Τον Μάιο του 1827, συνεδρίαζε μέσα σε δραματικές συνθήκες στην Τροιζήνα η «Τρίτη εθνική των Ελλήνων συνέλευσις». Μετά από έξι χρόνια συνεχών αγώνων, η επανάσταση κατά των Τούρκων είχε φθάσει σχεδόν στο σημείο μηδέν. Η ανατολική Στερεά είχε πέσει στα χέρια των Τούρκων, ο Ιμπραήμ αλώνιζε και κατέστρεφε την Πελοπόννησο, ο αποκαμωμένος λαός άρχιζε να γονατίζει από την κούραση, τους θανάτους και την πείνα. Από παντού έφταναν αναφορές γεμάτες αγωνία για την κατάσταση στα μέτωπα που κατέρρεαν και εκκλήσεις για αποστολή ανδρών, πολεμοφοδίων και τροφίμων.
Και ξαφνικά, μια γυναίκα πετάχτηκε μέσα στη συνέλευση των εθνικών αντιπροσώπων και όντας σε έξαλλη κατάσταση άρχισε να απαιτεί να διαβαστεί δημόσια μια αναφορά που είχε συντάξει Ήταν η Μαντώ Μαυρογένους, μια από τις πιο γνωστές και διάσημες γυναίκες του αγώνα, η οποία καταφερόταν με φοβερούς χαρακτηρισμούς εναντίον του αρχιστρατήγου Δημήτριου Υψηλάντη, διότι της είχε υποσχεθεί γάμο και στη συνέχεια αθέτησε την υπόσχεση του. Στην αναφορά της μάλιστα προς την Εθνική Συνέλευση, είχε επισυνάψει το έγγραφο συμφωνητικό γάμου που της είχε δώσει παλιότερα ο αρχιστράτηγος με την υπογραφή του φαρδιά πλατιά στο χαρτί.
Πέραν του γεγονότος ότι μπροστά στον πιθανό χαμό όλου του γένους των Ελλήνων η υπόθεση έμοιαζε γελοία για ν’ ασχοληθεί μια Εθνική Συνέλευση, το σκάνδαλο ήταν τρομερό από μόνο του για τα συντηρητικά ήθη της εποχής. Με τον πόλεμο και την επανάσταση θα ασχολούνταν οι εθνικοί αντιπρόσωποι ή με τους έρωτες και τις υποσχέσεις γάμου του αρχιστράτηγου με μια υστερική φραγκοντυμένη Μυκονιάτισα, όπως φώναζαν τότε την Μαντώ Μαυρογένους; Βεβαίως, η γυναίκα αυτή είχε ξοδέψει ολόκληρη την τεράστια περιουσία της για τις ανάγκες του αγώνα, αυτό της το αναγνώριζαν, αλλά όλα αυτά τα χρόνια δεν έπαυε με την συμπεριφορά της να προκαλεί και να προβληματίζει.
Περπατημένη στην Ευρώπη, μορφωμένη, ντυμένη με τη Γαλλική μόδα, δεν είχε καμιά σχέση με το γυναικείο πρότυπο της εποχής κι ας άρπαζε με κάθε ευκαιρία το ντουφέκι για να πολεμήσει κατά των Τούρκων. Ο έρωτας της με τον Δημήτριο Υψηλάντη, αρχιστράτηγο του αγώνα και η αδιαφορία της για τα λόγια των ανδρών όταν αυτή έμενε στην σκηνή του, δημιουργούσαν συνεχώς μικρά και μεγαλύτερα σκάνδαλα στα στρατόπεδα του αγώνα. Οι άνδρες δεν τα καταλάβαιναν αυτά και ψιθύριζαν μεταξύ τους ότι αυτή ήταν μια ξεδιάντροπη κι ότι αυτός, αν και αρχιστράτηγος, ήταν δεμένος στην φούστα της.
Το περιστατικό αυτό στην Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας, ήταν μόνο ένα επεισόδιο από τον μεγάλο έρωτα της Μαντώς με τον Υψηλάντη, που κατέληξε σε άσβεστο μίσος της γυναίκας εναντίον του άλλοτε εραστή της. Οι εκπρόσωποι του Έθνους, γεμάτοι αμηχανία, αρνήθηκαν να συζητήσουν την αναφορά της γυναίκας και την πέταξαν έξω. Αυτή συνέχισε για χρόνια να κραδαίνει το συμφωνητικό γάμου του Υψηλάντη ώσπου αυτός πέθανε (το 1832) και στην συνέχεια να τον κατηγορεί μέχρι τον δικό της θάνατο (το 1840 στην Μύκονο), που ήρθε μέσα σε συνθήκες εγκατάλειψης και απόλυτης φτώχειας για την άλλοτε πάμπλουτη γυναίκα.
Όλη της η περιουσία είχε πάει στον αγώνα, ενώ κανένας δεν της έδωσε τελικά δίκιο στο προσωπικό της θέμα. Ο Καποδίστριας στον οποίον απευθύνθηκε αργότερα δήλωσε αναρμόδιος και έστειλε την αναφορά της στο αρχείο και η Μαντώ μέχρι που πέθανε έδειχνε σε όλους το χαρτί που της είχε υπογράψει κάποτε ο μεγάλος της έρωτας. Τότε ο Υψηλάντης της είχε εξηγήσει ότι δεν γινόταν να την παντρευτεί εν’ μέσω του αγώνα, θα το έκανε όμως μόλις τέλειωνε η επανάσταση και φτιαχνόταν η καινούρια πατρίδα. Τελικά ο αρχιστράτηγος δεν το έκανε και φαίνεται ότι σ’ αυτό συνέβαλε καθοριστικά και ο δολοπλόκος Κωλέτης που εναντιωνόταν σ’ έναν τέτοιο γάμο. Οι προσπάθειες που έκανε ο Κωλέτης να τους χωρίσει, χρειάζονται ξεχωριστή ιστορική αναφορά, τόσο πολλές και πολύπλοκες ήταν.
Και φυσικά, το σενάριο της γνωστής ταινίας του ελληνικού κινηματογράφου με την Τζένη Καρέζη και τον Πέτρο Φυσούν δεν μπήκε σε τέτοιες λεπτομέρειες, αντιθέτως προτίμησε ένα (ανιστόρητο) πλην ηρωικό happy end για τους δυο εθνικούς ήρωες. Να επισημάνω επίσης ότι μπορεί η Τζένη Καρέζη να έμοιαζε εξωτερικά με την Μαντώ Μαυρογένους (όμορφες μελαχροινές και οι δύο), ο Υψηλάντης όμως δεν είχε καμιά σχέση με τον Φυσούν. Στην πραγματικότητα, ο αρχιστράτηγος ήταν ένας κοντός και παχουλός ανθρωπάκος, που όμως –όπως αποδείχτηκε- μπορούσε να προκαλέσει πάθη στις γυναίκες.
