήματα με την εισιτηριοδιαφυγή (εκτιμάται συνολικά στο 10%, πιο χαμηλή στο Μετρό, σχεδόν 15% στα λεωφορεία), το ενεργειακό «βάρος», οι υποχρεώσεις από τις συμφωνίες με τα ΚΤΕΛ για τη διενέργεια δρομολογίων και το leasing οχημάτων, κ.α. «επιβάρυναν» τα μεγέθη του ΟΑΣΑ.
Ο όμιλος εμφάνισε αρνητικές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες (σχεδόν -18 εκατ. ευρώ), όταν το 2022 είχε +24 εκατ. ευρώ περίπου). Τα ταμειακά διαθέσιμα υποχώρησαν σε 85,4 εκατ. ευρώ από 115,4 εκατ. ευρώ, ενώ οι συνολικές υποχρεώσεις ανέρχονταν σε 338 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, το 2023 καταγράφηκαν συνολικά 451,34 εκατομμύρια επιβιβάσεις, εκ των οποίων 215,12 εκατ. στις οδικές συγκοινωνίες και 236,22 εκατ. σε Μετρό και Τραμ. Πρόκειται για άνοδο περίπου 9-10% σε σχέση με το 2022, όταν οι συνολικές επικυρώσεις εισιτηρίων και καρτών ανήλθαν σε 414,25 εκατ., με τα οδικά μέσα να συγκεντρώνουν 211,47 εκατ. επιβιβάσεις και τα σταθερής τροχιάς 202,78 εκατ..
Πλην όμως, παρά την επιστροφή των επιβατών, είχαμε συνολικά λιγότερα δρομολόγια και οχηματοχιλόμετρα. Όπως προκύπτει από την οικονομική έκθεση του ΟΑΣΑ για το 2023, τα εκτελεσθέντα δρομολόγια ΟΣΥ-ΚΤΕΛ ήταν 4,89 εκατ. και της ΣΤΑΣΥ 525.939.
Ενώ το 2022 ήταν αντίστοιχα σε ΟΣΥ-ΚΤΕΛ στα 5,17 εκατ. και σε ΣΤΑΣΥ 526.930. Άρα μειώθηκαν κατά 277.603 για λεωφορεία και τρόλεϊ (-5,4%), μαζί με αυτά των ΚΤΕΛ, και εκτελέσθηκαν σχεδόν 1.000 λιγότερα δρομολόγια με Μετρό και Τραμ (για την ακρίβεια -991 δρομολόγια).
Αντίστοιχα, στα εκτελεσθέντα οχηματοχιλόμετρα, το 2023 σε ΟΣΥ –ΚΤΕΛ ανήλθαν σε 83,41 εκατ. και στη ΣΤΑΣΥ σε 53,54 εκατ., όταν το 2022 ήταν σε 86,89 εκατ. και 52,35 εκατ. αντίστοιχα. Μπορεί να αυξήθηκαν στη ΣΤΑΣΥ (Μετρό) καθώς μπήκε και η Γραμμή 3 προς Πειραιάς (+1,8 εκατ.), ωστόσο, συνολικά στα ΜΜΜ τα εκτελεσθέντα οχηματοχιλόμετρα υποχώρησαν.
Βέβαια, η Γραμμή 3 προς Πειραιά (επέκταση) πρόσθεσε σχεδόν 7,5 χλμ. νέου δικτύου, αλλά οι ελλείψεις σε συρμούς αύξησαν την χρονοαπόσταση προς το Αεροδρόμιο στα 36 από 30 λεπτά πριν, ενώ ακόμη εκκρεμεί η προμήθεια 7 νέων συρμών για το αεροδρόμιο.
Ανοδική τάση στην επιβατική κίνηση το 2024
Μια εικόνα για το πώς κινούνται τα ΜΜΜ στους πρώτο «μισό» του 2024 δίνει αναφορά της μητρικής του ΟΑΣΑ, δηλαδή του Υπερταμείου, που «έβγαλε» τα μεγέθη και τις εξελίξεις του πρώτου 6μήνου 2024. Όπως αναφέρεται, «συγκριτικά με το πρώτο εξάμηνο του 2023, το επιβατικό έργο στο 2024, παρέμεινε σταθερό σε λεωφορεία / τρόλεϊ και ελαφρά μειωμένο -3,4% σε μετρό και τραμ, κυρίως λόγω της αλλαγής του τρόπου υπολογισμού του έργου από τις αρχές του 2024, αλλά και των έργων στο Ελληνικό που επηρεάζουν το Τραμ.
Στο τραμ, το πρώτο εξάμηνο παρουσιάζει συνολικά πτώση -27% κυρίως λόγω της προγραμματισμένης αύξησης της συχνότητας από 9 σε 12 λεπτά τον 2ο 2004, καθώς και από τη διακοπή των δρομολογίων μετά το Καλαμάκι, λόγω των έργων στο Ελληνικό.
Παράλληλα, η επιβατική κίνηση όπως καταγράφεται από τις επικυρώσεις, μετά από σημαντική αύξηση το 2023 κατά 120% σε σχέση με το 2022, η τάση συνεχίζεται και το 2024, με το πρώτο εξάμηνο να παρουσιάζει αντίστοιχη αύξηση κατά 8,7% σε σχέση με το 2023.
Σημαντική είναι και η αύξηση των ελέγχων εισιτηρίων το ίδιο διάστημα κατά 85,3% στη ΣΤΑΣΥ και 12,2% στην ΟΣΥ, λόγω προσλήψεων ελεγκτών εισιτηρίων από τη ΔΥΠΑ στη ΣΤΑΣΥ, καθώς και η αντίστοιχη αύξηση των επιβληθέντων προστίμων κατά 85,1% για τη ΣΤΑΣΥ και 28,4% για την ΟΣΥ».
Τα σημαντικά έργα
Όπως επίσης σημειώνεται στις καταστάσεις του Υπερταμείου, σε σχέση με τα σημαντικά έργα στον Όμιλο Συγκοινωνιών Αθηνών, και ειδικότερα για τη Γραμμή 1 του Μετρό είναι σε εξέλιξη σύμβαση για την ανάταξη 14 συρμών 8ης, παραλαβής (1983-1985) και επέκταση του ωφέλιμου χρόνου λειτουργίας τους κατά 25 έτη, καθώς και έργα λειτουργικής αποκατάστασης της σιδηροδρομικής υποδομής στο τμήμα Φάληρο – Πειραιάς. Υπεγράφη επίσης το έργο για την παραγωγή / ανάκτηση ενέργειας από την πέδηση (επιβράδυνση) των συρμών, το οποίο αναμένεται να παράγει 4.500 MWh ετησίως, που αντιστοιχεί στο 12,5% της κατανάλωσης της Γραμμής 1.
Σε εξέλιξη βρίσκεται το έργο τοποθέτησης εξοπλισμού για την παροχή σήματος κινητής τηλεφωνίας και δεδομένων στους επιβάτες, τόσο στους σταθμούς όσο και στις σήραγγες όλων των Γραμμών Μετρό, με την πρώτη πιλοτική εφαρμογή σε 5 σταθμούς της Γραμμής 2 να ξεκινάει σταδιακά από τον σταθμό του Αγίου Δημητρίου.
Επιπρόσθετα, προστέθηκαν στο στόλο των Συγκοινωνιών Αθηνών μετά από διαγωνισμό του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών 140 ηλεκτρικά λεωφορεία, ιδιοκτησίας ΟΑΣΑ, τα οποία παραχωρήθηκαν στην ΟΣΥ Α.Ε.. Σε αυτά περιλαμβάνονται ανανέωση του μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης και η ενίσχυση των περιαστικών λεωφορειακών γραμμών, με ολοκλήρωση τόσο του νέου διαγωνισμού μίσθωσης 300 νέων οχημάτων (100 εκ των οποίων ηλεκτρικά), όσο και του διεθνούς διαγωνισμού για δυο ομάδες γραμμών (Ανατολική και Δυτική Αττική, συνολικά 63 γραμμές για 8 έτη) με 211 καινούργια λεωφορεία.
Τέλος, σε λειτουργία βρίσκεται το σύστημα που επιτρέπει τη χρήση και τραπεζικών καρτών και κινητών συσκευών ως κόμιστρα στις λεωφορειακές γραμμές που εξυπηρετούν το Αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος. Η αναβάθμιση θα έχει πολλαπλά οφέλη για το επιβατικό κοινό και θα περιλαμβάνει υλοποίηση MaaS – Mobility as a Service και Account-based ticketing, δίνοντας μεταξύ άλλων τη δυνατότητα διασύνδεσης και συνδυαστικών πωλήσεων προϊόντων κομίστρου, με υπηρεσίες τρίτων μερών όπως ταξί, ενοικιαζόμενα ηλεκτρικά ποδήλατα, αεροπορικές και ακτοπλοϊκές εταιρείες, κ.α. Το σύστημα θα λειτουργήσει στις υπόλοιπες λεωφορειακές γραμμές, στο μετρό και το τραμ έως το τέλος του έτους.
Ο Όμιλος Συγκοινωνιών Αθηνών, με την υποστήριξη του Υπερταμείου συνεχίζει επίσης την εκπόνηση δράσεων για τη βελτίωση της εξυπηρέτησης των ΑμεΑ: Ολοκληρωμένες δράσεις περιλαμβάνουν την εγκατάσταση προεξοχών σε 156 στάσεις λεωφορείων, αξιολόγηση προσβασιμότητας και αναγνώριση βελτιώσεων σε σταθμούς μετρό με ολοκλήρωση πιλοτικού προγράμματος στον σταθμό Μοναστηράκι (σήμανση, ευκολίες ΑμεΑ σε ανελκυστήρες, κ.α.) που θα επεκταθεί και στο σταθμό Καλλιθέα κ.α.