Η «καταγραφή» των ανακοινώσεων για τα μέτρα στήριξης του αγροτικού εισοδήματος, προκαλούν ζάλη… με τα εκατοντάδες εκατ. ευρώ που ανακοινώθηκαν κατά ριπάς από τους αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες, ιδιαίτερα μετά τις κινητοποιήσεις των τρακτέρ στην Θεσσαλονίκη. Βέβαια οι πλέον προσεκτικοί και ακριβείς εξ αυτών στις δηλώσεις τους, παραδέχθηκαν ότι η πλειονότητα των εξαγγελθέντων μέτρων αφορούν πολιτικές και προγράμματα που ήδη βρίσκονται εδώ και καιρό σε ενέργεια.
Τα «καινούργια» επιπλέον μέτρα αφορούν κυρίως στην ελαφρύνσεις που συνδέονται με το ενεργειακό κόστος στην γεωργική παραγωγή όπως διευκρίνισε και ο πρωθυπουργός. «Καινούργιο» επίσης είναι ότι οι κυβερνητικοί αρμόδιοι παράγοντες, με «εντολή» πρωθυπουργού, δεσμεύθηκαν να ξεμπλοκάρουν πάραυτα όλες τις πολιτικές και τις ενέργειες στα επιμέρους προγράμματα, που ενώ ήταν σε ισχύ και θα μπορούσαν να διοχετεύσουν δεκάδες εκ. ευρώ στους δικαιούχους, μόνο ένα μικρό μέρος αυτών κατέληγε σε αποτέλεσμα.
Αυτά ίσχυαν ακόμα και εκεί που το διακύβευμα αφορούσε αποζημιώσεις από τις πρόσφατες θεομηνίες… Γιατί συμβαίνει αυτό; Είτε λόγω γραφειοκρατίας, είτε λόγω κακής ενημέρωσης των δικαιούχων, είτε λόγω αδυναμίας και υποστελέχωσης του κρατικού μηχανισμού να τρέξει τα προγράμματα, είτε λόγω αδυναμίας να ελεγχθεί η ακρίβεια τήρησης των προϋποθέσεων για την απόδοση των πόρων.
Μετά την «εντολή» όμως, όλοι οι εμπλεκόμενοι είναι υποχρεωμένοι να ανοίξουν τις κάνουλες προς τους δικαιούχους. Θα το κάνουν; Η εμπειρία εδώ λέει πως άλλο οι «εντολές», άλλο η εκτέλεσή τους… Επιπλέον τα χρήματα αυτά μετριούνται σε εκατοντάδες εκατ. ευρώ και η απόδοσή τους στους δικαιούχους, αν δεν συνοδεύεται από την τήρηση των (νέων) προϋποθέσεων που έχει θέσει η νέα ΚΑΠ, οδηγεί σε άλλες «εντολές», δυσάρεστες αυτή την φορά, ήτοι σε απαιτήσεις επιστροφής αυτών των πόρων από εκεί που έχουν αποδοθεί.
Και βέβαια εδώ δεν ισχύει ο νόμος που ισχύει για τα τραπεζικά στελέχη που απαλλάσσονται από τις σχετικές ευθύνες. Εδώ οι υπογράφοντες φέρουν την ευθύνη της υπογραφής τους… Υποθέτουμε ότι επειδή όλα αυτά είναι γνωστά στους αγρότες περισσότερο από ότι στους ανθρώπους της πόλης, αύριο στην σύσκεψη του συντονιστικού των μπλόκων στην Νίκαια της Λάρισας, θα «ζυγιαστεί» πολλές φορές η τελικά απόφαση για την συνέχιση ή όχι των κινητοποιήσεων.
Το αν δηλαδή τα τρακτέρ θα αφήσουν τους δρόμους και θα ξαναγυρίσουν στα χωράφια για δουλειά. Ας μη ξεχνάμε ότι στην περιοχή της Καρδίτσας, στην Θεσσαλία, βρίσκονται εν αναμονή αποφάσεων περί τα 1500 τρακτέρ, ήτοι 50% περισσότερα από εκείνα που πολιόρκησαν την Πέμπτη τους ηγέτες της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, φωνάζοντας «Λεφτά για τους αγρότες και όχι για τον Ζελένσκι…» ή το άλλο «Το δικό μας τέλος θα είναι η δική πείνα…». Ας είναι όμως, εδώ στο σχόλιό μας, άλλη είναι η υποχρέωσή μας και όχι το «ρεπορτάζ» για τα τρακτέρ.
Υποχρέωσή μας είναι να δούμε αν τα «νέα» και επιπλέον μέτρα, ιδιαίτερα αυτά που αφορούν στο κόστος παραγωγής είναι τα «αναγκαία» ή όχι. Και αυτό γιατί χρειάζεται να διακρίνουμε την επόμενη φάση της συμπεριφοράς του κόσμου της πρωτογενούς παραγωγής.
Παλιά μέτρα, νέα προβλήματα.
