Eυκαιρίες προκειμένου να αποτρέψει ένα εμπορικό πόλεμο με την κυβέρνηση των ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ βλέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Μια ολοκληρωμένη διαπραγματευτική προσφορά από πλευράς ΕΕ έχει ως στόχο να κατευνάσει τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, υπό τον όρο ότι τα κράτη μέλη, κυρίως η Γερμανία και η Γαλλία, πρέπει να είναι έτοιμα να αγοράσουν περισσότερα αμερικανικά προϊόντα και να επιβάλουν αυστηρότερες κυρώσεις στη Ρωσία από ό,τι πριν.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο Τραμπ κατηγορεί την ΕΕ ότι αντιμετωπίζει τις ΗΠΑ «πολύ, πολύ άσχημα». «Γι’ αυτό πρέπει να περιμένουν δασμούς». Ταυτόχρονα, όμως, δήλωσε ανοιχτός σε ρεαλιστικές προσεγγίσεις. Οι τιμωρητικοί δασμοί θα μπορούσαν να αποφευχθούν εάν η ΕΕ εισήγαγε περισσότερο αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), υπαινίχθηκε ο Τραμπ μετά την ορκωμοσία του. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Λάρι Σάμερς προειδοποίησε σε συνέντευξή του στην Handelsblatt ότι ο Τραμπ θα ασκήσει «σημαντική πίεση». Η Επιτροπή της ΕΕ πιστεύει ωστόσο ότι μια διατλαντική συμφωνία είναι δυνατή.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Handelsblatt από κύκλους της ΕΕ, μια εσωτερική ομάδα εργασίας επεξεργάζεται ήδη μια συγκεκριμένη προσφορά. Στόχος είναι να αυξήσει τις εισαγωγές αμερικανικού φυσικού αερίου χωρίς να προδώσει τους δικούς της κλιματικούς στόχους.
Παράλληλα, η ΕΕ θα μπορούσε να υποσχεθεί στον Τραμπ την αγορά περαιτέρω σύγχρονων οπλικών συστημάτων, όπως επιβεβαίωσε υψηλόβαθμο μέλος της Επιτροπής στη Handelsblatt. Μια άλλη επιλογή θα ήταν να διευκολυνθεί η παράδοση αμερικανικών αυτοκινήτων στην Ευρώπη.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η ΕΕ θέλει να αποφύγει πάση θυσία έναν εμπορικό πόλεμο. Ως εκ τούτου, η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (Ursula von der Leyen) έχει ήδη προσφερθεί δημοσίως ότι η ΕΕ θα μπορούσε να αγοράζει περισσότερο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ αντί από τη Ρωσία. Το πρόβλημα είναι πως οι Βρυξέλλες δεν μπορούν να ελέγξουν τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, καθώς οι αποφάσεις αγοράς λαμβάνονται από ιδιωτικές εταιρείες.
Οι άμεσες προδιαγραφές θα αποτελούσαν μη εξουσιοδοτημένη παρέμβαση στην οικονομία της αγοράς. Ο Robert Habeck το βλέπει επίσης με αυτόν τον τρόπο. «Δεν υπάρχει κανένας νόμος στη Γερμανία που να υπαγορεύει στις εταιρείες που αγοράζουν φυσικό αέριο από πού προμηθεύονται το αέριο», ξεκαθάρισε ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομίας στην ενεργειακή σύνοδο κορυφής της Handelsblatt. «Αυτό είναι το αντίθετο της οικονομίας της αγοράς». Οι εταιρείες αγοράζουν από εκεί που είναι φθηνότερο.
Ωστόσο, μια μυστική ομάδα στο πλαίσιο της Επιτροπής της ΕΕ, ανεπίσημα γνωστή ως «Ομάδα Δράσης Τραμπ» (Τrump Task Force), έχει αναπτύξει ιδέες για το πώς θα ενισχυθούν οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ. Η ζήτηση για LNG των ΗΠΑ θα μπορούσε να αυξηθεί με τον περιορισμό των εισαγωγών από τη Ρωσία. Και η ΕΕ μπορεί κάλλιστα να αποφασίσει σχετικά, και συγκεκριμένα με κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Ρωσικές εισαγωγές φυσικού αερίου υπό έλεγχο
Αν και η Γερμανία έχει ανεξαρτητοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο, οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην ΕΕ αυξάνονται και πάλι, για παράδειγμα σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Το ρωσικό υγροποιημένο φυσικό αέριο αντιπροσωπεύει σήμερα περίπου το 20% των συνολικών εισαγωγών της ΕΕ. Εάν η ΕΕ αντικαθιστούσε αυτές τις προμήθειες με αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει πρόσθετα έσοδα δισεκατομμυρίων για τις ΗΠΑ. Η Φον ντερ Λάιεν έχει ήδη υπαινιχθεί το σχέδιο αυτό. «Εξακολουθούμε να αγοράζουμε μεγάλο μέρος του υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Γιατί να μην το αντικαταστήσουμε με αμερικανικό LNG, το οποίο είναι φθηνότερο για εμάς και μειώνει τις τιμές της ενέργειάς μας;», δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής.
