Ρύθμιση-ανάσα για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά

Στα χέρια των κατά τόπους ειρηνοδικείων βρίσκεται πλέον η τύχη χιλιάδων δανειοληπτών που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τη δόση τους σε στεγαστικά, καταναλωτικά και επαγγελματικά δάνεια.

 

Η ρύθμιση όμως θα προϋποθέτει σημαντικούς όρους και προϋποθέσεις και η ένταξη σε αυτήν θα τυγχάνει σκληρής παρακολούθησης. Δυνατότητα ένταξης στη ρύθμιση έχουν όλα τα φυσικά πρόσωπα, δηλαδή τα νοικοκυριά και οι επαγγελματίες, με εξαίρεση τους εμπόρους, οι οποίοι όμως έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στη διαδικασία του πτωχευτικού κώδικα.

 

Αυτό προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, που κατατέθηκε χθες από την Λούκα Κατσέλη στη Βουλή.

 

Ρυθμίζονται όλα τα χρέη προς τις τράπεζες (καταναλωτικά, στεγαστικά, επαγγελματικά), καθώς και όλα τα χρέη προς τρίτους, με εξαίρεση οφειλή που δημιουργήθηκε με δόλο. Δεν ρυθμίζονται επίσης διοικητικά πρόστιμα, χρηματικές ποινές, οφειλές από φόρους και τέλη προς το Δημόσιο και εισφορές προς τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης.

 

Πριν από την προσφυγή στο Ειρηνοδικείο, ο οφειλέτης μπορεί (και πρέπει ουσιαστικά) να επιχειρεί απευθείας συνεννόηση με την τράπεζα, συνεπικουρούμενος από τον Συνήγορο του Καταναλωτή ή κάποια αναγνωρισμένη καταναλωτική οργάνωση ή την Επιτροπή Φιλικού Διακανονισμού της κάθε νομαρχίας. Αν αυτός ο εξωδικαστικός συμβιβασμός δεν πετύχει, τότε έρχεται η ώρα του Ειρηνοδικείου. Στο πρώτο πεντάμηνο της χρονιάς, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν στεγαστικά δάνεια αξίας περίπου 6 δισ. ευρώ που δεν εξυπηρετούνται, επί συνόλου 81 δισεκατομμυρίων (ποσοστό 7,4%) και καταναλωτικά 4,5 δισ. «στο κόκκινο» επί συνόλου 36 δισεκατομμυρίων (ποσοστό 13,4%).

 

 

 

Το Ειρηνοδικείο δικάζει την υπόθεση μέσα σε έξι μήνες από την κατάθεση της αίτησης. Ο δανειολήπτης στην αίτηση περιλαμβάνει τα περιουσιακά του στοιχεία, τα εισοδήματα του ιδίου και της συζύγου του, την κατάσταση πιστωτών, κυρίως τραπεζών (οφειλή, κεφάλαιο, τόκοι), το σχέδιο ρύθμισης οφειλής (μηναία δόση) και την πρόσκληση όλων των πιστωτών για ρύθμιση.

 

Αν έχουν αντίρρηση οι πιστωτές στο σχέδιο, γίνεται νέα πρόταση του οφειλέτη, που κρίνεται από το δικαστήριο. Χρειάζεται συναίνεση πιστωτών που εκπροσωπούν 50% των οφειλών, διαφορετικά πάλι το Ειρηνοδικείο παίρνει τις αποφάσεις του.

 

 

Ο οφειλέτης, του οποίου οι οφειλές ρυθμίζονται, αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλλει κάθε μήνα και για χρονικό διάστημα τεσσάρων ετών ένα μέρος του εισοδήματός του στους πιστωτές. Αν ο οφειλέτης είναι συνεπής σε ολόκληρη την τετραετία, θα γλιτώνει το υπόλοιπο της οφειλής, το οποίο θα διαγράφεται.

 

Το ποσόν που θα καταβάλλει καθορίζεται αποκλειστικά από το δικαστήριο με βάση τα εισόδημά του και αφού ληφθούν υπόψη οι βιοτικές ανάγκες του ιδίου και των προστατευόμενων μελών της οικογενείας του. Το μέρος του χρέους που θα εξοφλήσει ο οφειλέτης εξαρτάται συνεπώς από το εισόδημα που διαθέτει και τις πραγματικές του δυνατότητες και δεν υπάρχει ελάχιστο ποσοστό χρέους που θα πρέπει να ξοφλήσει. Το δικαστήριο μπορεί να επανεξετάζει τη δόση κάθε έξι μήνες και να διαπιστώνει αν το εισόδημα του οφειλέτη αυξήθηκε, μειώθηκε ή έμεινε σταθερό, ώστε να προσαρμόζει αναλόγως τη δόση ή να την αφήνει στα ίδια επίπεδα.