Μια διαγώνια ματιά στα μέτρα αυτά, όπως τουλάχιστον εξαγγέλθηκαν όσο αφορά το κόστος στην ενέργεια, αλλά και τις συσσωρευμένες εξ αυτού υποχρεώσεις των αγροτών και των φορέων τους, δείχνει με σαφή τρόπο ότι είναι μέτρα τα οποία στοχεύουν στο να διευκολύνουν άμεσα την «ρευστότητα» στον αγροτικό κόσμο, (τόσο για τις τρέχουσες όσο και τις προηγούμενες υποχρεώσεις). Σημαντικό αυτό σε μία ομολογουμένως κρίσιμη χρονική στιγμή εν όψη της άνοιξης.
Δεν αντιμετωπίζουν όμως το δομικό πρόβλημα που είναι εγκατεστημένο στην παραγωγή και την τιμολόγησή της πριν από την κυκλοφορία του προϊόντος. Όπως είχαμε προσεγγίσει το αγροτικό πρόβλημα σε σημείωμα της στήλης την περασμένη Πέμπτη (1.2.2024), το πρόβλημα στους αγρότες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ε.Ε., δεν έχει πλέον να κάνει με τα «γνωστά» από το απώτερο παρελθόν.
Το πρόβλημα έχει ριζώσει πλέον στην παραγωγική διαδικασία, όπου τρείς παράγοντες καθοριστικής σημασίας συνδυάζονται με καινούργιο τρόπο εις βάρος της αγροτικής παραγωγής. Οι αλλαγές στην συμπεριφορά της φύσης λόγω της κλιματικής αλλαγής, σε συνδυασμό με τις συνέπειες της πανδημίας και στην συνέχεια του πολέμου στην Ουκρανία και τώρα στην Μέση Ανατολή έχουν αποσαθρώσει, τόσο την γνώση του καλλιεργητή για την καλλιέργεια υπό νέες κλιματικές συνθήκες, όσο και τις αντοχές του απέναντι στο κατακόρυφα αυξημένο κόστος κάθε στοιχείου, αναλώσιμου και μη, στην καλλιεργητική διαδικασία.
Σε αυτή την εντελώς νέα κατάσταση που ενσωματώνει επιπλέον τεράστιες ζημιές από τις θεομηνίες κάθε είδους (πυρκαγιές, πλημμύρες, ξηρασία, ασθένειες, κ.λ.π.), η Ε.Ε. απαντά με την νέα ΚΑΠ (τρίτος παράγοντας), με μία πολιτική περί της «πράσινης μετάβασης», η οποία επιβάλει νέους όρους, τους οποίους οι παραγωγοί δεν μπορούν -λόγω των συνθηκών- να αντιμετωπίσουν. Με αποτέλεσμα να ακολουθεί η απώλεια του μοναδικού σταθερού και εγγυημένου εδώ και χρόνια στοιχείου του εισοδήματός τους, των επιδοτήσεων.
Το συνολικό αποτέλεσμα είναι τραγικό: απώλεια καλλιεργειών, συσσώρευση ζημιών και απώλεια του μοναδικού εγγυημένου σταθερού εισοδήματος, αυτού των επιδοτήσεων. Αυτή την νέα κατάσταση δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει ο αγρότης, πολύ περισσότερο ο «μικρός» ή «μικρομεσαίος» απλά με διευκολύνσεις ρευστότητας, δηλαδή με την απλή μετακίνηση «φορτίου» στο απώτερο μέλλον.
Και αυτό όταν στο παρόν δεν έχει απαντήσεις και αντιμετωπίζει το μεγάλο ερώτημα, αν μπορεί πλέον να συνεχίσει να ζει εκεί που καλλιεργεί, δηλαδή εκεί που μπορούσε να παράγει εισόδημα για να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές -λόγω των διευκολύνσεων- υποχρεώσεις.
Με άλλα λόγια η απολύτως αναγκαία ελάφρυνση στο ρεύμα και τα καύσιμα για τις αντλίες ποτίσματος, δεν έχει νόημα αν δεν έχεις τι να ποτίσεις, αν δεν μπορείς να σπείρεις… Αυτά όμως τα αναπάντητα ερωτήματα δεν αφορούν μόνο τον αγρότη. Αφορούν και τον κάτοικο της πόλης που μπορεί να μην έχει δει στην ζωή του αλέτρι.
Αλλά είναι υποχρεωμένος να αντιμετωπίζει καθημερινά τις συνέπειες του προβλήματος του αγρότη, όταν βρίσκεται μπροστά στο ράφι του σούπερ μάρκετ, όπου τον περιμένουν ακριβότερα, λιγότερα και χειρότερης ποιότητας προϊόντα, με τα οποία πρέπει ο ίδιος να ζήσει. Και μάλιστα με ένα εισόδημα συμπιεσμένο από τον πληθωρισμό.
Αυτή την φορά το αλέτρι του γεωργού, είτε το γνωρίζει είτε όχι, οργώνει ένα εντελώς νέο πεδίο προβλημάτων επιβίωσης, στα οποία οι παλιές «λύσεις» δεν μπορούν να δώσουν απαντήσεις.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163