Η κρίσιμη εβδομάδα των αποφάσεων για το μέλλον των νέων δημοσιονομικών κανόνων στην ΕΕ έχει φτάσει, με τα βλέμματα να είναι στραμμένα στις συναντήσεις των Eurogroup και Ecofin στις 7 και 8 Δεκεμβρίου, αντίστοιχα.
Το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα είναι η τελευταία προγραμματισμένη, ευκαιρία των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ να καταλήξουν σε συμφωνία για το νέο πλαίσιο δημοσιονομικών κανόνων, μία «ανάσα» πριν την εκπνοή της διορίας, την 1η Ιανουαρίου 2024, αν και είναι εξαιρετικά πιθανό το ενδεχόμενο έκτακτων συναντήσεων του Ecofin. Αν ούτε και αυτές δεν είναι αρκετές για να οδηγήσουν σε αίσια έκβαση έως το τέλος του έτους, τότε αυτόματα θα υπάρξει επαναφορά του προπανδημικού Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και του ορίου 3% στα ελλείμματα των κρατών μελών.
Μέχρι στιγμής τα μηνύματα δεν είναι ενθαρρυντικά, καθώς όλες οι προηγούμενες συναντήσεις των Eurogroup και Ecofin ενώ ολοκληρώνονταν με δηλώσεις για συντελεσμένη «πρόοδο», δεν εμφάνισαν απτά σημάδια πως τα διακριτά μπλοκ έχουν την διάθεση για ουσιαστικές υποχωρήσεις προς το έδαφος ενός συμβιβασμού.
Ο ευρωπαϊκός Βορράς υπό την καθοδήγηση της Γερμανίας εμμένει στη θέση για μια «αυστηρή» δημοσιονομική προσαρμογή ελλειμμάτων και πλεονασμάτων όσων κρατών μελών έχουν χρέος μεγαλύτερο του 60% του ΑΕΠ τους, ζητώντας μείωση του δημοσίου χρέους κατά 1% ετησίως, με το έτερο, «νότιο» μπλοκ, που συμπεριλαμβάνει και την Γαλλία, να διεκδικεί ελαφρύνσεις, εξαιρώντας από τους δημοσιονομικούς υπολογισμούς μιας σειράς από δαπάνες για επενδύσεις.
Κοντά βρίσκεται και η Ελλάδα, με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, στο τελευταίο Ecofin, να ζητά ειδική μέριμνα για χώρες με υψηλές αμυντικές δαπάνες.
Στο τραπέζι βρίσκεται και η πρόταση της Κομισιόν η οποία προβλέπει για τους «παραβάτες» του ορίου 60% στο χρέος, εξατομικευμένα προγράμματα για την μείωση του χρέους με ορίζοντα 5-7 χρόνια.
Ήδη, το διαφαινόμενο αδιέξοδο έκανε αναγκαία την ύπαρξη προτάσεων μεταβατικών λύσεων, τη λεγόμενη «ζώνη προσγείωσης», προκειμένου να τεθούν σε ισχύ από το νέο έτος ως «γέφυρα» για ομαλή μετάβαση για το, όποιο, νέο πλαίσιο.
Δημοσιονομική «ομίχλη»
Οι διαπραγματεύσεις για τους νέους κανόνες αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα από το γεγονός ότι οι δημοσιονομικές «δυσκολίες» εντείνονται πλέον ακόμα και για κορυφαίες οικονομίες της ηπείρου. Πέραν της υπερχρεωμένης Ιταλίας, στο «μικροσκόπιο» της Κομισιόν έχει μπει και η Γαλλία, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, βλέποντας κίνδυνο μη δημοσιονομικής ευθυγράμμισης με τις συστάσεις του Συμβουλίου, καθώς η αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών της χώρας είναι σημαντικά πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια.
Παράλληλα, τους «κινδύνους δημοσιονομικής διολίσθησης» επισημαίνει και η ΕΚΤ η οποία στο πρόσφατο Financial Stability Review Νοεμβρίου, προειδοποιεί πως οι εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για το νέο πλαίσιο κανόνων, «προκαλούν σημαντική αβεβαιότητα» και ότι η επίτευξη συμφωνίας «είναι κρίσιμη προκειμένου να εδραιωθούν οι προσδοκίες για βιωσιμότητα του χρέους και βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς».