Ενέκρινε χθες (24.6.2024) η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) τη 14η δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας για τον συνεχιζόμενο πόλεμο κατά της Ουκρανίας, ενισχύοντας τα μέτρα επιβολής και τα μέτρα κατά της καταστρατήγησης
Η Κομισιόν χαιρέτισε την έγκριση από το Συμβούλιο της 14ης δέσμης κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Η νέα δέσμη ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις διαπιστώσεις επί τόπου και αντιμετωπίζει θέματα επιβολής. Καθώς η ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας συνεχίζεται, η ΕΕ παραμένει αποφασισμένη να συνεχίσει να ενεργεί για να μειώσει περαιτέρω τις πηγές εσόδων της Ρωσίας και την ικανότητά της να διεξάγει πόλεμο. Τα σημερινά μέτρα στέλνουν ένα σαφές και ισχυρό μήνυμα της ενότητας της ΕΕ και της υποστήριξής μας προς την Ουκρανία και τον λαό της.
Η δέσμη μέτρων περιλαμβάνει σημαντικά νέα μέτρα που σχετίζονται με την ενέργεια και στοχεύουν στο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), καθώς και μέτρα που στοχεύουν στα πλοία που υποστηρίζουν τον πόλεμο της Ρωσίας.
Όσον αφορά το υγροποιημένο φυσικό αέριο, η δέσμη μέτρων απαγορεύει όλες τις μελλοντικές επενδύσεις και εξαγωγές σε έργα υγροποιημένου φυσικού αερίου που κατασκευάζονται στη Ρωσία. Θα απαγορεύσει επίσης, μετά από μια μεταβατική περίοδο 9 μηνών, τη χρήση λιμένων της ΕΕ για τη μεταφόρτωση ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου. Επιπλέον, η δέσμη μέτρων απαγορεύει την εισαγωγή ρωσικού LNG σε συγκεκριμένους τερματικούς σταθμούς που δεν είναι συνδεδεμένοι με το δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ.
Για πρώτη φορά, η ΕΕ υιοθέτησε μέτρο που στοχεύει συγκεκριμένα πλοία που συμβάλλουν στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, τα οποία υπόκεινται σε απαγόρευση πρόσβασης σε λιμένες και απαγόρευση παροχής υπηρεσιών.
Τα εν λόγω πλοία μπορούν να οριστούν για ένα ευρύ φάσμα λόγων, όπως η υποστήριξή τους μέσω της μεταφοράς στρατιωτικού εξοπλισμού για τη Ρωσία, η μεταφορά κλεμμένων ουκρανικών σιτηρών και η υποστήριξη στην ανάπτυξη του ενεργειακού τομέα της Ρωσίας, για παράδειγμα μέσω της μεταφοράς εξαρτημάτων υγροποιημένου φυσικού αερίου ή της μεταφόρτωσης υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Το μέτρο αυτό στοχεύει επίσης στα δεξαμενόπλοια που αποτελούν μέρος του σκοτεινού στόλου του Πούτιν, τα οποία παρακάμπτουν τα ανώτατα όρια της ΕΕ και του Συνασπισμού για τα ανώτατα όρια τιμών, ενώ υιοθετούν παραπλανητικές ναυτιλιακές πρακτικές, αγνοώντας πλήρως τα διεθνή πρότυπα. Σε αυτόν τον πρώτο γύρο καταλόγων, η ΕΕ έχει τοποθετήσει 27 πλοία στον εν λόγω κατάλογο. Ο κατάλογος αυτός μπορεί να επικαιροποιείται όσο τακτικά χρειάζεται για να αντιμετωπιστεί η διαρκώς εξελισσόμενη εμπλοκή των πλοίων που βοηθούν τη Ρωσία να διεξάγει πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
Επιπλέον, η δέσμη μέτρων εισάγει νέους καταλόγους με στόχο φυσικά και νομικά πρόσωπα που ευθύνονται για ενέργειες που υπονομεύουν ή απειλούν την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας. Συνολικά 116 πρόσθετοι κατάλογοι 69 φυσικών προσώπων και 47 οντοτήτων υπόκεινται σε δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και -στην περίπτωση φυσικών προσώπων- επίσης σε ταξιδιωτική απαγόρευση.
Η σημερινή δέσμη μέτρων ενισχύει σημαντικά τις οικονομικές μας κυρώσεις, εισάγοντας απαγόρευση για τις τράπεζες της ΕΕ εκτός Ρωσίας να χρησιμοποιούν το σύστημα χρηματοοικονομικών μηνυμάτων SPFS, το οποίο είναι το ρωσικό ισοδύναμο του SWIFT.
Επιτρέπει επίσης στο Συμβούλιο να καταρτίσει κατάλογο των τραπεζών τρίτων χωρών που δεν είναι ρωσικές και συνδέονται με το εν λόγω σύστημα – στις τράπεζες αυτές θα απαγορευτεί να συναλλάσσονται με φορείς της ΕΕ. Τέλος, εισάγει απαγόρευση των συναλλαγών με τράπεζες και παρόχους κρυπτογραφικών περιουσιακών στοιχείων, στη Ρωσία και σε τρίτες χώρες, που διευκολύνουν τις συναλλαγές που υποστηρίζουν την αμυντική-βιομηχανική βάση της Ρωσίας. Αυτές οι νέες κυρώσεις θα περιορίσουν την ικανότητα του Κρεμλίνου να διοχετεύει κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της πολεμικής του μηχανής.
