Με ευρεία ατζέντα, έντονη φιλοδοξία και αναβαθμισμένη παρουσία συμμετέχει η Ελλάδα στην κλιματική διάσκεψη του ΟΗΕ, COP28 στο Ντουμπάι, η οποία ξεκίνησε στις 30 Νοεμβρίου και θα ολοκληρωθεί στις 12 Δεκεμβρίου.
Πολλοί επιστήμονες και ειδικοί έχουν χαρακτηρίσει τη φετινή κλιματική διάσκεψη του ΟΗΕ, COP28 στο Ντουμπάι, ως την τελευταία ευκαιρία για να αποφύγουμε την ακραία κλιματική αλλαγή.
Τα μοντέλα δείχνουν ότι οδεύουμε “φουλ” προς μια αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά πάνω από 3 βαθμούς Κελσίου στο υπόλοιπο του αιώνα με βάση τις τωρινές πολιτικές, ενώ οι συνέπειες έχουν ήδη αρχίσει να φαίνονται στη ζωή μας αν κρίνουμε από τη ζέστη και τις φυσικές καταστροφές.
Προκύπτει, λοιπόν, το ερώτημα ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος μιας μικρής χώρας όπως η Ελλάδα σε μια τόσο μεγάλη συζήτηση. Τι μπορεί να συνεισφέρει η χώρα μας στις φετινές κλιματικές διαπραγματεύσεις και τι επιδιώκει η κυβέρνηση και ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που το 2019 είχε προαναγγείλει από το βήμα του ΟΗΕ το τέλος του λιγνίτη στην Ελλάδα.
Δείγμα της σημασίας που αποδίδει η κυβέρνηση στη φετινή COP είναι το πλήθος των Ελλήνων αξιωματούχων και εκπροσώπων της αγοράς που συμμετέχουν, όπως και των εκδηλώσεων που προγραμματίζει στο Ντουμπάι.
Εκτός από τον πρωθυπουργό, στο εμιράτο μεταβαίνουν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θ. Σκυλακάκης με την υπόλοιπη ηγεσία του ΥΠΕΝ, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας, υψηλόβαθμα στελέχη του ΥΠΕΞ, φορείς όπως η ΕΔΕΥΕΠ και ο ΣΕΒ, καθώς και οι επικεφαλής μεγάλων εγχώριων ενεργειακών ομίλων όπως ο ΔΕΣΦΑ, η Τέρνα Ενεργειακή, ο ΑΔΜΗΕ, η ΤΙΤΑΝ, όπως και ακαδημαικοί και δεξαμενές σκέψης όπως η Ελληνική Εταιρεία Ενεργειακής Οικονομίας (ΗΑΕΕ).
Συνολικά στο ελληνικό περίπτερο, που στήθηκε με τη συνδρομή του Enterprise Greece για πρώτη φορά σε κλιματική διάσκεψη, προγραμματίζονται σχεδόν τριάντα εκδηλώσεις και παρουσιάσεις με στόχο να επικοινωνηθεί στο διεθνές κοινό η πολιτική και οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες της χώρας μας.
Τόσο ο κ. Μητσοτάκης, όσο και σύσσωμος ο ελληνικός βιομηχανικός και ενεργειακός κλάδος θέλουν να μεταφέρουν το μήνυμα ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην COP28 ως πρωταγωνιστής και όχι ως παρατηρητής των εξελίξεων.
Όπως τονίζεται από κυβερνητικά χείλη, η δυναμική που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια με αιχμή τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπου οι επενδύσεις έχουν εκτοξευτεί, φανερώνει την απτή προσπάθεια της Ελλάδας για την ενεργειακή μετάβαση και τη μείωση των εκπομπών CO2. Χαρακτηριστικό είναι ότι μέσα σε λίγα χρόνια η εγκατεστημένη ισχύς τους αυξήθηκε κατά πάνω από 4 GW αγγίζοντας πλέον τα 11 GW.
