Από το «κορώνα – γράμματα» μέχρι την ευχή μπροστά από ένα σιντριβάνι και το… ασήμωμα του σπιτιού την Πρωτοχρονιά για το γούρι, τα νομίσματα φέρουν βαθύτερους συμβολισμούς από την απλή συναλλακτική αξία που αναγράφουν σε μία από τις δύο πλευρές τους.
Τόσο ισχυρούς που ένα νόμισμα είναι ικανό να ενώσει 19 χώρες, όχι μόνο γιατί εκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποιούν το ευρώ για τις συναλλαγές τους, αλλά γιατί θέλουν να αποτελούν μια μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια.
Αυτή η όψη του νομίσματος, ως εκφορά ιδεών και αξιών, ως σύμβολο που μπορεί κανείς να «διαβάσει», να αντλήσει πληροφορίες και να αποκρυπτογραφήσει, γεννήθηκε στην αρχαιότητα και αναδείχθηκε στην αρχαία Ελλάδα. Τα αρχαία νομίσματα απεικονίζουν παραστάσεις, όπως γλαύκες, τριήρεις, χελώνες, θεούς, προτομές βασιλέων, άρματα κλπ., οι οποίες προσφέρουν σημαντική γνώση, ιστορική, πολιτική, οικονομική, πολιτιστική, άμεσα συνδεδεμένη με τον τόπο και την αρχή που τα εξέδωσε.
Μια ολοκληρωμένη επαφή με αυτά τα χαρακτηριστικά των νομισμάτων θα έχει το κοινό που θα επισκεφθεί την μεγάλη έκθεση με τίτλο «ΧΡΗΜΑ. Σύμβολα απτά στην Αρχαία Ελλάδα», την οποία συνδιοργανώνουν για πρώτη φορά το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και η Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank, μία από τις σημαντικότερες του είδους της παγκοσμίως, με περίπου 11.000 αρχαία νομίσματα.
Η έκθεση ξεκίνησε στις 2 Νοεμβρίου 2017 και έως τις 15 Απριλίου 2018 θα παρουσιάσει στο ευρύ κοινό εξαιρετικά δείγματα της αρχαίας νομισματοκοπίας: 85 νομίσματα από τη Συλλογή της Alpha Bank μαζί με 159 αριστουργήματα από 29 Αρχαιολογικά Μουσεία και Συλλογές της Ελλάδας, 2 Αρχαιολογικά Μουσεία της Ιταλίας, το Βρετανικό Μουσείο και το Μουσείο του Λούβρου.
Το θέμα της έκθεσης σχετίζεται με τις ποικίλες αναφορές και ερμηνείες των συμβόλων που είναι χαραγμένα επάνω στα νομίσματα, από τα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ. έως τη ρωμαϊκή περίοδο. Η έκθεση διαρθρώνεται σε οκτώ θεματικές ενότητες. Ξεκινώντας από τα πρώτα ανεικονικά νομίσματα, ο επισκέπτης παρακολουθεί την εξέλιξη του νέου μέσου συναλλαγής, του κέρματος, που καθιερώθηκε και εξαπλώθηκε τάχιστα στον αρχαίο κόσμο, φέροντας ακόμη και συγκεκριμένες ονομασίες, όπως δαρεικοί, χελώνες, γλαύκες κλπ. Παρατηρώντας την εικονογραφία, γίνεται αντιληπτό στο κοινό ότι οι όψεις των νομισμάτων μετατρέπονται σε πεδίο συμβολισμού καθώς, σταδιακά, αποτυπώνουν θρησκευτικά σύμβολα, εμπορικά αγαθά, έργα τέχνης, ιστορικά γεγονότα και αφηρημένες έννοιες, όπως ο πλούτος, η ευημερία, η νίκη, ακόμη και προπαγανδιστικά μηνύματα της εκάστοτε εξουσίας και εκδότριας αρχής. Χαρακτηριστικό δείγμα οι στρατηγοί – διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι οποίοι χάραξαν τις κεφαλές τους στα νομίσματά τους για να νομιμοποιήσουν τη θέση τους.
Η περιήγηση ολοκληρώνεται με την ανάδειξη του ρόλου του νομίσματος στην κοινωνία και με μία σύντομη αναφορά στην αρχαιοελληνική τραπεζική δραστηριότητα, ενώ οι επισκέπτες θα μπορέσουν να δουν και μια σχηματική αναπαράσταση τράπεζας του 2ου αιώνα π.Χ.
Επιμελητές της έκθεσης είναι ο καθηγητής Nίκος Σταμπολίδης, Διευθυντής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, ο κ. Γιώργος Τασούλας, Αρχαιολόγος MPhil., Επιμελητής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και η Δρ. Δήμητρα Τσαγκάρη, Επιμελήτρια Νομισματικής Συλλογής Alpha Bank. Η ιδέα και ο συντονισμός ανήκουν στον κ. Σταμπολίδη και την Δρ. Τσαγκάρη.