Το διαζύγιο της Βρετανίας με την Ευρώπη αποφασίστηκε. Όμως, δεν θα γίνει αυτομάτως. Θα χρειαστούν διαπραγματεύσεις οι οποίες ως κεντρικό σημείο θα έχουν τις νέες σχέσεις της Βρετανίας με την Ευρώπη των 27 πλέον. Το πρώτο και σημαντικό είναι πως πλέον οι Βρετανοί δεν θα έχουν ελεύθεροι και ανοικτή πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή αγορά. Οι επιχειρήσεις τους οφείλουν να πληρώνουν τελωνεία για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που θέλουν να πουλήσουν στην Ενωμένη Ευρώπη.
Την έξοδο μιας χώρας από την Ευρώπη προβλέπει η συνθήκη της Λισαβόνας η οποία στο άρθρο 50 αναφέρει: “Κάθε κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει, σύμφωνα με τους δικούς του συνταγματικούς κανόνες, να αποχωρήσει από την Ένωση”. Οι Βρετανοί το αποφάσισαν με δημοψήφισμα.
Στη συνέχεια τίθενται πολλά ερωτήματα για το μέλλον. Το πρώτο είναι ποιος οφείλει να κάνει το πρώτο βήμα.
Η κυβέρνηση της Βρετανίας οφείλει να ξεκινήσει τη διαδικασία της αποχώρησης και να ζητήσει την ενεργοποίηση του άρθρου 50 στο Συμβούλιο Κορυφής.
Χρονικά έχει όλη την άνεση να αποφασίσει, όμως σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους αυτό πρέπει να γίνει σύντομα, στις 27 Ιουνίου που ο Ντόναλντ Τουσκ αναμένεται να συγκαλέσει σύνοδο κορυφής, ώστε να περιοριστεί στο ελάχιστο η περίοδος της αβεβαιότητας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη συνέχεια θα αποφασίσει ποιος θα διαπραγματευτεί την αποχώρηση από την πλευρά των Ευρωπαίων, αν δηλαδή θα είναι κάποια επιτροπή που θα υπάγεται στο συμβούλιο ή η ίδια η Κομισιόν.
Σε πόσο χρόνο αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία απόσχισης;
Σύμφωνα με το άρθρο 50 της συνθήκης που προβλέπει την αποχώρηση, το μέγιστο χρονικό διάστημα των διαπραγματεύσεων είναι δύο χρόνια. Πολλοί ελπίζουν ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει σε ένα χρόνο, ενώ άλλοι αξιωματούχοι των Βρυξελλών το χαρακτηρίζουν αδύνατο.
Πρακτικά χιλιάδες κοινές νομοθετικές πράξεις θα πρέπει να επανεξεταστούν. Η Βρετανία οφείλει να ακυρώσει κοινοτικούς κανόνες άμεσης εφαρμογής στις χώρες μέλη και να τους αντικαταστήσει με άλλα νομικά κείμενα, εθνικά, ώστε να αποφευχθεί το νομικό κενό.
Η Βρετανία οφείλει επίσης να δημιουργήσει 30 περίπου εθνικές ρυθμιστικές αρχές, αφού ποια δεν θα υπάγεται στις ισάριθμες επιτροπές της Κομισιόν που λειτουργούσαν ως τώρα και για λογαριασμό της.
Η εναπομείνασες 27 χώρες θα πρέπει επίσης να διαπραγματευτούν τους τρόπους που θα μπει τέλος στις πληρωμές της Βρετανίας στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (12,9 δισ. ευρώ το 2015) και στις απολαβές από τα ευρωπαϊκά ταμεία (5,8 δισ. ευρώ το 2015).
Πως θα είναι οι μελλοντικές σχέσεις της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Μετά το διαζύγιο η Βρετανία θα αντιμετωπίζεται ως τρίτη χώρα η οποία δεν έχει ελεύθερη πρόσβαση στην εσωτερική αγορά της Ευρώπης. Επομένως θα πρέπει να συναφθεί μία νέα σχέση.
Για τις υπηρεσίες και τα προϊόντα της που θέλει να πουλήσει στον ευρωπαϊκό χώρο η Βρετανία θα πληρώνει τελωνειακά τέλη. Οι τράπεζες θα χάσουν την άδεια να εγκαθίστανται και να δραστηριοποιούνται ελεύθερα παντού στον ευρωπαϊκό χώρο.
Η Βρετανία οφείλει να συνάψει μία νέα σχέση. Θα είναι αυτή μία απλή συμφωνία ελεύθερης ανταλλαγής, ή μία μικτή συμφωνία με ένα εμπορικό σκέλος και μία πολιτική συμφωνία, όπως αυτές που έχουν συνάψει η Ελβετία, και η Νορβηγία; Θα εξαρτηθεί από τις διαπραγματεύσεις οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν αρκετά χρόνια.
Εάν η Βρετανία επιθυμεί να επωφεληθεί από τις συμφωνίες που έχει συνάψει η Ευρωπαϊκή Ένωση με χώρες της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής ή της Αφρικής, οφείλει να διαπραγματευτεί για το σύνολο των σχέσεων.
Η Βρετανία θα αποχωρήσει αυτομάτως από την Ένωση;
Μέχρι να υπογραφεί το διαζύγιο η Βρετανία παραμένει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι υπουργοί της θα μπορούν να συμμετάσχουν στα συμβούλια υπουργών, εκτός από τις περιπτώσεις που τα συμβούλια θα αφορούν στη διαμόρφωση των όρων αποχώρησης από την πλευρά των Ευρωπαίων.
Οι Βρετανοί Ευρωβουλευτές θα συνεχίσουν να συνεδριάζουν στο Στρασβούργο και ο Βρετανός επίτροπος Τζόναθαν Χιλλ θεωρητικά μπορεί να διατηρήσει τη θέση του.
Τι θα γίνει με τους 15.000 Βρετανούς Ευρωϋπαλλήλους;
Οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες μπορούν να τους απολύσουν με την αιτιολογία ότι δεν μπορούν να έχουν αυτή την ιδιότητα από τη στιγμή που η χώρα τους δεν είναι μέλος της Ένωσης. Το συνδικάτο, όμως, των Ευρωϋπαλλήλων ευελπιστεί ότι θα μπορέσουν να παραμείνουν όσοι κάνουν αυτή την επιλογή.
