Η ομιλία του Γ. Παπανδρέου στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, που μεταδόθηκε σε ζωντανή σύνδεση για να τη δούμε όλοι, ήταν η κόρυφωση του δράματος της ελληνικής οικονομίας. Αυτά που είπε είναι δυστυχώς όπως ακριβώς τα είπε. Και η στιγμή τόσο δραματική και κομβική όσο την περιέγραψε. 

Είναι το αποτέλεσμα των πεπραγμένων όσων μας κυβέρνησαν τις τελευταίες δεκαετίες, γιατί κανείς τους, πράσινος ή γαλάζιος, δεν άλλαζε τη νοοτροπία που συσσώρευσε αυτή την πραγματικότητα. Και δυστυχώς είχαμε την ατυχία τα τελευταία 5,5 χρόνια να κυβέρνησει τον τόπο η πιο αναποτελεσματική κυβέρνηση και ο πιο αδιάφορος και αναποφάσιστος πρωθυπουργός που γνωρίσαμε από τη μεταπολίτευση και μετά.

Αύριο το πρωί θα μάθουμε τα νέα μέτρα. Είναι σαφές ότι θα ανατρέπουν τα περιβόητα… κεκτημένα. Ότι θα μας φέρουν πολλά χρόνια πίσω.

Η οικονομική κατάσταση που θα βιώσει η Ελλάδα μετά και τη νέα μείωση εισοδήματος και τις επιπτώσεις που αυτή θα επιφέρει θα είναι πολύ διαφορετική από τη σημερινή. Το οικονομικό μοντέλο των τελευταίων ετών πεθαίνει. Η αγορά με τη σημερινή της μορφή θα διαλυθεί. Το πρότυπο της πολυτελούς κατανάλωσης δεν θα υπάρχει για τα επόμενα χρόνια. Οι πάμπολλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτό το επίπεδο θα οδηγηθούν σε μαρασμό. Επιχειρηματίες θα κλείσουν τις εταιρείες τους ή θα κάνουν δραματικές περικοπές άρα πολλοί εργαζόμενοι θα μείνουν άνεργοι. Αυτό θα προκαλέσει μεγάλη κοινωνική αναταραχή. Ίσως και ακραία.

Τα μέτρα λοιπόν είναι το εύκολο στάδιο κύριε πρωθυπουργέ. Και είναι το εύκολο γιατί δεν έχετε άλλη επιλογή. Αποτελούν μονόδρομο. Το δύσκολο θα έρθει από μεθαύριο. Τότε που η νέα πραγματικότητα που περιεγράφη παραπάνω θα γίνει καθημερινότητα. Τότε που η κυβέρνηση θα πρέπει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να αντιστρέψει αυτή την καθημερινότητα. Τότε δηλαδή που θα έχει κάνει το χρέος της απέναντι στους δανειστές της και θα πρέπει να κάνει το ίδιο και απέναντι στους πολίτες της.

Μόνη λύση είναι η δημιουργία και η στήριξη ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης. Και για αυτό ο πρωθυπουργός δεν μας έχει πει τίποτα. Πέρα από κάποιες ασαφείς αναφορές στην πράσινη ανάπτυξη ο κ. Παπανδρέου δεν μας έχει δείξει πως αυτή η χώρα θα μπορέσει να παράξει, να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας για να αναπληρώσει τις χιλιάδες που θα χαθούν. Πώς θα βοηθήσει τους συνεπείς επιχειρηματίες να αντέξουν και να δημιουργήσουν.

Η κρίση αυτή είναι αναμφίβολα και μία ευκαιρία. Μια παρόμοια ευκαιρία είχαμε και το 2004 μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τότε πολλά μπορούσαν να αλλάξουν γιατί νιώθαμε όλοι ότι μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι και να ζήσουμε σε ένα εντιμότερο κράτος. Η κυβέρνηση Καραμανλή την έχασε. Σήμερα το κλίμα είναι τελείως αντεστραμμένο, αλλά η ευκαιρία ξαναδημιουργείται. Νιώθουμε όλοι και πάλι ότι πρέπει να αλλάξουμε γιατί δεν γίνεται αλλιώς. Όμως μία τέτοια αλλαγή θέλει ηγεσία που να την οραματιστεί, να τη σχεδιάσει και να τη στηρίξει.

Από αυτή και όχι από τα σκληρά μέτρα θα κριθεί η υστεροφημία του Γ. Παπανδρέου. Αν την επιτύχει θα περάσει στην ιστορία ως πραγματικός μεταρρυθμιστής. Αν αποτύχει θα τον θυμόμαστε ως τον πολιτικό που ήταν μέρος του προβλήματος για πολλά χρόνια όντας υπουργός και ως τον πρωθυπουργό που αναγκάστηκε να πάρει τα πιο σκληρά μέτρα εδώ και μισό αιώνα.