Μόνο περίπατος στην εξοχή δεν θα είναι η επόμενη ημέρα, μετά τις 20 Αυγούστου, για την Ελλάδα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιέγραψε χθες ένα πλαίσιο που και ασφυκτικό είναι και πέναλτι έχει σε περίπτωση που η χώρα … λοξοδρομήσει.
Ανακοίνωσε ένα αυστηρό πλαίσιο μεταμνημονιακής εποπτείας, που συνδέει την ελάφρυνση του χρέους με τις μεταρρυθμίσεις, περιλαμβάνει προαπαιτούμενα διαρκείας, αλλά και τριμηνιαίους ελέγχους από τους θεσμούς έως και το 2022. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως στην απόφαση για την ενεργοποίηση του πλαισίου ενισχυμένης εποπτείας που υπέγραψαν ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί, και ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις, αναφέρεται πως η αυξημένη αυτή επιτήρηση επιβάλλεται διότι η Ελλάδα εξακολουθεί να θεωρείται δυνητική απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητά της ευρωζώνης.
Παράλληλα τα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έστειλαν ένα σαφές μήνυμα προς την Ελλάδα πως θα πρέπει να τιμήσει τις υπογραφές της και να εφαρμόσει όσα έχει ψηφίσει στη βάση του τρίτου προγράμματος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). Η εξέλιξη αυτή μάλλον ενταφιάζει τις όποιες προσδοκίες για την αναστολή ή αναβολή του μέτρου της μείωσης των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2019.
Η απόφαση για την ενεργοποίηση της ενισχυμένης εποπτείας της Ελλάδας που δημοσιοποίησε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιλαμβάνει πλήθος μη κολακευτικών προειδοποιήσεων για το μέγεθος του ελληνικού χρέους, τα τρωτά σημεία του χρηματοπιστωτικού της τομέα, για το έλλειμμα επενδύσεων στη χώρα, την υψηλή ανεργία και πλήθος άλλες αδυναμίες, που δεν παραπέμπουν στο «success story» που διατυμπανίζει η κυβέρνηση.
«Η Κομισιόν καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει κινδύνους όσον αφορά τη χρηματοπιστωτική της σταθερότητα, οι οποίοι εάν ενσκήψουν, θα μπορούσαν να διαχυθούν σε άλλα κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ. Εάν υπάρξει διάχυση των κινδύνων θα μπορούσε έμμεσα να επηρεάσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και ως εκ τούτου το κόστος αναχρηματοδότησης των τραπεζών και του δημόσιου χρέους σε άλλα κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ», αναφέρει με διόλου καθησυχαστικό τρόπο η απόφαση της Επιτροπής.
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, μιλώντας χθες από τις Βρυξέλλες σε δημοσιογράφους δεν μάσησε τα λόγια του και ξεκαθάρισε πως η ενισχυμένη επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας αποβλέπει στη διασφάλιση της προόδου των τελευταίων οκτώ ετών, στην υλοποίηση των συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων και στη συνέχιση συνετών δημοσιονομικών και μακροοικονομικών πολιτικών, ώστε οι προσπάθειες του ελληνικού λαού να μην αποδειχτούν μάταιες.
Ο Λετονός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είπε πως η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει πολλές σημαντικές προκλήσεις, όπως υψηλή ανεργία, πολύ υψηλό δημόσιο χρέος, πολύ υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων, χαμηλή ανταγωνιστικότητα, αλλά και επιχειρηματικό περιβάλλον που χρήζει βελτίωσης.
Το πλαίσιο εποπτείας
Μπορεί ο επίτροπος Μοσκοβισί μιλώντας χθες σε δημοσιογράφους να δήλωσε πως η ενισχυμένη εποπτεία δεν είναι ένα τέταρτο πρόγραμμα, καθώς δεν συνεπάγεται νέες δεσμεύσεις ή προϋποθέσεις, ωστόσο από τα επιμέρους χαρακτηριστικά της νέα αυτής μορφής παρακολούθησης προκύπτει πως είναι μνημόνιο κατά 80%, καθώς το μόνο που δεν περιλαμβάνει είναι ένα νέο δάνειο. «Πρόκειται για ένα πλαίσιο με στόχο τη στήριξη της ολοκλήρωσης και της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη. Γιατί είναι τόσο σημαντικό αυτό; Επειδή η ανάκαμψη της Ελλάδας δεν αποτελεί στιγμιαίο γεγονός, αλλά συνεχή διαδικασία», είπε ο Γάλλος επίτροπος.