Ένας από τους βασικούς στόχους παραμένει η συνέχιση του περιορισμού των ρωσικών εσόδων και η ενίσχυση των περιορισμών στις εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων και προηγμένης τεχνολογίας. Η δέσμη μέτρων περιορίζει την εξαγωγή εννέα επιπλέον ειδών διπλής χρήσης και προηγμένης τεχνολογίας (π.χ. μικροκυματικών και εναέριων ενισχυτών, καταγραφικών δεδομένων πτήσης και οχημάτων παντός εδάφους) και επεκτείνει τις απαγορεύσεις εξαγωγής ορισμένων τύπων βιομηχανικών προϊόντων χημικών, πλαστικών, ανταλλακτικών οχημάτων και μηχανολογικών προϊόντων (5 δισ. ευρώ εξαγωγές της ΕΕ πριν από την εισβολή, το 2021). Επιπλέον, απαγορεύεται πλέον η εξαγωγή καθώς και η μεταφορά μεταλλεύματος μαγγανίου.
Η δέσμη μέτρων επιβάλλει επίσης αυστηρότερους περιορισμούς για την εξαγωγή ειδών διπλής χρήσης και προηγμένης τεχνολογίας σε 61 οντότητες – εγκατεστημένες στη Ρωσία (28) και σε τρίτες χώρες (33) – οι οποίες συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με το ρωσικό στρατιωτικό σύμπλεγμα και συμβάλλουν έτσι στην υποστήριξη του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας. Επιπλέον, η δέσμη μέτρων επεκτείνει επίσης την απαγόρευση εισαγωγών στο ήλιο, το οποίο αποφέρει σημαντικά έσοδα στη Ρωσία.
Καθώς η Ρωσία αναζητά συνεχώς τρόπους για να παρακάμπτει τις κυρώσεις, η ΕΕ έχει επανεκτιμήσει και προσαρμόσει τις στρατηγικές της. Για να περιοριστεί περαιτέρω η δυνατότητα της Ρωσίας να έχει πρόσβαση σε περιορισμένα αγαθά και τεχνολογία, η δέσμη αυτή περιλαμβάνει διάφορα μέτρα που αποσκοπούν στην ενίσχυση της συμμόρφωσης του ιδιωτικού τομέα, στη στήριξη της επιβολής από τις αρμόδιες εθνικές αρχές και στην παρεμπόδιση της καταστρατήγησης των κυρώσεων, μεταξύ άλλων με τον έλεγχο των ξένων θυγατρικών των επιχειρήσεων της ΕΕ.
Ακόμη, περιλαμβάνει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την προστασία των φορέων εκμετάλλευσης της ΕΕ από απαλλοτριώσεις και για την αντιμετώπιση άλλων παράνομων ενεργειών του ρωσικού κράτους, συμπεριλαμβανομένης της κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας.
Το πακέτο βελτιώνει επίσης την απαγόρευση εισαγωγής ρωσικών διαμαντιών που έχει ήδη συμφωνηθεί στο 12ο πακέτο κυρώσεων. Διευκρινίζει ότι η απαγόρευση δεν ισχύει για τα διαμάντια που βρίσκονταν στην ΕΕ ή σε τρίτη χώρα (εκτός της Ρωσίας) ή που γυαλίστηκαν ή κατασκευάστηκαν σε τρίτη χώρα πριν τεθεί σε ισχύ η απαγόρευση για τα ρωσικά διαμάντια (το λεγόμενο “grandfathering”).
Επιτρέπει επίσης τις προσωρινές εισαγωγές ή εξαγωγές κοσμημάτων, για παράδειγμα για εμπορικές εκθέσεις ή επισκευές. Επιπλέον, η δέσμη μέτρων παρατείνει κατά έξι μήνες (έως την 1η Μαρτίου 2025) την περίοδο ανατολής, μετά την οποία το σύστημα πλήρους ιχνηλασιμότητας για τις εισαγωγές ακατέργαστων και στιλβωμένων φυσικών διαμαντιών θα καταστεί υποχρεωτικό. Επιπλέον, αναβάλλει την απαγόρευση των κοσμημάτων που ενσωματώνουν ρωσικά διαμάντια επεξεργασμένα σε τρίτες χώρες εκτός της Ρωσίας, έως ότου το Συμβούλιο αποφασίσει να ενεργοποιήσει την απαγόρευση υπό το πρίσμα της δράσης που αναλήφθηκε στο πλαίσιο της G7 για την επιδίωξη του εν λόγω μέτρου.
Επιπρόσθετα, η νέα δέσμη μέτρων περιλαμβάνει μέτρα που προστατεύουν τις δημοκρατικές μας διαδικασίες και καταπολεμούν τη ρωσική ανάμειξη, όπως η απαγόρευση των πολιτικών κομμάτων να λαμβάνουν χρηματοδότηση από το ρωσικό κράτος. Περιλαμβάνει επίσης μέτρα που ενισχύουν τους υφιστάμενους περιορισμούς στις μεταφορές, και ιδίως την απαγόρευση πτήσεων και την απαγόρευση οδικών μεταφορών.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163