Όλα ξεκίνησαν πριν από 60 χρόνια, με ένα επικό ταξίδι εξερεύνησης στην καρδιά του Αιγαίου, με σκοπό να αποκαλύψει ένα μυστήριο 4.500 ετών.
Σήμερα, με τη βοήθεια υψηλής τεχνολογίας και μίας ομάδας επιστημόνων, το ντοκιμαντέρ «Κέρος: Το μυστήριο των σπασμένων ειδωλίων», μας μεταφέρει στο νησί της Κέρου για να ανακαλύψουμε πώς ο συγκεκριμένος τόπος αποτέλεσε τη γενέτειρα ενός νέου τρόπου ζωής.
Το ντοκιμαντέρ που είναι η πρώτη συμπαραγωγή μεταξύ COSMOTE TV και National Geographic βασίζεται στην αρχαιολογική έρευνα και τα ευρήματα του Cambridge Keros Project, και με παρουσιαστή τον αρχαιολόγο Δρ. Κώστα Πασχαλίδη, μας μεταφέρει στην Κέρο, όπου η ανακάλυψη εκατοντάδων σπασμένων, μαρμάρινων ειδωλίων αποτελεί αντικείμενο πολυετούς επιστημονικής μελέτης, αλλά και την αρχή ενός μεγάλου μυστηρίου. Ταξιδεύοντας πίσω στο χρόνο, θα δούμε πώς το μικρό νησί Δασκαλιό, που στο παρελθόν συνδεόταν χερσαία με την Κέρο, εκτιμάται ότι αποτελεί έναν από τους πιο εξελιγμένους οικισμούς της πρώιμης Εποχής του Χαλκού.
Στο αρχαιολογικό ταξίδι, συμμετέχουν o Καθηγητής Colin Renfrew, ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολόγους παγκοσμίως, συνδιευθυντής του Cambridge Keros Project και National Geographic Explorer, ο Δρ. Michael Boyd, αρχαιολόγος και συνδιευθυντής του Cambridge Keros Project, η Δρ. Εύη Μαργαρίτη, επίκουρη καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Κύπρου και υποδιευθύντρια του Cambridge Keros Project και ο Δρ. Γεώργιος Αρτόπουλος, επίκουρος καθηγητής στο Ινστιτούτο Κύπρου.
Σήμερα, στο πλαίσιο ψηφιακής ενημερωτικής συνάντησης έγινε η παρουσίαση του ντοκιμαντέρ και στην οποία συμμετείχε η επιστημονική ομάδα, τονίζοντας τη σπουδαιότητα της ανασκαφικής έρευνας στην Κέρο, σε παγκόσμια κλίμακα. Στην παρουσίαση όπου συντόνιζε ο δημοσιογράφος Χρίστος Βασιλόπουλος έλαβαν μέρος και ο Δημήτρης Μιχαλάκης, Executive Director COSMOTE TV και ο Βασίλης Ηλιόπουλος, Country Manager, The Walt Disney Company Greece.
Ας αναφέρουμε ορισμένα από τα πολλά και πολύ ενδιαφέροντα που ειπώθηκαν στην παρουσίαση σχετικά με το ντοκιμαντέρ «Κέρος: Το μυστήριο των σπασμένων ειδωλίων».
Αρχικά ο Καθηγητής Colin Renfrew, ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολόγους παγκοσμίως, συνδιευθυντής του Cambridge Keros Project και National Geographic Explorer, αναφερόμενος στην εμπειρία του από την πρώτη επίσκεψή του στην Κέρο το 1963, είπε ότι: «Αντικρίσαμε μια καταστροφή. Είχα την εντύπωση ότι οι αρχαιοκάπηλοι είχαν καταστρέψει το σημείο. Βρήκα πολλά σπασμένα αγγεία, πήλινα και μαρμάρινα και επίσης, πολλά σπασμένα ειδώλια. Φαινόταν σαν να είχε συμβεί μια μεγάλη καταστροφή. Μόνο αργότερα, καταλάβαμε ότι ήταν οι Πρωτοκυκλαδικοί Κυκλαδίτες που είχαν σπάσει αυτά τα ειδώλια και τα αγγεία. Μας ήταν ξεκάθαρο όταν προχωρήσαμε περαιτέρω την έρευνά μας, ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούσαν αυτά τα αγαλματίδια στα διαφορετικά χωριά, την 3η χιλιετία π.Χ., συμμετείχαν στην πραγματικότητα σε τελετές θρυμματισμού/σπασίματος. Με την ολοκλήρωση των τελετών, μετέφεραν τα σπασμένα αγαλματίδια στην Κέρο, μαζί με σπασμένα ειδώλια, κεραμικά και μαρμάρινα αγγεία και τα άφηναν εκεί, ως ένα τελετουργικό κατάθεσης/προσφοράς.»
