Ο αντίκτυπος της πανδημίας του COVID-19 στη αεροπορική ζήτηση στην Ελλάδα μέχρι σήμερα ήταν εξαιρετικά δριμύς. Η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών (IATA), που εκπροσωπεί περίπου 290 αεροπορικές εταιρείες παγκοσμίως, εκτιμά ότι το 2020 θα ταξιδέψουν πάνω από 30 εκατομμύρια λιγότεροι επιβάτες, από και προς την Ελλάδα, μία μείωση κατά μέσο όρο της τάξης του 61% σε σύγκριση με το 2019. Αυτή η πτώση αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την ελληνική οικονομία κατά €10 δισ, ενώ θέτει σε κίνδυνο περισσότερες από 273.000 θέσεις εργασίας. Τα έσοδα δε, των αεροπορικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται από και προς την Ελλάδα θα μειωθούν κατά περίπου €3,7 δις το 2020, ενώ κατά μέσο όρο, οι αεροπορικές εταιρείες παγκοσμίως χάνουν περισσότερα από €250.000 ανά λεπτό.
Για τη διασφάλιση της συνεισφοράς του αεροπορικού κλάδου στην Ελλάδα, η ΙΑΤΑ ζητά προληπτικά Covid-19 τεστ πριν την πτήση και μεταρρυθμίσεις. Επίσης, ζητά τη δημιουργία ενός πλαισίου οικονομικής, επιχειρησιακής και κανονιστικής υποστήριξης από την κυβέρνηση, το οποίο θα βοηθήσει να διατηρηθούν τα οφέλη της αεροπορικής διασυνδεσιμότητας για την Ελλάδα, και θα υποστηρίξει τον κλάδο των αερομεταφορών. Έτσι, θα συμβάλλει στη διατήρηση των θέσεων εργασίας στους κλάδους των αερομεταφορών και του τουρισμού.
Η αποτελεσματικότητα των μέτρων
Τα επιλεκτικά τεστ PCR με βάση τους εισερχόμενους επιβάτες αίροντας την καραντίνα, είχε ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να έχει χαμηλότερο ποσοστό πτώσης στις πωλήσεις εισιτηρίων του Ιουλίου και Αυγούστου (58%), σε σύγκριση με παρόμοιες τουριστικές αγορές όπως η Γαλλία (-81%) , η Ιταλία (-81%), η Ισπανία (-85%), η Πορτογαλία (-81%) και η Κύπρος (-82%).
«Είναι ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα είδε τα πλεονεκτήματα της πολιτικής διαγνωστικών τεστ που εφάρμοσε το περασμένο καλοκαίρι. Ωστόσο, για να ανακάμψουν πραγματικά τα αεροπορικά ταξίδια και ο τουρισμός, δύο είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Πρώτον, η Ελλάδα πρέπει να προσπαθήσει να μειώσει το κόστος των διαγνωστικών τεστ πριν την πτήση. Το τρέχον τεστ PCR που εφαρμόζεται προσθέτει ένα σημαντικό κόστος στα αεροπορικά ταξίδια στην Ελλάδα. Τα επιδοτούμενα διαγνωστικά τεστ ή η μετάβαση στα Γρήγορα Τεστ Αντιγόνου θα μπορούσαν να ελαττώσουν το κόστος και να τονώσουν τη ζήτηση.
Δεύτερον, η Ελλάδα οφείλει να ασκήσει πιέσεις για μία πανευρωπαϊκή συνεργασία για μία σαφή πολιτική που θα αντικαθιστά την καραντίνα με τα συστηματικά διαγνωστικά τεστ των επιβατών και ενιαίο ταξιδιωτικό πρωτόκολλο. Οι διαγνωστικοί έλεγχοι και τα ανοιχτά σύνορα, από μόνα τους, είναι απίθανο να επανεκκινήσουν εγκαίρως τον κλάδο προκειμένου να αποτραπούν οι περαιτέρω περικοπές θέσεων εργασίας.
Για να αποφευχθεί η μαζική απώλεια θέσεων εργασίας και η καταστροφή των οικονομικών και κοινωνικών ευκαιριών που προκύπτουν από τις αερομεταφορές, απαιτείται ένα πλαίσιο οικονομικής, επιχειρησιακής και ρυθμιστικής στήριξης από τις κυβερνήσεις, έως ότου η βιομηχανία να μπορέσει να ξανασταθεί στα πόδια της. Ένα βασικό μέτρο προς αυτή την κατεύθυνση στην Ελλάδα θα ήταν η ίδρυση μίας νέας ανεξάρτητης ρυθμιστικής αρχής για την πολιτική αεροπορία, σύμφωνα με τον Περιφερειακό Αντιπρόεδρο της IATA Ευρώπης κ. Rafael Schvartzman. Όπως τονίζει: «Η δημιουργία μίας αποτελεσματικής, ανεξάρτητης ρυθμιστικής αρχής για την επίλυση των προβλημάτων που αφορούν, μεταξύ άλλων, τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας, τις καθυστερήσεις, τη χωρητικότητα και τα αερολιμενικά τέλη και χρεώσεις, είναι μακροπρόθεσμο αίτημα ολόκληρου του αεροπορικού τομέα στην Ελλάδα. Ωστόσο, εκκρεμεί η ψήφιση του νομοσχεδίου. Όσο συντομότερα θεσπιστεί ο νόμος, τόσο γρηγορότερα μπορούν να οικοδομηθούν ισχυρά θεμέλια για τη μελλοντική επιτυχία της αεροπορικής διασυνδεσιμότητας για την Ελλάδα».
Τα παραπάνω ειπώθηκαν μεταξύ άλλων σε διαδικτυακή εκδήλωση με τίτλο «Οδηγώντας την Ελλάδα σε μία νέα αεροπορική πραγματικότητα –Leading Greece into a New Aviation Reality».