 

Το Ειρηνοδικείο έχει τη δυνατότητα ακόμη και να μηδενίζει τη δόση εφόσον το κρίνει σκόπιμο, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

 

Με την ένταξη στη ρύθμιση, αυτομάτως η περιουσία του οφειλέτη ρευστοποιείται για να πληρωθούν οι δανειστές, με προτεραιότητα τις τράπεζες.

 

Σημαντικό όμως είναι ότι για την περίπτωση των στεγαστικών δανείων θα πρέπει ο οφειλέτης να καταβάλλει από την υποβολή της αίτησης και ως την έκδοση της τελικής απόφασης από το δικαστήριο τη δόση ενήμερης οφειλής, όχι όμως και τις καθυστερούμενες δόσεις. Αυτό σημαίνει ότι η υποβολή αίτησης δεν σημαίνει αναστολή καταβολής των δόσεων αυτόματα, αλλά πληρωμή της τρέχουσας δόσης, ώσπου να εκδοθεί οριστική απόφαση.

 

Επίσης, η υπαγωγή του οφειλέτη στη διαδικασία ρύθμισης των χρεών καταχωρίζεται στον «Τειρεσία», όπου και μένει ως πέντε χρόνια μετά την απαλλαγή του από τα χρέη.

 

 

 

Ο συμβιβασμός ενώπιον του δικαστηρίου είναι δυνατόν να επιτευχθεί ακόμη και αν δεν συμφωνούν όλοι οι πιστωτές, αλλά συμφωνούν μόνο πιστωτές με απαιτήσεις που υπερβαίνουν το 50% των οφειλών. Το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει μόνο του εφόσον κρίνει ότι ο συμβιβασμός δεν επιδεινώνει τη θέση των δανειστών. Για τον συμβιβασμό θα πρέπει πάντως να συμφωνούν οι ενυπόθηκοι δανειστές, δηλαδή οι τράπεζες.

 

 

 

Η διαδικασία εφαρμόζεται μόνο στις περιπτώσεις της μη δόλιας αδυναμίας πληρωμής, ενώ η απαλλαγή του οφειλέτη από χρέη μπορεί να γίνει μόνο μία φορά στη ζωή του. Προβλέπονται σοβαρές κυρώσεις και συνέπειες σε περίπτωση ανειλικρινούς δήλωσης των περιουσιακών στοιχείων και εισοδημάτων του, ακόμη και η ανάκληση της απαλλαγής από τα χρέη, εφόσον διαπιστωθεί εκ των υστέρων η ψευδής δήλωση ή απόκρυψη περιουσιακών στοιχείων. Η υποχρέωση ειλικρίνειας υπάρχει τόσο κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης όσο και κατά τη διάρκεια της τετραετίας. Ο οφειλέτης οφείλει να δηλώνει στο δικαστήριο κάθε σημαντική βελτίωση του εισοδήματός του. Ο άνεργος οφειλέτης οφείλει να καταβάλλει τουλάχιστον προσπάθεια για την ανεύρεση εργασίας.

 

Αξίζει να σημειωθεί ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση καταβολής της μηνιαίας δόσης πάνω από δύο μήνες συνεπάγεται την έκπτωση από τη διαδικασία. Οι πιστωτές μπορούν με συνοπτικές διαδικασίες να έχουν πρόσβαση στα στοιχεία του οφειλέτη στην αρμόδια ΔΟΥ ή στον εργοδότη.

 

 

 

Ο οφειλέτης που βλέπει την περιουσία του να ρευστοποιείται έχει τη δυνατότητα να εξαιρέσει από τη ρευστοποιήσιμη περιουσία την κύρια κατοικία του. Για να σώσει το σπίτι του πρέπει να πληρώσει με ευνοϊκό επιτόκιο σε 20 χρόνια το 85% της εμπορικής αξίας της κύριας κατοικίας. Μπορεί επίσης να ζητήσει περίοδο χάριτος πριν ξεκινήσει να πληρώνει δόσεις για να σώσει το σπίτι στο οποίο μένει, δηλαδή την κύρια κατοικία του. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης νέα αίτηση μπορεί να υποβληθεί έπειτα από δύο έτη.

 

Πρόκειται για διαδικασία εντελώς ανεξάρτητη από τη ρύθμιση καταβολής δόσεων για μία τετραετία, ώστε να απαλλαγεί ο οφειλέτης από τα υπόλοιπα που χρωστάει. Η ρύθμιση αυτή γίνεται για να γλιτώσει ο οφειλέτης την κύρια κατοικία του.

 

 

 

Δανειολήπτης στεγαστικού €300.000 οφείλει τις €200.000 και δεν μπορεί να πληρώσει.

 

* Το Δικαστήριο τον υποχρεώνει να ρευστοποιήσει περιουσιακά στοιχεία (π.χ. οικόπεδο, αυτοκίνητο) ΠΛΗΝ της κύριας κατοικίας. Εισπράττει π.χ. 50.000 και οφείλει 150.000 ευρώ.

 

* Το Δικαστήριο κρίνει ότι μπορεί να πληρώσει μόνον τις 24.000 ευρώ.

 

* Ορίζει μηνιαία δόση 500 ευρώ για 4 χρόνια, σύνολο 24.000 ευρώ.

 

* Εάν είναι συνεπής, οι υπόλοιπες 126.000 παραγράφονται.

 

Διάσωση κύριας κατοικίας: Έστω ότι η κατοικία έχει εμπορική αξία 180.000 ευρώ. Ο δανειολήπτης πληρώνει 148.000 ευρώ (85%) σε 20 χρόνια με τρέχον επιτόκιο.

 

 

3+1 βήματα για τους χρεωμένους δανειολήπτες

 

Η ρύθμιση αφορά φυσικά πρόσωπα, καταναλωτές, επαγγελματίες αλλά ΟΧΙ εμπόρους και στεγαστικά, καταναλωτικά και επαγγελματικά δάνεια.

 

1ο βήμα: Εξωδικαστική ρύθμιση με βοηθό τον Συνήγορο του Καταναλωτή ή δικηγόρο.

 

2ο βήμα: Αν αποτύχει, προσφυγή σε Ειρηνοδικείο, ακόμη και χωρίς δικηγόρο.

 

α) Ο δανειολήπτης κάνει αίτηση που περιλαμβάνει:

 

περιουσιακά στοιχεία εισοδήματα του ιδίου και της συζύγου κατάσταση πιστωτών, κυρίως τραπεζών (οφειλή, κεφάλαιο, τόκοι)

 

σχέδιο ρύθμισης οφειλής (μηναία δόση) πρόσκληση όλων των πιστωτών για ρύθμιση.

 

Η αίτηση ΔΕΝ θα επιφέρει αυτόματη αναστολή δόσεων.

 

Ο δανειολήπτης πρέπει να πληρώνει τις δόσεις ΜΕΤΑ την κατάθεση της αίτησης (όχι τις καθυστερούμενες).

 

Αν οι πιστωτές έχουν αντίρρηση στο σχέδιο, γίνεται νέα πρόταση του οφειλέτη.

 

3ο βήμα: Η νέα πρόταση κρίνεται από το δικαστήριο. Χρειάζεται συναίνεση πιστωτών που εκπροσωπούν 50% των οφειλών.

 

Το Ειρηνοδικείο αποφασίζει μέσα σε ένα εξάμηνο τη μηνιαία δόση του δανειολήπτη για τέσσερα χρόνια. Πληρώνεται μέρος των οφειλών που κρίνει το δικαστήριο. Κάθε έξι μήνες το δικαστήριο αξιολογεί τη δόση.

 

4ο βήμα: Η περιουσία του οφειλέτη πωλείται. Πώς θα γλιτώσετε το σπίτι σας Από τη ρευστοποίηση της περιουσίας ΕΞΑΙΡΕΙΤΑΙ η πρώτη κατοικία. Ο δανειολήπτης εξοφλεί σε 20 χρόνια το 85% της εμπορικής αξίας της πρώτης κατοικίας για να τη σώσει. Πρόκειται για διαδικασία ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ από τη μηναία δόση.

 

Μετά το τέλος της τετραετίας τα υπόλοιπα χρέη ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ.