Ένα από τα πρώτα κινήματα 'δεν πληρώνω' της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Τηνιακοί αγρότες εναντίον εμπόρων και υπαλλήλων. Η δήθεν πλαστογραφημένη διαταγή του Όθωνα, οι προφητείες του Αγαθάγγελου και τα χιλιάδες τσαπιά που κατασχέθηκαν ως αποδεικτικό υλικό της εξέγερσης.
Το μεσημέρι της 29ης Αυγούστου του 1833, άρχισαν να χτυπούν δαιμονισμένα οι καμπάνες των εκκλησιών της πόλης της Τήνου. Οι κάτοικοι που συγκεντρώθηκαν στο λιμάνι, βρήκαν τους κρατικούς εκπροσώπους, δηλαδή τον έπαρχο, τον διευθυντή της νομαρχίας και τον ενωμοτάρχη, να τους καλούν σε λαϊκή συνέλευση με σκοπό την άμυνα της πόλης. Πράγματι, στην εκκλησία της Ευαγγελίστριας είχε συγκεντρωθεί μια ορδή εξαγριωμένων αγροτών από τα χωριά του νησιού, οπλισμένων με ραβδιά, δρεπάνια και τσεκούρια.
Οι κάτοικοι της πόλης, κυρίως έμποροι και υπάλληλοι, φοβούμενοι ότι οι ανεξέλεγκτοι αγρότες θα εισβάλλουν και θα ρημάξουν τα μαγαζιά και τα σπίτια τους, έφεραν κι αυτοί όσα όπλα διέθεταν και άρχισαν να στήνουν πρόχειρα οδοφράγματα στα σοκάκια και στο λιμάνι. Η μισή Τήνος ήταν έτοιμη να συγκρουστεί με την άλλη μισή, καθώς ο αριθμός των συγκεντρωμένων αγροτών υπολογιζόταν από 1.200 μέχρι 2.000 άτομα.
Η εξέγερση της Τήνου, όπως ονομάστηκε, ήταν μία από τις δεκάδες που ξέσπασαν εκείνα τα χρόνια με αφορμή τη φορολογία που είχε επιβάλλει ο βασιλιάς Όθωνας. Το αίτημα των αγροτών του νησιού ήταν η τροποποίηση του φόρου της δεκάτης για την παραγωγή των σύκων και του φόρου επί των γουρουνιών. Θεωρούσαν ότι η απόδοση του 10% της παραγωγής σύκων σε χρήμα και η καταβολή μίας δραχμής το χρόνο για κάθε γουρούνι ήταν μέτρα εξοντωτικά και κυρίως παράνομα.
Όπως έλεγαν, η εγκύκλιος 1234 του υπουργείου οικονομικών που κρατούσαν οι φοροεισπράκτορες και με βάση την οποία απαιτούσαν τους φόρους, δεν ήταν ακριβές αντίγραφο του βασιλικού διατάγματος αλλά πλαστογραφημένη. Αρνούνταν λοιπόν να πληρώσουν και απαιτούσαν να δουν το πρωτότυπο του βασιλικού διατάγματος με τη γνήσια υπογραφή του Όθωνα. Το αίτημα ήταν παράλογο, περιφρονητικό για τις υπηρεσίες του κράτους και φυσικά αδύνατο να ικανοποιηθεί, αφού δεν ήταν εφικτό ο κάθε φοροεισπράκτορας που έκανε έφοδο σε χωράφια και στάβλους να κρατά μαζί του την πρωτότυπη διαταγή του βασιλιά.
Ο έπαρχος έστειλε εσπευσμένα ένα καΐκι στη Σύρο ενημερώνοντας τις αρχές ότι στην Τήνο είχε ξεσπάσει στάση εναντίον του βασιλέως. Η αλήθεια είναι ότι οι Βαυαροί δεν είχαν καμία εμπιστοσύνη στους Τηνιακούς, καθώς στο νησί κυριαρχούσε απόλυτα το φιλορωσικό κόμμα που είχε κηρυχθεί παράνομο. Ο ναός της Ευαγγελίστριας που είναι το σήμα κατατεθέν του νησιού χτιζόταν τότε, αλλά είχε ήδη γίνει κέντρο της θρησκευτικής αντιπολίτευσης στον ‘’αλλόθρησκο’’ καθολικό Όθωνα και της εκκλησιαστικής του πολιτικής.
Οι Τηνιακοί ήταν προσκολλημένοι στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και θεωρούσαν προδοτική την δημιουργία του ελληνικού αυτοκέφαλου. Έτσι κι αλλιώς οι Τηνιακοί είχαν από παλιά ειδική σχέση με την Ρωσία, καθώς το νησί τους είχε χαρακτηριστεί από την Σύνοδο της Βερόνας (1822) ως ‘’Terra Favor Libertatis’’, δηλαδή ‘’χώρος υπό την εύνοια’’ της Ιεράς Συμμαχίας και με βάση αυτό τoν χαρακτηρισμό αυτό, οι Ρώσοι ήταν οι επίσημοι προστάτες των Ορθοδόξων της Τήνου.
Όπως αποδείχτηκε αργότερα, κάποιος τοπικός μητροπολίτης ήταν ένας από τους βασικούς υποκινητές της αγροτικής εξέγερσης, καθώς εκμεταλλεύτηκε την οργή των αγροτών για τους φόρους για να δημιουργήσει γενικότερο πρόβλημα. Ο φανατικός εκείνος ιερωμένος, έφτιαξε ένα από τα πρώτα κινήματα του ‘’δεν πληρώνω’’ έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού του πολιτικούς και θρησκευτικούς σκοπούς.
Έλεγε στους αφελείς και πάμφτωχους νησιώτες ότι ο προφήτης Αγαθάγγελος είχε προφητεύσει το τέλος του Όθωνα, άρα η εξέγερση τους ήταν μέρος θεϊκού σχεδίου. Αφορμή ήταν ένα ατύχημα που είχε συμβεί στον βασιλιά στο Ναύπλιο. Η άμαξα του είχε αναποδογυρίσει σ’ ένα σοκάκι και σύρθηκε για πολλά μέτρα αναποδογυρισμένη, δίχως ο Όθωνας να πάθει τίποτα σοβαρό. Ο μητροπολίτης βεβαίωνε τους ανθρώπους ότι το ατύχημα αυτό είχε προβλεφθεί από τον Αγαθάγγελο και ότι αποτελούσε το πρώτο θεϊκό βήμα για την τελική έξωση του.
Η στάση έληξε αναίμακτα όταν στο νησί κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος και αποβιβάστηκαν αγήματα από πολεμικά πλοία. Οι χωρικοί αφοπλίστηκαν και τα όπλα τους (χιλιάδες λοστάρια, δρεπάνια, τσάπες και τσεκούρια) στάλθηκαν στον ναύσταθμο Ναυπλίου ως αποδεικτικά της εξέγερσης. Δεκάδες πρόκριτοι πέρασαν στρατοδικείο και φυλακίστηκαν, ενώ οι αγρότες πλήρωσαν τους φόρους τους. Όσο για τον μητροπολίτη, πρόλαβε να μπει λαθραία σ’ ένα καΐκι, πήγε στο Πατριαρχείο κι από κει στη Ρωσία. Πέθανε εκεί χωρίς να ξαναγυρίσει στην Τήνο.
Διαβάστε εδώ κι άλλες ιστορίες με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη, στη στήλη Μία σταγόνα ιστορία.