Στη συνέχεια ο Δρ. Michael Boyd, αρχαιολόγος και συνδιευθυντής του Cambridge Keros Project, για την αναγνώριση της ανασκαφής στην Κέρο ως μιας από τις 10 σημαντικότερες ανασκαφές στον πλανήτη, το επόμενο κεφάλαιο στις ανασκαφικές έρευνες, καθώς και για τις τεχνολογίες και τα νέα μέσα που χρησιμοποιούνται στην ανασκαφή, είπε πως «Είμαστε πολύ χαρούμενοι με αυτή τη διάκριση. Έχουμε εργαστεί στο σημείο τις τελευταίες δύο δεκαετίες και έχουμε αντιληφθεί τη σημασία του, τόσο για την Ελλάδα κατά την 3η χιλιετία π.Χ., όσο και για την Ευρώπη την ίδια περίοδο. Και αυτό γιατί κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, παρατηρούνται πολλές αλλαγές στην κοινωνική δομή. Με την Κέρο, παρουσιάζεται μπροστά στα μάτια μας ένα από τα καλύτερα παραδείγματα, μέσω του οποίου, μπορούμε να αντιληφθούμε ποιες ήταν αυτές οι αλλαγές, πώς ακριβώς διευρύνονταν οι ορίζοντες των ανθρώπων, πώς δημιουργούσαν δίκτυα, τα οποία αναπτύσσονταν πέρα από τα γνωστά όρια. Αυτό είναι ίσως το πιο συναρπαστικό σημείο της μελέτης μας στην Κέρο. Επενδύσαμε πολύ σε νέα τεχνολογία και συνεργασίες με εξειδικευμένους επιστήμονες, που συμμετείχαν μαζί μας στην ανασκαφή. Η ανασκαφή έχει αλλάξει πολύ κατά τη διάρκεια των χρόνων και έχει μετατραπεί σε μια υψηλής επιστημονικής και τεχνολογικής σημασίας άσκηση. Έχουμε συνεργαστεί με πολλούς ειδικούς επιστήμονες για να διαμορφώσουμε ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό σύστημα καταγραφής. Όλοι οι εμπειρογνώμονες έχουν πρόσβαση στην ίδια βάση δεδομένων και έτσι η πληροφορία συγκεντρώνεται σε ένα σημείο. Αυτό κάνει τη διαφορά, στο πόσο γρήγορα μπορούμε να αντιληφθούμε και να ερμηνεύσουμε τα ευρήματά μας και παράλληλα να προχωρήσουμε σε δημοσιεύσεις, που θεωρούμε ότι είναι και το πιο σημαντικό κομμάτι της δουλειάς μας.»
Για τη μελέτη των αρχαίων σπόρων και πόσα μας έχει αποκαλύψει σχετικά με το πώς ζούσαν οι άνθρωποι της Κέρου μίλησε η Δρ. Εύη Μαργαρίτη, επίκουρη καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Κύπρου και υποδιευθύντρια του Cambridge Keros Project, λέγοντας πως «Μπορούμε να πούμε πολλά για την καθημερινή ζωή στο Δασκαλιό. Όσον αφορά στις αγροτικές ασχολίες, υπήρχαν αρκετές δυσκολίες, δεν ήταν καθόλου εύκολο να ζει κανείς εκεί και να καλλιεργεί. Τα σπίτια στο Δασκαλιό δεν ήταν τα χαρακτηριστικά σπίτια με την οικοσκευή, τα εργαλεία για την επεξεργασία των δημητριακών κλπ. Οι άνθρωποι εκεί έκαναν κάτι άλλο. Νομίζουμε ότι επικεντρώνονταν στη μεταλλουργία και οι αγροτικές ασχολίες ήταν δευτερεύουσες. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι έφερναν την τροφή από αλλού.
Ο παρουσιαστής του ντοκιμαντέρ, ο αρχαιολόγος Δρ. Κώστας Πασχαλίδης, αναφέρθηκε στην εντύπωση που του προκάλεσε το ταξίδι στις ανασκαφές της Κέρου, λέγοντας πως «Ένας τυπικός αρχαιολόγος θα μιλούσε για ένα εύρημα και ενδεχομένως για την τέχνη που έχει επάνω. Η δική μου εντύπωση όμως και ο θαυμασμός σε αυτά που είδα είναι ότι πρόκειται για ένα σύνολο δύο αρχαιολογικών θέσεων στις οποίες υπάρχουν δύο διαφορετικές λειτουργίες και δύο διαφορετικά χρονικά: ένα ιερό της 3ης χιλιετίας και απέναντι ένας οικισμός, ο οποίος φαίνεται να ήταν το κέντρο της καινοτομίας της μεταλλουργίας της εποχής, κάτι το οποίο τόσο συγκεντρωμένο και τόσο μαζικό εγώ δεν το έχω υπόψη μου ξανά. Αυτά τα δύο απομένει στην έρευνα των επομένων ετών κάπως να συνδεθούν με ένα χρονικό και με ένα αφήγημα που το ένα να υποστηρίζει το άλλο ή κάπως να εξηγεί το άλλο. Αυτό που ως προϊστορικός αρχαιολόγος δεν περίμενα να δω είναι στην 3η χιλιετία ένα οικισμό να έχει χτιστεί με κεντρικό town planning από την αρχή, με επιλογή υλικού εντελώς διαφορετικού και εντελώς κοστοβόρου για εκείνη την εποχή, προκειμένου να δημιουργήσει την υπεραξία και την οπτική, την αισθητική και τη διαφορά για να ενσωματώσει καινοτόμο μεταλλουργική δραστηριότητα και απέναντι να βρίσκεται ένα ιερό χωρίς προηγούμενο. Όλο αυτό είναι το ξεκίνημα ενός μυστηρίου και δεν είναι η λύση του.
Από την Κύπρο όπου βρίσκεται ο Δρ. Γεώργιος Αρτόπουλος, επίκουρος καθηγητής στο Ινστιτούτο Κύπρου, αναφέρθηκε στο πόσο περίπλοκη ήταν η αρχιτεκτονική στη συγκεκριμένη τοποθεσία, αλλά και την ιστορική της σημασία, λέγοντας πως «Πράγματι η αρχιτεκτονική των κτιρίων θα μπορούσε κανείς να πει ότι έχει κάποια σχέση με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική στις Κυκλάδες, κυρίως λόγω του υλικού που είναι η πέτρα, όσον αφορά στα δομικά στοιχεία, όπως η οροφή, ή τα μικρά ανοίγματα γιατί δεν έπρεπε να μπαίνει πολύ αέρας, οπότε όλα αυτά τα στοιχεία είναι κοινά. Επίσης, οι πολύ στενές διαδρομές σε πλάτος ανάμεσα στα κτίσματα του οικισμού.»
Στη στήριξη του Ομίλου ΟΤΕ στο ερευνητικό έργο στην Κέρο και το Δασκαλιό αλλά και την πρώτη διεθνή συμπαραγωγή της COSMOTE TV με το National Geographic αναφέρθηκε ο Executive Director, COSMOTE TV Δημήτρης Μιχαλάκης τονίζοντας πως «Τα αρχαιολογικά ευρήματα της ανασκαφής στην Κέρο και το Δασκαλιό θεωρούνται παγκόσμιας σπουδαιότητας. Μάλιστα, ο Όμιλος ΟΤΕ έχει στηρίξει το έργο των ερευνών στην περιοχή, προσφέροντας τηλεπικοινωνιακή κάλυψη και τεχνολογικές υποδομές στην αρχαιολογική ομάδα. Είμαστε περήφανοι που παρουσιάζουμε την ιστορία της Κέρου στο ελληνικό αλλά και τα διεθνή κοινά, μέσα από τα δίκτυα της COSMOTE TV και του National Geographic. Το ντοκιμαντέρ αυτό αποτελεί την πρώτη μας διεθνή συμπαραγωγή, μετά από πολλές παραγωγές υψηλού επιπέδου για το COSMOTE HISTORY, που έχουν ως επίκεντρο την Ελλάδα και τον πολιτισμό μας.»
Σε ερώτηση του Newsit.gr σχετικά με την προετοιμασία του ντοκιμαντέρ και τη συνεργασία με την COSMOTE TV ο Βασίλης Ηλιόπουλος, Country Manager, The Walt Disney Company Greece είπε πως «Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν σε διάστημα 2 – 4 μηνών και επικεντρωθήκαμε στον χώρο της Κέρου και του Δασκαλιού, αλλά η προεργασία είχε γίνει αρκετό χρονικό διάστημα πριν. Δουλέψαμε ένα πλάνο από νωρίς με την COSMOTE TV, υπήρχε πρόθεση να δούμε κάτι για τον ελληνικό χώρο. Συνολικά θα έλεγα ότι η όλη διαδικασία, η επεξεργασία σεναρίου, η κινηματογράφηση, μέχρι και το τελικό παραδοτέο υλικό κράτησε γύρω στους 12 μήνες.»
Το ντοκιμαντέρ «Κέρος: Το μυστήριο των σπασμένων ειδωλίων», η πρώτη συμπαραγωγή μεταξύ COSMOTE TV και National Geographic, κάνει πρεμιέρα τη Δευτέρα 5 Οκτωβρίου στις 22.00, στο COSMOTE HISTORY HD, ενώ μετά την προβολή του στο κανάλι θα είναι διαθέσιμο on demand στην υπηρεσία COSMOTE TV Plus για να μπορούν οι συνδρομητές της πλατφόρμας να το παρακολουθήσουν όποτε επιθυμούν.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163