Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ετοιμάζει πλάνο αποπληρωμής για τα αναδρομικά. Το κόστος των διεκδικούμενων αναδρομικών ποσών ανέρχεται σε 2,5 με 3 δισ. ευρώ, Οι συνταξιούχοι διεκδικούν ποσά που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν τα 7.000 ευρώ το άτομο Τι αναφέρουν οι δανειστές να υπάρξουν δικαστικές αποφάσεις που ανατρέπουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις - κλειδιά. Πως η αντισυνταγματικότητα του νόμου Κατρούγκαλου μπορεί να οδηγήσει σε δημοσιονομική «βόμβα».
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη συνταγματικότητα ή μη του νόμου Κατρούγκαλου, που αναμένεται να εκδοθεί το αργότερο έως τον Οκτώβριο του 2019, θα «ξεκλειδώσει» το εύρος των αναδρομικών που θα κληθεί να επιστρέψει το δημόσιο. Εξ ου και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, σύμφωνα με δημοσίευμα της κυριακάτικης Realnews, φέρεται να ετοιμάζει το πλάνο αποπληρωμής και προσβλέπει στο θετικό σενάριο επιστροφής αναδρομικών για το δεκάμηνο Ιουλίου 2016 – Μαΐου 2016.
Σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα, οι επιστροφές αφορούν δυνητικά 1,2 εκατ. συνταξιούχους ενώ εάν συμπεριληφθεί και η κατάργηση των δώρων που είχαν διαμορφωθεί σε 800 ευρώ ετησίως, τότε τα αναδρομικά διεκδικούν 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχοι. «Κλειδωμένο» αυτήν την στιγμή για επιστροφή αναδρομικών, σύμφωνα με νομικούς κύκλους, θεωρείται το παραπάνω δεκάμηνο. Σε αυτήν την περίπτωση το δημοσιονομικής κόστος μιας δυνητικής επιστροφής των αναδρομικών περιορίζεται σημαντικά και καθίσταται πιο εύκολη η επιστροφή χρημάτων σε 72 δόσεις, δηλαδή σε 6 χρόνια, όπως είναι σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας, ο βασικός σχεδιασμός της κυβέρνησης, ώστε να μην υπονομευτεί η υλοποίηση της μείωσης της φορολογίας.
Για το δεκάμηνο το κόστος των διεκδικούμενων αναδρομικών ποσών ανέρχεται σε 2,5 με 3 δισ. ευρώ, δηλαδή οι επιστροφές -πλην των δώρων- υπολογίζεται ότι κοστίζουν 180 εκατ. το μήνα.
Με δεδομένα ότι θεωρείται απαγορευτικό για το Δημόσιο να επιστρέψει ένα επιπλέον ποσό αυτού του του ύψους μηνιαίας, έχει επικρατήσει η άποψη να μοιραστεί σε βάθος περίπου 6 ετών ώστε να περιοριστεί το κόστος επιπλέον επιβάρυνσης.
Ποιες είναι οι διεκδικήσεις
Οι συνταξιούχοι διεκδικούν ποσά που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν τα 7.000 ευρώ το άτομο. Οι επιστροφές για ένα δεκάμηνο για τους συνταξιούχους διαμορφώνονται ως εξής:
Αναδρομικά έως 7.338 ευρώ για τους συνταξιούχους του Δημοσίου
Αναδρομικά έως 6.770 ευρώ για τους συνταξιούχους ΔΕΚΟ-Τραπεζών
Αναδρομικά έως 6.402 ευρώ για συνταξιούχους του ΙΚΑ
Αναδρομικά έως 3.300 ευρώ για τους συνταξιούχους του ΟΑΕΕ
Αναδρομικά έως 1.300 ευρώ για τους χαμηλοσυνταξιούχους (με άθροισμα συντάξεων έως 1.000 ευρώ)
Αναδρομικά έως 3.850 ευρώ για συνταξιούχους του ΝΑΤ. Αν επιστραφεί και η μείωση του 7% που κρίθηκε αντισυνταγματική για τις συντάξεις του ΝΑΤ με απόφαση του Εφετείου τότε τα αναδρομικά ξεπερνούν τα 7.000 ευρώ.
Να σημειωθεί ότι στον ΕΦΚΑ εκτιμούν ότι πάνω από 1,6 εκατ. ηλεκτρονικές αιτήσεις έχουν υποβληθεί στην ψηφιακή πλατφόρμα, ενώ υπολογίζεται ότι 1,5 εκατ. Συνταξιούχοι έχουν καταθέσει αγωγές. Μάλιστα η προηγούμενη κυβέρνηση είχε διαβεβαιώσει πως αν υπάρξει απόφαση υπέρ των συνταξιούχων θα δοθούν αναδρομικά σε όλους και όχι μόνο σε αυτούς που έχουν καταφύγει στη Δικαιοσύνη.
Η πρόσφατη πάντως απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου που είπε «όχι» στα επιδόματα και στα Δώρα κάνει τα στελέχη της κοινωνικής ασφάλειας να είναι προσγειωμένα. Δεν αποκλείουν κάτι τέτοιο να αποτελέσει πιλότο και για τα δώρα των συνταξιούχων.
