Χορήγηση ΑΦΜ από το μαιευτήριο, έκτακτη διαδικασία απονομής αριθμού φορολογικού μητρώου σε όλους τους ανηλίκους μέσω των φορολογικών δηλώσεων της επόμενης χρονιάς και σύνδεση των ΑΦΜ με τον ΑΜΚΑ αλλά και τους αριθμούς των νέων αστυνομικών ταυτοτήτων προβλέπει το σχέδιο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση για να ολοκληρώσει την ηλεκτρονική ταυτοποίηση του συνόλου των πολιτών της χώρας.
Οι συζητήσεις στις οποίες εμπλέκονται τα υπουργεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Οικονομικών, Εργασίας αλλά και η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, έχουν ήδη ξεκινήσει, καθώς ο στόχος είναι το σχέδιο να μπει σε πλήρη εφαρμογή μέσα στο 2020.
Η ηλεκτρονική ταυτοποίηση των πολιτών εκτιμάται ότι αποτελεί το «κλειδί» για τη μείωση της γραφειοκρατίας, καθώς θα ανοίξει ο δρόμος για τη μετατροπή σε ηλεκτρονικές πολλών διαδικασιών που σήμερα γίνονται με επίσκεψη σε μία ή περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες. Επίσης, η ηλεκτρονική ταυτοποίηση εκτιμάται ότι αποτελεί το πρώτο απαραίτητο βήμα προκειμένου να ισχυροποιηθεί ακόμη περισσότερο ο ελεγκτικός μηχανισμός του Δημοσίου. Μεταξύ των στόχων είναι, για παράδειγμα, η «ενοποίηση» του αρχείου με τους οφειλέτες του Δημοσίου το οποίο τηρεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων με το αντίστοιχο των οφειλών στα ασφαλιστικά ταμεία πού τηρεί το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ).
Ο πρώτος στόχος της κυβέρνησης είναι το φιλόδοξο σχέδιο απονομής ΑΦΜ σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες της χώρας να γίνει χωρίς να υποστούν ταλαιπωρία.
Το πρώτο βήμα θα είναι να θεσπιστεί η διαδικασία απόδοσης του ΑΦΜ στα μαιευτήρια. Εκεί, οι γονείς έρχονται ούτως ή άλλως σε επαφή με το ελληνικό Δημόσιο, καθώς οφείλουν εντός 10 ημερολογιακών ημερών από τη γέννηση του παιδιού να προσκομίσουν (στις περισσότερες περιπτώσεις) αντίγραφα ταυτοτήτων, πρόσφατη ληξιαρχική πράξη γάμου και πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης προκειμένου να δηλώσουν τη γέννηση του παιδιού. Στη συνέχεια εκδίδεται από το ληξιαρχείο ληξιαρχική πράξη γέννησης του νεογνού προκειμένου οι γονείς να ζητήσουν (συνήθως μέσω ΚΕΠ) και την έκδοση του ΑΜΚΑ.
Οι φορολογικές αρχές έχουν ήδη θεσπίσει διαδικασίες «οίκοθεν» έκδοσης αριθμού φορολογικού μητρώου, δηλαδή διαδικασίες έκδοσης ΑΦΜ με «πρωτοβουλία» της ίδιας της ΑΑΔΕ και όχι του φορολογουμένου. Έτσι, το βασικό σενάριο που βρίσκεται στο τραπέζι είναι με τη δήλωση της γέννησης του παιδιού στο ληξιαρχείο να κινείται και η διαδικασία απόδοσης ΑΦΜ χωρίς επιπλέον ταλαιπωρία του γονέα.
Με την ηλεκτρονική διασύνδεση των ληξιαρχείων με την ΑΑΔΕ θα ανοίξει ο δρόμος για την απευθείας απόδοση του ΑΦΜ. Άλλωστε, οι φορολογικές αρχές θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στα πλήρη στοιχεία που ζητούνται για την έκδοση του αριθμού φορολογικού μητρώου: επώνυμο τέκνου, όνομα πατρός και μητρός, ημερομηνία γέννησης και διεύθυνση κατοικίας. Το μόνο που θα λείπει θα είναι το όνομα τον παιδιού, αν και κρίνεται ότι αυτό μπορεί να συμπληρώνεται ως πληροφορία μετά τη βάφτιση. Εκτός από τη θέσπιση της διαδικασίας απόδοσης ΑΦΜ στα νεογέννητα,πρέπει να θεσπιστεί και διαδικασία απόδοση ΑΦΜ σε όλα τα ανήλικα τέκνα, αλλά και γενικώς στα προστατευόμενα μέλη που δεν έχουν προχωρήσει ακόμη στην έκδοση ΑΦΜ.
Το υφιστάμενο πλαίσιο προβλέπει ότι αποδίδεται υποχρεωτικά ΑΦΜ σε όσους έχουν οικονομική δραστηριότητα ή και στα προστατευόμενα μέλη (δηλαδή, τα παιδιά) με τη συμπλήρωση τον 18ου έτους της ηλικίας τους. Υπάρχει περίπτωση να αποδοθεί ΑΦΜ και σε ανήλικα, αλλά αυτό προϋποθέτει ότι έχουν κάποιο περιουσιακό στοιχείο στο όνομά τους ή εισπράττουν κάποιο εισόδημα ή κάποιο επίδομα.
Εκτιμάται ότι οι πολίτες χωρίς ΑΦΜ προσεγγίζουν (αν δεν ξεπερνούν) τα δύο εκατομμύρια, δεδομένου ότι ελάχιστοι γονείς σπεύδουν να αποδώσουν ΑΦΜ στα παιδιά τους αν δεν συντρέχει ειδικός λόγος (π.χ. είσπραξη κάποιου επιδόματος). Για να αποφευχθεί η μαζική μετακίνηση πολιτών στις ΔΟΥ, εξετάζεται το σενάριο η απόδοση του ΑΦΜ να γίνει μέσω της φορολογικής δήλωσης. Σε αυτή αναγράφονται τα στοιχεία των προστατευομένων μελών, οπότε είναι και πάλι εφικτό να γίνει απόδοση ΑΦΜ με τις «οίκοθεν» διαδικασίες της εφορίας. Και αυτό διότι μέσω της φορολογικής δήλωσης οι αρχές γνωρίζουν επώνυμο, όνομα, όνομα πατρός, ΑΜΚΑ και διεύθυνση κατοικίας.
Η καθολική απόδοση ΑΦΜ σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες της χώρας, καθώς και η διασύνδεση του ΑΦΜ με τον ΑΜΚΑ αλλά και τον αριθμό ταυτότητας, θεωρούν «κλειδί» για την προώθηση της «ηλεκτρονικής υπογραφής» και την περαιτέρω ψηφιοποίηση των υπηρεσιών τον Δημοσίου. Έχει ήδη διαπιστωθεί η ανάγκη ενοποίησης των επιμέρους ηλεκτρονικών αρχείων που βρίσκονται διασκορπισμένα στις διάφορες υπηρεσίες του Δημοσίου, χωρίς να είναι εφικτή επί του παρόντος η «ενοποίηση».
Για παράδειγμα, ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο καταχωρίζονται και στη βάση του υπουργείου Εργασίας και στην αντίστοιχη της ΑΑΔΕ, χωρίς όμως το Δημόσιο να έχει τη δυνατότητα σχηματισμού «ενιαίας εικόνας» για τις οφειλές του κάθε πολίτη στο Δημόσιο.
Αυτά είναι και ο λόγος για τον οποίο, μέχρι σήμερα, ο κάθε πολίτης πρέπει να κάνει περισσότερες από μία ρυθμίσεις για να τακτοποιήσει τα χρέη του (διαφορετική για την εφορία και διαφορετική για τα ασφαλιστικά ταμεία). Με την ταυτοποίηση των πολιτών και την ένταξή τους σε ένα ενιαίο μητρώο θα ανοίξει ο δρόμος και για τη διασύνδεση των ηλεκτρονικών αρχείων της ΑΑΔΕ, του ΕΦΚΑ και τον ΚΕΑΟ, ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα για το οικονομικό προφίλ του κάθε φορολογουμένου.
