Θα σας γράψω σήμερα για μια από τις πιο αλλόκοτες πολεμικές αποζημιώσεις που καταγράφηκαν ποτέ στα χρονικά της παγκόσμιας ιστορίας. Το 1157, ο πολιτικός και θρησκευτικός ηγέτης της Ακυληίας (σήμερα την ξέρουμε ως Ακουιλία), πατριάρχης Ούρλιχος πραγματοποίησε μια αιφνιδιαστική εκστρατεία εναντίον μιας κτήσης της Βενετίας, εναντίον του νησιού Γκράντο. Η Ακυληία ήταν μια μεγάλη πόλη του Ρωμαϊκού κόσμου (τον καιρό του Αδριανού είχε μισό εκατομμύριο κατοίκους) και βρισκόταν δίπλα στη σημερινή Τεργέστη. Κοιτάζοντας τον χάρτη της Αδριατικής, η Βενετία και η Τεργέστη είναι πολύ κοντά και στην πραγματικότητα μοιράζονται την ευρύτερη περιοχή των νερών της λιμνοθάλασσας στο βόρειο άκρο της Αδριατικής.
Το 1157 που έγινε η εκστρατεία, η Βενετία είχε αρχίσει να αναπτύσσεται ραγδαία, αλλά δεν είχε φθάσει ακόμα στο απόγειο της δύναμης της. Αντιθέτως, η Ακυληία είχε αρχίσει να παρακμάζει, δίχως όμως να έχει πάρει ακόμα την κάτω βόλτα. Είναι αυτές οι στιγμές της ιστορίας, που ο ένας ανταγωνιστής νέος και δυναμικός δεν έχει φανερώσει ακόμα την ισχύ του, ενώ ο άλλος έχοντας τις δάφνες του παρελθόντος του πιστεύει ότι είναι ακόμα κραταιός όπως κάποτε. Το Γκράντο είναι ένα νησάκι στη μέση της απόστασης των δύο πόλεων και ανήκε στους Βενετούς.
Ο πατριάρχης Ούρλιχος λοιπόν, άνθρωπος που περιγράφεται σκληρός και αδίστακτος, επιβιβάζεται μαζί με μια ντουζίνα παπάδες στα πλοία της Ακυληίας και ως αρχηγός του στρατού του καταλαμβάνει το νησί και διώχνει τους γείτονες Ενετούς. Βρήκε όμως απέναντι του έναν δόγη που ήταν ακόμη σκληρότερος απ’ αυτόν. Τον περίφημο Βιτάλε Μικέλ Β΄. Δίχως να χάσει καιρό ο Βιτάλε Μικέλ, επιστρατεύει τους πάντες στην πόλη, βάζει όλους τους τεχνίτες να δουλεύουν νυχθημερόν, αρματώνει έναν μεγάλο στόλο και επιτίθεται στο νησάκι. Το καταλαμβάνει γρήγορα και συλλαμβάνει τον Ούρλιχο μαζί με δώδεκα παπάδες. Επιστρέφει στη Βενετία, πραγματοποιεί έναν θρίαμβο όμοιο με τους Ρωμαϊκούς κι έπειτα φυλακίζει τον πατριάρχη και τη συνοδεία του.
Ο σκληρός Ούρλιχος έσπασε γρήγορα. Άρχισε να ζητά συγνώμη και να παρακαλά για την απελευθέρωση του δίνοντας διαβεβαιώσεις ότι δεν θα ξαναενοχλήσει τους Ενετούς. Ο απλός κόσμος ζητούσε την εκτέλεση του, όμως ο Βιτάλε Μικέλ ήταν πιο συνετός. Ήξερε ότι το μέλλον ανήκε στην πόλη του κι όχι στην Ακυληία που έπνεε τα λοίσθια. Αποφάσισε λοιπόν να κάνει επίδειξη επιείκειας αλλά μ’ έναν ισχυρό συμβολισμό που δεν άφηνε αμφιβολία ποιος ήταν το αφεντικό. Απελευθέρωσε τους κρατούμενους, επιβάλλοντας στην Ακυληία ως πολεμική αποζημίωση να παραδίδουν κάθε χρόνο στη Βενετία έναν ταύρο για τον πατριάρχη και δώδεκα γουρούνια για τους δώδεκα παπάδες. Ήταν ένας φοβερός εξευτελισμός, όμως ο Ούρλιχος τον αποδέχτηκε αμέσως.
Η παράδοση των ζώων γινόταν την Πέμπτη της τελευταίας αποκριάς κάθε χρονιάς και ο αλαζονικός δόγης καθιέρωσε μια μεγάλη λαϊκή γιορτή μ’ αυτά. Έστηναν στην πλατεία του Αγίου Μάρκου ένα ξύλινο κάστρο, οδηγούσαν εκεί τον ταύρο και τα γουρούνια, ένας δικαστής τα καταδίκαζε σε θάνατο, τα αποκεφάλιζαν, τα έψηναν, τα έτρωγαν μέσα σε πανηγυρική ατμόσφαιρα και μετά όλοι μαζί μεθυσμένοι έκαναν έφοδο στο κάστρο και το γκρέμιζαν. Η γιορτή έγινε τόσο δημοφιλής που συνεχιζόταν μέχρι τα τελευταία χρόνια της δημοκρατίας, ακόμα και όταν η Ακυληία ήταν πια μια αμελητέα κωμόπολη.
Κανένας δεν θυμόταν μετά από αιώνες από πού είχε προέλθει η γιορτή και φυσικά ο ταύρος με τα γουρούνια ήταν πλέον προσφορά της ίδιας της Βενετίας προς τους κατοίκους της και όχι πολεμική αποζημίωση για μια μάχη που χανόταν στο βάθος του ιστορικού χρόνου.
Διαβάστε εδώ κι άλλες ιστορίες με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη, στη στήλη Μία σταγόνα ιστορία.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163