Μια ευαίσθητη ισορροπία καλείται να τηρήσει η ευρωπαϊκή βιομηχανία φωτοβολταϊκών σήμερα. Από τη μια χρειάζεται να στηριχθούν τα ευρωπαϊκά εργοστάσια, όμως οι εισαγωγές από την Κίνα θεωρούνται απολύτως απαραίτητες για το μεγαλύτερο μέρος των πράσινων στόχων που έχουν τεθεί. Ως εκ τούτου, εκφράζεται η ανησυχία για το τι θα συμβεί αν ενταθούν περαιτέρω οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί και τα εμπόδια στο διεθνές εμπόριο.
Η ένταση του εμπορικού πολέμου που βλέπουμε τελευταία δεν αφορά μονάχα τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα που έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις, αλλά και την ίδια την Ευρώπη. Άλλωστε, η Κομισιόν διεξάγει σήμερα δύο σημαντικές έρευνες: Η μια αφορά τα κινεζικά φωτοβολταϊκά και η δεύτερη τα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Τα σχετικά πορίσματα αναμένονται με ενδιαφέρον από το σύνολο της αγοράς.
Ο κλάδος της καθαρής ενέργειας στην Ευρώπη χρειάζεται να πετύχει πολύ φιλόδοξους στόχους για το 2030 και να το πράξει χρησιμοποιώντας όσο το δυνατόν περισσότερη ευρωπαϊκή τεχνολογία και πρώτες ύλες. Πρόκειται για εγχείρημα αφενός δύσκολο, αλλά και ακριβό.
Η Ευρώπη διαθέτει σήμερα ένα μεγάλο παραγωγό πυριτίου, την Wacker Polysilicon, αλλά καμία σχεδόν παρουσία στα υπόλοιπα σκέλη της παραγωγής φωτοβολταϊκών.
Στον αντίποδα, η Κίνα κυριαρχεί σε όλη την παραγωγική αλυσίδα, αφού παράγει την πρώτη ύλη (πυρίτιο), τα ενδιάμεσα εξαρτήματα (δισκία) και τα τελικά προϊόντα (panel) σε χαμηλές τιμές που δεν μπορούν να φτάσουν οι Ευρωπαίοι επί ίσοις όροις.
Όπως δήλωσε πρόσφατα στο Argus ο σύνδεσμος SolarPower Europe, η Κίνα είναι κυρίαρχη και στις σπάνιες γαίες, δηλαδή μέταλλα όπως το γερμάνιο και το γάλλιο που είναι κρίσιμα για τις καθαρές ενεργειακές τεχνολογίες. Προς το παρόν δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα με την προμήθειά τους, όμως αν ενταθούν οι εμπορικοί διαξιφισμοί ενδεχομένως να προκύψει.
Τη λύση στα παραπάνω προβλήματα καλείται να δώσει η ευρωπαϊκή νομοθεσία Net Zero Industry Act (ΝΖΙΑ) και η επιμέρους πολιτική ώθησης της ηλιακής βιομηχανίας που υιοθετήθηκε.
Η ΝΖΙΑ θέτει στόχο να παράγεται επί ευρωπαϊκού εδάφους το 40% της καθαρής ενεργειακής τεχνολογίας το 2030, ενώ στα φωτοβολταϊκά μιλάμε για 30 GW ετήσιας παραγωγής από 5 GW σήμερα. Συγκριτικά, ολόκληρη η αγορά φωτοβολταϊκών στην Ευρώπη θα είναι της τάξης των 100-120 GW μέχρι τότε με βάση τις εκτιμήσεις.
Ο SolarPower Europe θεωρεί κρίσιμα τα μη τιμολογιακά κριτήρια που επιβάλλει η ΝΖΙΑ, δηλαδή την προώθηση ευρωπαϊκών συστημάτων στους διαγωνισμούς ή την πριμοδότηση της πιο περιβαλλοντικής παραγωγής εξαρτημάτων που ασφαλώς ευνοεί τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες σε σχέση με τις κινεζικές.
Αυτό που απομένει να φανεί είναι το αν η Ευρώπη θα αποκτήσει περισσότερη πρόσβαση σε πρώτες ύλες μέσω επενδύσεων σε τρίτες χώρες, ένας τομέας όπου η Κίνα πρωταγωνιστεί εδώ και χρόνια με έντονη παρουσία σε αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής και της Αμερικής.
Σε κάθε περίπτωση, οι ισορροπίες είναι ευαίσθητες και κάθε νέα εξέλιξη στην Ουάσιγκτον, το Πεκίνο ή αλλού μεταβάλλει τα δεδομένα για την Ε.Ε.
«Σήμερα λαμβάνει χώρα μια σημαντική συζήτηση στην Ευρώπη σχετικά με την ανταγωνιστικότητά της. Το ευρωπαϊκό βιομηχανικό οικοσύστημα και η ανταγωνιστικότητα βασιζόταν στο ρωσικό φυσικό αέριο, το οποίο πλέον απουσιάζει.
Όλοι γνωρίζουμε ότι ο μόνος τρόπος να είναι ανταγωνιστική η Ευρώπη είναι αν βασιστεί στη φθηνή ηλιακή και αιολική ενέργεια και ένα ευέλικτο σύστημα ηλεκτρισμού», τόνισε σχετικά ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της SolarPower Europe, Ντρις Άκε.