Σύμφωνα με το σκεπτικό των σχετικών αποφάσεων που είναι πιθανόν και για την εν αναμονή δικαστική απόφαση, η κατάργηση των τριών επιδομάτων «τεκμηριώνεται επαρκώς» και δεν παρίσταται απρόσφορο μέτρο – και μάλιστα προδήλως – για «την επίτευξη των επιδιωκόμενων σκοπών ούτε μπορεί να θεωρηθεί ότι δεν ήταν αναγκαίο, δεδομένου ότι με αυτό το μέτρο το οποίο εφαρμόζεται γενικά σε όλους τους μισθωτούς του Δημοσίου Τομέα, γίνεται προσπάθεια εξοικονόμησης και περιορισμού των διογκομένων δαπανών της γενικής κυβέρνησης, η οποία υπαγορεύεται από επιταγές της ΕΕ για μείωση του υπερβολικού δημοσίου ελλείμματος. Κατά τη λήψη του επίμαχου μέτρου ο νομοθέτης είχε πλήρη επίγνωση όχι μόνο του εν γένει επιπέδου διαβίωσης του πληθυσμού της χώρα, αλλά και ειδικά του επιπέδου διαβίωσης των δημοσίων υπαλλήλων».
Στο υπουργείο Οικονομικών δεν κρύβουν ότι η απόφαση του ΣτΕ αποτελεί μια από τις πιο σοβαρές εστίες δημοσιονομικού ελλείμματος. Και αυτό διότι μια απόφαση υπέρ των συνταξιούχων θα προκαλέσει κλυδωνισμού της σχεδιαζόμενη πολιτική και θα επιφέρει κλυδωνισμούς και στο σχέδιο του προϋπολογισμού. Το θέμα παρακολουθούν και οι εκπρόσωποι των δανειστών που δεν έχουν κρύψει τον προβληματισμό τους από την επιστροφή στους συνταξιούχους δεκάδες εκατομμυρίων ευρώ.
Ζητούν ισοδύναμα μέτρα οι δανειστές
Δεν αποκλείεται κατά την έναρξη της τέταρτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης στα τέλη του Σεπτέμβρη να έχει εκδοθεί η συγκεκριμένη απόφαση οπότε η κυβέρνηση θα έχει και έτοιμο το σχέδιο της επιστροφής των αναδρομικών. Στην τρίτη έκθεση της Κομισιόν αναφέρονταν και το ενδεχόμενο να υπάρξουν δικαστικές αποφάσεις που ανατρέπουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις – κλειδιά. Ουσιαστικά τόνιζαν την ανάγκη για λήψη ισοδύναμων μέτρων κάτι το οποίο ξορκίζει το οικονομικό επιτελείο την ώρα που επιδιώκει ανακούφιση των πολιτών από τα φορολογικά βάρη.
Ενας ακόμα προβληματισμός έχει να κάνει με τις δημοσιονομικές επιπτώσεις ως προς την υποχρέωση για διαμόρφωση πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5%. Οι πληροφορίες πάντως αναφέρουν πως αν υπάρξει τελεσίδικη απόφαση για την επιστροφή των αναδρομικών στους συνταξιούχους θα γίνουν συζητήσεις με τους δανειστές προκειμένου τα αναδρομικά να αντιμετωπιστούν «ως εξωγενής και μη προβλέψιμος παράγοντας». Αν μετά τις διαβουλεύσεις οι δανειστές δεχτούν την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης και καταλήξουν σε συμφωνία, η όποια δαπάνη θα λαμβάνεται με υπόψη στο πρωτογενές πλεόνασμα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής όχι όμως και στο μνημονιακό πλεόνασμα βάσει του οποίου ελέγχεται και αν η Ελλάδα εκπληρώνει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει για την παραγωγή πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξεως του 3,5%.
Δημοσιονομική «βόμβα» αν ο νόμος Κατρούγκαλου κριθεί αντισυνταγματικός
Αν τελικά ο νόμος Κατρούγκαλου κριθεί αντισυνταγματικός τα αναδρομικά που θα επιστρέψει το Δημόσιο σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς το ποσό θα φτάσει τα 12 δισεκ. ευρώ. Πρόκειται για μια δημοσιονομική βόμβα η οποία αν «εκραγεί» μπορεί να τινάξει συθέμελα το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης και να οδηγήσει την χώρα σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό. Ο νόμος Κατρούγκαλου ενσωματώνει ρήτρες στο πλαίσιο του επανυπολογισμού των κύριων συντάξεων επιχειρώντας να καλύψει την περίοδο μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2018, καθώς από 1/1/2019 εφαρμόστηκε ο επανυπολογισμός.
Για τον λόγο αυτόν θεωρείται βέβαιη μόνο η επιστροφή αναδρομικών για το δεκάμηνο. Το Ανώτατο Δικαστήριο θα κρίνει ακόμα και τον επανυπολογισμό των παλιών συντάξεων κύριων και επικουρικών, την ενοποίηση όλων των ταμείων σε έναν ασφαλιστικό οργανισμό και τις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών.
Η απόφαση όμως για τη συνταγματικότητα του επαναυπολογισμού των κύριων συντάξεων είναι η πιο σημαντική λόγω του δημοσιονομικού κόστους, ενώ μεγάλη σημασία έχει και η απόφαση για τις επικουρικές, καθώς ο επανυπολογισμός συνδυάστηκε με περικοπές για 250.000 συνταξιούχους.
Πηγή εφημερίδα Realnews