Αντίστοιχα, ο πρωθυπουργός έχει να επιδείξει το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που ολοκληρώθηκε πρόσφατα και περιλαμβάνει φιλόδοξους στόχους για το 2030. Ο διεθνής οργανισμός Ember έχει χαρακτηρίσει το ελληνικό σχέδιο ως ένα από τα πιο φιλόδοξα διεθνώς σε τομείς όπως τα φωτοβολταϊκά.
«Μπορούμε να ερχόμαστε στην COP με το κεφάλι ψηλά και να είμαστε περήφανοι για όσα έχουμε κάνει για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Ταυτόχρονα, έχουμε δρομολογήσει μια σειρά από πολύ ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες, που αναδεικνύουν διάφορες πτυχές αυτής της περίπλοκης προσπάθειας απανθρακοποίησης. Θα παρουσιαστούν στις σχετικές εκδηλώσεις», επισήμανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τα εγκαίνια του Ελληνικού Περιπτέρου.
Ο ίδιος στάθηκε ιδιαίτερα και στο ρόλο που μπορεί να παίξει η ελληνική ναυτιλία τόσο στη μετάβαση με χρήση εναλλακτικών καυσίμων, όσο και στην προστασία των ωκεανών.
Η κυβέρνηση, πάντως, βρίσκεται στην COP όχι μόνο για να επιδείξει το έργο της και να δώσει το καλό παράδειγμα, αλλά και για να εξασφαλίσει πιθανές συνεργασίες.
Στην προηγούμενη COP27 η τότε Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου, είχε παρουσιάσει την πρωτοβουλία GR-Eco Islands, δηλαδή μικρά νησιά που αποτελούν πρότυπα αειφορίας.
Στη φετινή διάσκεψη υπογράφηκε ήδη συμφωνία για να γίνει ο Πόρος το νέο “πράσινο” νησί, με συνεργάτη τη Masdar, έναν από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς ομίλους της Μέσης Ανατολής. Στα πλαίσια αυτά, προβλέπεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, η προώθηση της ηλεκτροκίνησης στην ξηρά και τη θάλασσα, η εξοικονόμησης ενέργειας, όπως και η ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας, όλα σε στενή συνεργασία με την τοπική κοινωνία.
Παράλληλα, αναμένονται με ενδιαφέρον κι άλλες συμφωνίες που θα προκύψουν από τη διάσκεψη μεταξύ ελληνικών και διεθνών ομίλων στους τομείς της ενέργειας και της αειφορίας.
Πέρα από την ελληνική παρουσία, οι προσδοκίες για τη φετινή διάσκεψη είναι μάλλον περιορισμένες. Ενδεικτικό είναι ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, θα απέχει, ενώ ο ΟΗΕ έχει δεχτεί έντονα πυρά για την απόφαση να τοποθετήσει επικεφαλής της συνόδου τον διευθύνοντα της πετρελαϊκής του Άμπου Ντάμπι, Σουλτάνο αλ Τζαμπέρ.
Όλα δείχνουν ότι πλέον η COP αποτελεί περισσότερο ένα πεδίο για λόμπινγκ και επιχειρηματικές συμφωνίες, παρά βήμα ουσιαστικού διαλόγου που θα φέρει αποτελέσματα σε παγκόσμιο επίπεδο.Ίσως η μόνη σημαντική εξέλιξη είναι το νέο ταμείο ύψους δεκάδων δισ. δολαρίων που θα αφιερωθεί σε δράσεις αντιμετώπισης των φαινομένων που προκαλεί η κλιματική αλλαγή στις πιο ευάλωτες χώρες.
Πάντως, όσον αφορά τις δεσμεύσεις για περιορισμό των ρύπων, οι διαφωνίες μεταξύ των μεγάλων οικονομιών είναι τέτοιες που δεν επιτρέπουν ιδιαίτερη αισιοδοξία.