Βάσει της απόφασης της Ε.Ε., η ενισχυμένη εποπτεία θα ισχύει για αρχική περίοδο έξι μηνών και θα ανανεώνεται κάθε έξι μήνες έως το 2022. Οι θεσμοί, όπως τους ξέρουμε έως σήμερα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ESM, ΕΚΤ και ΔΝΤ), θα αξιολογούν σε τριμηνιαία βάση την Ελλάδα, αφενός για να πιστοποιούν πως οι μεταρρυθμίσεις που ψήφισε η Ελλάδα τα μνημονιακά χρόνια εξακολουθούν να εφαρμόζονται, αφετέρου για να εντοπίζουν εγκαίρως πιθανούς κινδύνους, ώστε να μπορούν να λαμβάνονται μέτρα για την αντιμετώπισή τους σε πρώιμο στάδιο.
Η επιτήρηση θα επικεντρώνεται σε έξι τομείς, σε σχέση με τους οποίους η Ελλάδα ανέλαβε συγκεκριμένες δεσμεύσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας του Eurogroup της 22ας Ιουνίου. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η δημοσιονομική πολιτική και η δημοσιονομική διαρθρωτική πολιτική (σ.σ. οι συντάξεις), η κοινωνική πρόνοια, η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, οι αγορές εργασίας και προϊόντων, και η δημόσια διοίκηση.
Αυτό το οποίο αποκαλύφθηκε χθες είναι πως η ενισχυμένη εποπτεία θα συνδέεται άμεσα με τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Οπως ξεκαθαρίσθηκε, έπειτα από κάθε έλεγχο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εκδίδει τριμηνιαίες εκθέσεις αξιολόγησης προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ελληνικό Κοινοβούλιο και το Eurogroup. Εφόσον οι εκθέσεις αυτές είναι θετικές θα ενεργοποιούνται τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, εάν δεν είναι όμως θετικές, τότε θα «παγώνουν» έως ότου η Ελλάδα πράξει τα όσα ζητούν ή προτείνουν οι θεσμοί.
Συγκεκριμένα, μια θετική έκθεση ενισχυμένης εποπτείας θα καθιστά δυνατή την επιστροφή στην Ελλάδα του δημοσιονομικού ισοδύναμου των εσόδων των εθνικών κεντρικών τραπεζών από την κατοχή ελληνικών ομολόγων (τα λεγόμενα «κέρδη SMP/ANFA») συνολικού ύψους 4,8 δισ. ευρώ. Τα κέρδη αυτά θα μεταβιβάζονται στην Ελλάδα ισόποσα σε εξαμηνιαία βάση (περίπου 600 εκατ. ευρώ ανά εξάμηνο), κάθε Δεκέμβριο και Ιούνιο, αρχής γενομένης το 2018 και έως τον Ιούνιο του 2022, υπό την προϋπόθεση θετικών εκθέσεων ενισχυμένης εποπτείας.
Κανένα πισωγύρισμα
Μιλώντας χθες στους δημοσιογράφους ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις, τόνισε επανειλημμένα πως η νέα μορφή επιτήρησης της ελληνικής οικονομίας θα στηρίξει την ολοκλήρωση, την υλοποίηση και τη συνέχιση της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι ελληνικές αρχές. Όπως υπογράμμισε ο Κομισάριος, αυτό είναι «ζωτικής σημασίας» για να διασφαλιστεί η εμπιστοσύνη των αγορών και, συνεπώς, να ενισχυθεί η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας, ιδίως κατά την αμέσως μετά το πρόγραμμα περίοδο.
Του Θανάση Παπαδή
