Με το τέλος του Α’ παγκοσμίου πολέμου, η νικήτρια αλλά εξουθενωμένη Γαλλία αποφάσισε να οχυρώσει τα σύνορα της με τη Γερμανία, βάζοντας μπροστά την κατασκευή ενός μνημειώδους αμυντικού έργου, που έμεινε στην ιστορία ως «γραμμή Μαζινό». Ο Αντρέ Μαζινό που ως υπουργός πολέμου το εμπνεύστηκε, το επέβαλε και άρχισε να το κατασκευάζει, ήταν ένας λαμπρός πατριώτης, ένας ήρωας του α’ πολέμου, ένας εξαίρετος πολιτικός καταφερτζής, αλλά στην διορατικότητα και στην στρατηγική σκέψη έπαιρνε κάτω από τη βάση.
Πιστεύοντας ότι όλοι οι μελλοντικοί πόλεμοι θα είχαν τη μορφή του α’ παγκοσμίου, θα ήταν δηλαδή πόλεμοι χαρακωμάτων, επέβαλε τη δημιουργία ενός στατικού αμυντικού οικοδομήματος, παραβλέποντας τις διαμαρτυρίες κάποιων διορατικών στρατιωτικών που έλεγαν ότι οι ταχύτητες, τα τεθωρακισμένα και η αεροπορία θα έκριναν εφεξής τους πολέμους. Ανάμεσα στους διαμαρτυρόμενους ήταν κι ένας ιδιόρρυθμος πανύψηλος συνταγματάρχης ονόματι Σαρλ Ντεγκόλ, το οποίον οι παλιοί στρατηγοί θεωρούσαν ψώνιο.
Ο Αντρέ Μαζινό κατάφερε να εξασφαλίσει το θηριώδες ποσό των 3,3 δις φράγκων για το έργο, πείθοντας τους δεξιούς ότι είναι για το καλό τον στρατό, τους αριστερούς ότι δημιουργεί θέσεις εργασίας, τους ειρηνιστές ότι είναι έργο καθαρά αμυντικό και τους εργολάβους ότι θα κερδίσουν πολλά απ’ την κατασκευή του. Η γραμμή φτιάχτηκε κατά μήκος των γαλλο-γερμανικών και γαλλο-ιταλικών συνόρων. Ήταν μια πελώρια σειρά κτισμάτων χιλιάδων χιλιομέτρων, με πυροβολεία, πολυβολεία, αντιαρματικά εμπόδια, τάφρους, υπόγειες στοές, θαλάμους, νοσοκομεία, αποθήκες πυρομαχικών και τροφίμων.
Σε μερικά σημεία της που θεωρούνταν επικίνδυνα για προσβολή, η γραμμή είχε βάθος μέχρι είκοσι χιλιόμετρα. Το άνθος του Γαλλικού στρατού επάνδρωσε τη γραμμή, που δημιούργησε στους Γάλλους την ψευδαίσθηση ότι είχε μετατρέψει την χώρα τους σε απόρθητο φρούριο. Ο μηχανολογικός εκσυγχρονισμός του γαλλικού στρατού έμεινε πίσω και ουδείς έπαιρνε στα σοβαρά τις γερμανικές πολεμικές προετοιμασίες, αφού στο Παρίσι πίστευαν πως ό,τι κι αν κάνουν στο Βερολίνο δεν επρόκειτο να περάσουν από το φαραωνικό έργο που τους προφύλασσε.
Άλλο πελώριο στρατηγικό λάθος των Γάλλων ήταν η πεποίθηση τους ότι το Βέλγιο θα ήταν αιωνίως στην σφαίρα επιρροής τους και σταθερός σύμμαχος τους, οπότε αυτό θα προφύλασσε την βόρεια μεθόριο τους. Στα βελγο-γερμανικά σύνορα υπήρχε άλλο ένα ‘’απόρθητο’’ οχυρωματικό έργο, το περίφημο φρούριο Εμπέν-Εμαέλ. Αυτό υποτίθεται ότι θα σταματούσε τις γερμανικές μεραρχίες αν τολμούσαν να επιτεθούν από κείνη την πλευρά. Οι Γερμανοί το εξουδετέρωσαν με πραγματικά αστείο τρόπο, αφήνοντας άφωνη όλη την Ευρώπη που μιλούσε με θαυμασμό για τις δυνατότητες του φρουρίου: Έριξαν μια νύχτα στο εσωτερικό του με ανεμόπτερο 78 καταδρομείς, οι οποίοι το κατέλαβαν μέσα σε μισή ώρα. Η ιστορία (και ο Χίτλερ με τους νεαρούς στρατηγούς του) γελούσαν μ’ αυτά τα στατικά και παρωχημένα αμυντικά σχέδια.