Η ΕΕ εξετάζει τώρα το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων κατά του ρωσικού LNG. Η Επιτροπή δεν επιθυμεί ακόμη να σχολιάσει δημοσίως το θέμα αυτό. Ωστόσο, ο Μπερντ Λάνγκε (Bernd Lange), πρόεδρος της Επιτροπής Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δήλωσε στην Handelsblatt: «Θα μπορούσαμε να εισάγουμε περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ, αν μειώναμε την προμήθεια από τη Ρωσία. Πρέπει να συζητήσουμε με τα κράτη μέλη για το αν μπορεί να επιβληθούν κυρώσεις και στο υγροποιημένο αέριο από τη Ρωσία». Κατά την άποψή του, τέτοιες κυρώσεις θα είχαν διπλό πλεονέκτημα. Η Ρωσία θα λάμβανε λιγότερα χρήματα για το πολεμικό της ταμείο, ενώ η διατλαντική συνεργασία θα ενισχυόταν. «Αυτό θα είχε τη γοητεία ότι ο Τραμπ θα έβλεπε ότι είναι λογικό η ΕΕ και οι ΗΠΑ να αναλάβουν κοινή δράση κατά της Ρωσίας», λέει ο σοσιαλδημοκράτης.
Η προθεσμία για την προσφορά της ΕΕ λήγει την 1η Απριλίου
Η Επιτροπή της ΕΕ αναμένεται να προτείνει τη σταδιακή διακοπή των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου ήδη από την επόμενη εβδομάδα ως μέρος της 16ης δέσμης κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει στη συνέχεια να αποφασίσουν ομόφωνα. Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν θα μπορούσε να προσπαθήσει να μπλοκάρει το πακέτο κυρώσεων, όπως έχει ήδη κάνει με προηγούμενες αποφάσεις. Ωστόσο, αυτό θα προκαλούσε τη δυσαρέσκεια του Τραμπ, τον οποίο στην πραγματικότητα θεωρεί πολιτικό του εταίρο.
Η έκθεση θα αναλύει τα εμπορικά ελλείμματα, τις αθέμιτες πρακτικές και τη χειραγώγηση του νομίσματος και θα προτείνει μέτρα όπως δασμούς και νέες συμφωνίες. Ωστόσο, ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να επιβάλει δασμούς νωρίτερα, ανεξάρτητα από αυτό, κηρύσσοντας εθνική οικονομική κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Μαχητικά αεροσκάφη και αγροτικά προϊόντα
Ωστόσο, ακόμη και αν η ΕΕ αντικαθιστούσε στο μέλλον όλες τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία με αμερικανικό αέριο, το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ θα συρρικνωνόταν πιθανότατα ελάχιστα. Ως εκ τούτου, η «Ομάδα Δράσης Τραμπ» της ΕΕ έχει προετοιμάσει περαιτέρω προτάσεις για τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ με την ΕΕ ύψους περίπου 200 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ένα βασικό σημείο είναι η αύξηση της αγοράς αμερικανικών όπλων.
Η Ευρώπη θα πρέπει να προσφέρει στις ΗΠΑ να αναλάβουν περισσότερες ευθύνες στον τομέα της άμυνας και να αγοράσουν τεράστιες ποσότητες εξοπλισμών, δήλωσε υψηλόβαθμο μέλος της Επιτροπής στην Handelsblatt. «Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για την αγορά από την Ευρώπη περισσότερων αμερικανικών στρατιωτικών αεροσκαφών», δήλωσε επίσης ο Lange.
Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα μπορούσαν να συζητηθούν και άλλοι τομείς. Την Δευτέρα (20.1.2025) μετά την ορκωμοσία του, ο Τραμπ επέκρινε το γεγονός ότι η Ευρώπη πουλάει πολλά αυτοκίνητα στις ΗΠΑ, αλλά εισάγει ελάχιστα από την Αμερική. «Είναι σκληροί», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος στους δημοσιογράφους για την Ευρώπη. «Δεν παίρνουν τα αυτοκίνητά μας, δεν παίρνουν τα αγροτικά μας προϊόντα, δεν παίρνουν σχεδόν τίποτα».
Επομένως, μια άλλη σκέψη της Επιτροπής είναι η εξής: προκειμένου να διευκολύνει τον Τραμπ, η ΕΕ θα μπορούσε να μειώσει τον δασμολογικό συντελεστή για τα αυτοκίνητα από το σημερινό ποσοστό του 10% στο 2,5%. «Σχεδόν το ένα τρίτο του εμπορικού πλεονάσματος της ΕΕ με τις ΗΠΑ προέρχεται από τα αυτοκίνητα, επειδή οι Αμερικανοί αγοράζουν ακριβές Mercedes και Porsche», δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής Εμπορίου Lange. Ως εκ τούτου, υπάρχουν σκέψεις για την προσαρμογή του δασμολογικού συντελεστή σε αυτόν των ΗΠΑ. «Το αποτέλεσμα θα ήταν διαχειρίσιμο από οικονομική άποψη, αλλά ίσως σημαντικό από ψυχολογική», δήλωσε ο Lange.
Ένας άλλος τομέας που απασχόλησε τον Τραμπ τη Δευτέρα είναι η γεωργική βιομηχανία των ΗΠΑ. Η ΕΕ έχει μέχρι στιγμής αποκλείσει σε μεγάλο βαθμό τα αμερικανικά τρόφιμα από την αγορά της μέσω υψηλών δασμών και αυστηρών κανονισμών, όπως η απαγόρευση του παροιμιώδους χλωριωμένου κοτόπουλου. Η ΕΕ θα μπορούσε, για παράδειγμα, να επιτρέψει ορισμένες ζωοτροφές που παράγονται με τη χρήση σύγχρονων μεθόδων γονιδιακής επεξεργασίας, προκειμένου να εισάγει περισσότερα αμερικανικά προϊόντα.
Ωστόσο, σε αυτόν τον τομέα αναμένεται έντονη αντίδραση. Δεν είναι μόνο οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές και οι συνήγοροι των καταναλωτών που κινητοποιούνται κατά των αμερικανικών γενετικά τροποποιημένων τροφίμων. Σημαντικά κράτη μέλη της ΕΕ, όπως η Γαλλία, επιμένουν επίσης στην ειδική προστασία της γεωργικής τους αγοράς.
