Δευτέρα, 18 Νοε.
16oC Αθήνα

Η επανάσταση του Καντανολέοντα

Η επανάσταση του Καντανολέοντα

Μια καθαρά αγροτική επανάσταση που έγινε στην Κρήτη εναντίον των Ενετών και που κατέληξε σε σφαγή των επαναστατών μετά από ένα ύπουλο προξενιό κι έναν γάμο-μαϊμού. Οι τετραπέρατοι Ενετοί απέναντι στους ηρωικούς αλλά αφελείς κρητικούς αγρότες.

Μάθετε τώρα μια ξεχασμένη και ματωμένη ιστορία από την Κρήτη, σαν αυτές που κάποτε συντάραξαν τους ανθρώπους του πολύπαθου νησιού αλλά μετά χάθηκαν μέσα στην πορεία της ιστορίας. Το 1527, ξέσπασε στη δυτική Κρήτη μια καθαρά αγροτική επανάσταση. Επειδή οι κρητικοί έχουν καταγραφεί ως ατίθασοι και μετρώντας με τα κατοπινά ιστορικά μέτρα, θεωρούμε ότι κάθε επανάσταση που ξέσπασε στο νησί μετά τους Βυζαντινούς είχε σαν πυρήνα την ελληνική συνείδηση των κατοίκων του. Όμως αυτή η εξέγερση ήταν καθαρά ταξική, ήταν ένας ξεσηκωμός των φτωχών αγροτών εναντίον των Ενετών φεουδαρχών.

Το νησί ανήκε στους Ενετούς, η εσωτερική δομή του ήταν βαθύτατα φεουδαρχική, οι Βενετοί προεστοί και οι έμποροι ευημερούσαν λόγω της στρατηγικής θέσης του νησιού, όμως ο αγροτικός πληθυσμός ήταν σε άθλια κατάσταση. Ένας φλογερός άντρας, ο Γιώργος Καντανολέων, που καταγόταν από το χωριό Κουστογέρακο της επαρχίας Σελίνου, κατέβηκε το 1527 στα Χανιά και συγκάλεσε μια συνέλευση Ελλήνων προεστών. Το χωριό Κουστογέρακο βρίσκεται πάνω από τη Σούγια, διάσημη πια εναλλακτική παραλία της νότιας Κρήτης. Το χωριό σήμερα έχει ελάχιστα σπίτια και κατοίκους. Τελευταία φορά που κάηκε ήταν απ’ τους Γερμανούς.

Στη συνέλευση που συγκάλεσε ο Καντανολέων πήραν μέρος όλες οι μεγάλες οικογένειες της δυτικής Κρήτης. Οι Σκορδίληδες, Πατερόπουλοι, Βλαστοί, Κοντοί, Μουσούροι, Ψαρομίλλιγγοι, Καλέργηδες, Χορτάτζηδες, Κριάρηδες, Γαβαλάδες. Όπως βλέπετε, πριν την έλευση των Τούρκων, στην Κρήτη δεν υπήρχαν ονόματα με κατάληξη σε –άκης ή τουλάχιστον δεν υπήρχαν στις πλούσιες και κραταιές οικογένειες του νησιού. Η συνέλευση κατέληξε σε επανάσταση κατά των Ενετών. Ξεκίνησε με 600 ένοπλους και επεκτάθηκε στα Σφακιά, στο Σέλινο, την Κυδωνία και το Ρέθυμνο. Επρόκειτο για καθαρά αγροτική επανάσταση, με αιχμή την τερατώδη φορολογία που επέβαλαν οι Ενετοί στον ντόπιο πληθυσμό. Όλα τα φρούρια των δύο νομών κατελήφθησαν, εκτός απ’ τα Χανιά και το Ρέθυμνο που κι αυτά τέθηκαν σε πολιορκία. Οι ντόπιοι Ενετοί τα χρειάστηκαν. Έβαλαν μπροστά τον δόλο, στον οποίο οι Ενετοί ήταν πολύ καλύτεροι απ’ ότι οι αφελείς αγρότες της μεγαλονήσου.

Ένας από τους μεγαλύτερους Ενετούς φεουδάρχες του νησιού, ο Νταμολίνο, έστειλε προξενιό στον Καντανολέοντα, να παντρέψουν τα παιδιά τους ως επισφράγιση μιας ανακωχής και συμφωνίας των δύο πλευρών. Ο Καντανολέων είχε έναν γιό τον Πέτρο και ο Ενετός μια κόρη, τη Σοφία Νταμολίνο. Ο θρύλος έλεγε μάλιστα ότι ανάμεσα στα δυο παιδιά υπήρχε ήδη κρυφός έρωτας που είχε αναπτυχθεί σε μια μεσαιωνικού τύπου κονταρομαχία που είχε γίνει στα Χανιά κι εκεί πρωτοκοιτάχτηκαν. Πιθανότατα επρόκειτο για μετέπειτα ρομαντική επινόηση, αυτό όμως που είχε σημασία ήταν ότι ο άπειρος στα Βενετσιάνικα κόλπα Καντανολέων δέχτηκε, πιστεύοντας ότι θα υπάρξει ειρήνευση και βελτίωση των συνθηκών ζωής του πληθυσμού. Όμως οι Ενετοί συμπέθεροι είχαν άλλα σχέδια.

Ο γάμος έγινε στην πλατεία του πλούσιου χωριού Αλικιανός, λίγο έξω απ’ τα Χανιά, που βρίσκεται πάνω στον δρόμο για τον Ομαλό και το φαράγγι της Σαμαριάς. Όλοι οι αρχηγοί της επανάστασης πήγαν στο γλέντι, αλλά μόλις έφαγαν και ήπιαν το βαρύ κρητικό κρασί έπεσαν ξεροί πάνω στις τάβλες του γάμου κι άρχισαν να ροχαλίζουν. Οι Ενετοί είχαν ρίξει μεγάλη ποσότητα ναρκωτικού στα κρασοβάρελα, πιθανότατα όπιο. Έξω από τον Αλικιανό, ο Ενετός διοικητής είχε συγκεντρώσει 1700 στρατιώτες. Οι Ενετοί μπήκαν στο χωριό και έπιασαν όλους τους επαναστάτες κυριολεκτικά στον ύπνο.

Άλλους έσφαξαν επιτόπου, άλλους αλυσόδεσαν δίχως αντίσταση, τους πήγαν στα Χανιά, τους δίκασαν με συνοπτικές διαδικασίες και τους εκτέλεσαν την άλλη μέρα. Συνολικά, 450 επαναστάτες σκοτώθηκαν, δίχως να ρίξουν ούτε ντουφεκιά. Ο γάμος σχόλασε, η επανάσταση δίχως αρχηγούς κατέρρευσε, η τάξη αποκαταστάθηκε. Οι ντόπιοι θρύλοι θελήσανε να έπεσε νεκρή και η νύφη Σοφία, η οποία μη έχοντας πιεί, προσπάθησε να υπερασπιστεί τον άντρα που μόλις είχε παντρευτεί, με αποτέλεσμα να τη σκοτώσουν οι δικοί της. Πολύ ρομαντικό για να είναι αληθινό.

Διαβάστε εδώ κι άλλες ιστορίες με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη, στη στήλη Μία σταγόνα ιστορία.

Τελευταίες ειδήσεις