Όταν οι Γερμανοί αποφάσισαν να επιτεθούν στην Γαλλία, ανέθεσαν την εκστρατεία στον δαιμόνιο Ρόμελ. Αυτός μπήκε από την πλευρά του Βελγίου και βγήκε από την πίσω πλευρά της απόρθητης γραμμής Μαζινό. Στα σπλάχνα της ήταν εγκλωβισμένες και άπρακτες 72 Γαλλικές μεραρχίες, που περίμεναν τον εχθρό να φανεί από μπροστά για να τον πετσοκόψουν προφυλαγμένοι πίσω από τσιμέντα. Οι Γερμανοί την κυρίευσαν και τυπικά αφού είχαν καταλάβει όλη τη Γαλλία, χωρίς να ρίξουν ντουφεκιά. Επρόκειτο για το μεγαλύτερο αμυντικό ατόπημα της σύγχρονης στρατιωτικής ιστορίας, που μετέτρεψε τον όρο «γραμμή Μαζινό» από συνώνυμο του απόρθητου, σε συνώνυμο του φιάσκου.
Ενδεικτικό είναι ότι πέρασε από πάνω της ένας πόλεμος που ισοπέδωσε όλη την Ευρώπη, αλλά η κατ’ εξοχήν πολεμική γραμμή έμεινε ανέπαφη. Ούτε οι Γερμανοί κατά την υποχώρηση τους μετά την απόβαση των συμμάχων προσπάθησαν να την αξιοποιήσουν αμυντικά, θεωρώντας ανοησία να εγκλωβιστούν εκεί μέσα. Το υπέρτατο αμυντικό όπλο εγκαταλείφθηκε, δίχως να αξιωθεί να δεχτεί ή να ανταποδώσει έστω και μια ντουφεκιά. Σήμερα, τουρίστες περιδιαβαίνουν τα υπόγεια και τις στοές της, ενώ τα πολυβολεία που ξεπροβάλλουν απειλητικά μέσα από τη γη, νοικιάζονται σε κυνηγούς που ντουφεκάνε αθέατοι φασιανούς και πέρδικες.
Μία σταγόνα ιστορία με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη. Διαβάστε εδώ όλα τα άρθρα.
Μία σταγόνα ιστορία – Διαβάστε επίσης
Ένας Κολοκοτρώνης που (επίτηδες) ξεχάσαμε
Ο πρώτος νεκρός της ελληνικής αεροπορίας
Βδέλλες στα ριζάφτια τους
Οι φούστες του Πάγκαλου
Η εφεύρεση που εκτόξευσε το ιππικό
Το ακριβότερο κόμμα και παύλα στην ιστορία
Γαλέρες, τα πλωτά κολαστήρια
Μοναχοί, άρρωστοι, κομπογιαννίτες
Η τιμωρία της αγαμίας και της κακογαμίας
Θερίζοντας Γερμανούς στο Αιγαίο
Ποια γυναίκα θεωρείται όμορφη;
Η βιομηχανία λειψάνων και κειμηλίων
Ο τρελός Χαλεπάς και η κοιμωμένη του
Αϊνστάιν – Χαζός και μεγαλοφυία
Φόρος υπέρ τρίτων για αφροδίσια
Το κυνήγι της γάτας, η εξορία του γουρουνιού
Η βιτριολική διαθήκη του Ανδρέα Συγγρού
Βόρειοι – Νότιοι: Ένα βρώμικο σφαγείο
Ο αποστάτης Γουλιμής
1200 μουλάρια φορτωμένα με χρυσάφι
