Έχετε μήπως ακουστά το “Δελφίν”; Όχι Δελφίνι, απλώς Δελφίν. Ήταν το πρώτο ελληνικό πολεμικό υποβρύχιο και έγραψε κι αυτό την δική του μικρή ιστορία. Η νεοελληνική ιστοριογραφία του προσδίδει και μια παγκόσμια πρωτιά, ως γνωστόν εμείς οι Έλληνες όλα τα ‘χουμε κάνει πρώτοι στον πλανήτη, αλλά πρόκειται για μύθο.
Υποτίθεται ότι ήταν το πρώτο υποβρύχιο παγκοσμίως που ενεπλάκη σε ναυμαχία, γεγονός που δεν ισχύει αφού η πρώτη ναυμαχία ανάμεσα σε υποβρύχιο και πλοίο επιφάνειας έγινε στον Αμερικανικό εμφύλιο το 1864. Για την ιστορία, τότε βούλιαξαν και τα δύο. Το Δελφίν έδωσε την πρώτη και μοναδική του ναυμαχία 48 χρόνια αργότερα, στις 9 Δεκεμβρίου του 1912.
Αν και η λέξη “υποβρύχιος” υπήρχε από την αρχαία ελληνική γραμματεία (σύνθετη λέξη από το “υπό” και το “βρυξ”, που σημαίνει βαθύς) το καινούριο αυτό μηχάνημα ονομάστηκε τότε “καταδυόμενον”. Το καταδυόμενον λοιπόν Δελφίν, είχε παραγγελθεί δυο χρόνια νωρίτερα, το 1910, από τον Στρατιωτικό Σύνδεσμο που είχε κάνει την επανάσταση του Γουδή. Στα πλαίσια της ενίσχυσης του πολεμικού μας ναυτικού, οι επαναστάτες παρήγγειλαν στα γαλλικά ναυπηγεία Σνάϊντερ αυτό το πρωτοποριακό όπλο για την εποχή, αν και η τεχνολογία του ήταν πρωτόγονη και οι δυνατότητες του πολύ περιορισμένες.
Δεν έπαυε πάντως, έστω κι έτσι, να είναι ένα ύπουλο όπλο που οι πολεμικοί στόλοι αδυνατούσαν να αντιμετωπίσουν. Ούτε να εντοπιστεί ήταν δυνατόν, ούτε να αντιμετωπιστεί. Οι βόμβες βυθού δεν είχαν εφευρεθεί ακόμα. Είχε δεκαοκτώ άνδρες πλήρωμα, τέσσερις εξόδους τορπιλών που σχεδόν ποτέ δεν κατάφερναν να εκτοξεύσουν τορπίλη, τρεις μηχανές που συνεχώς χαλούσαν και είχε εμβέλεια μόλις λίγα μίλια απ’ την ξηρά.
Στις 22 Σεπτεμβρίου του 1912 που κατέπλευσε στον ναύσταθμο Σαλαμίνας, οι εφημερίδες το περιέγραψαν ως “μακρύ μεταλλικόν πούρον” και έψαχναν να βρουν που είναι ο καπνοδόχος του. Στον Α’ βαλκανικό πόλεμο (1912) εντάχθηκε στον στόλο που περιπολούσε στα Δαρδανέλια, αλλά προκαλούσε πότε την οργή και πότε την θυμηδία του ναυάρχου Κουντουριώτη. Το Δελφίν χαλούσε συνεχώς κι ο ναύαρχος, ανάμεσα σ’ όλα τα άλλα που είχε στο κεφάλι του, αναγκαζόταν να στέλνει κάθε τόσο τα καράβια του για να το ρυμουλκούν στον ναύσταθμο του Μούνδρου στη Λήμνο.
Το ‘φερε όμως η τύχη, το Δελφίν να περιπολεί όταν ο τουρκικός στόλος έκανε την δεύτερη έξοδο του από τα Δαρδανέλια, μετά την πρώτη ήττα του στη ναυμαχία της Έλλης. Ήταν η 9η Δεκεμβρίου του 1912 και η έξοδος αυτή κατέληξε στην δεύτερη νικηφόρα για την Ελλάδα ναυμαχία της Λήμνου.
Εκείνο το πρωί, ο τουρκικός στόλος βρέθηκε ξαφνικά μπροστά στο ελληνικό υποβρύχιο. Ήταν μεγάλη τύχη. Το Δελφίν καταδύθηκε, πλησίασε στα 500 μέτρα το καταδρομικό “Μετζιδιέ” που έπλεε αμέριμνο και έριξε μια τορπίλη εναντίον του. Η τορπίλη βγήκε από τον πυροσωλήνα και δίχως να εκραγεί έμεινε στον βυθό κάτω από το υποβρύχιο. Ο τουρκικός στόλος πέρασε πάνω από το Δελφίν δίχως να το αντιληφθεί και χάθηκε στον ορίζοντα. Προσπαθώντας να επιστρέψει, το καταδυόμενον προσάραξε στον βυθό, στα αβαθή της Τενέδου. Για να μην πνιγούν σαν τα ποντίκια οι ναύτες, ο καπετάνιος διέταξε ν’ αφήσουν στον βυθό τα μολυβένια βάρη ασφαλείας και το Δελφίν βγήκε στην επιφάνεια. Χωρίς αυτά όμως ήταν άχρηστο διότι δεν μπορούσε να καταδυθεί.
Ευτυχώς, δεν το πέτυχαν έτσι ανυπεράσπιστο τίποτα τουρκικά πλοία, διότι θα το βούλιαζαν κατ’ ευθείαν. Το βρήκε ένα ελληνικό καΐκι, το ρυμούλκησε ως την Λήμνο, στάλθηκε στη Σαλαμίνα για επισκευές κι έμεινε ως το τέλος των βαλκανικών. Το 1916, όταν οι Γάλλοι αποβιβάστηκαν στον Πειραιά το κατασχέσανε και όταν το επέστρεψαν το 1920 ήταν σε τόσο άθλια κατάσταση που το ΓΕΝ το έκοψε παλιοσίδερα και το πούλησε για να βγει λίγο από το κόστος του.
Αυτό ήταν το πρώτο μας υποβρύχιο και η χαριτωμένη του ιστορία. Ξεχασμένο το κακόμοιρο το Δελφίν, διότι δεν κατάφερε να κάνει κάτι σημαντικό στην ζωή του. Κι όμως, αν κατά τύχη είχε καταφέρει να τορπιλίσει το “Μετζιδιέ”, σήμερα θα το μνημονεύαμε σαν το “Παπανικολής”.
Διαβάστε εδώ κι άλλες ιστορίες με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη, στη στήλη Μία σταγόνα ιστορία.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163