Εδώ και εβδομάδες, ο πρόεδρος, των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ προχωράει με τα σχέδιά του να επιβάλει νέους απότομους δασμούς στις εισαγωγές, παρά τις προειδοποιήσεις ότι η πολιτική αυτή θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομικό χάος. Στις 9 Απριλίου, μετά από μια πολυήμερη βουτιά στις παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές, άλλαξε πορεία.
Σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Τραμπ δήλωσε ότι μια σειρά δασμών στις εισαγωγές από πολλούς από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής διακόπηκε.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η ανακοίνωση ήρθε μόλις 13 ώρες μετά την έναρξη ισχύος των δασμών. Ο Τραμπ ανέφερε ότι η αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές μετά την εφαρμογή των δασμών έπαιξε ρόλο στην απόφασή του.
Δημοσίευμα του Bloomberg, επιχειρεί να απαντήσει σε 7 βασικές ερωτήσεις:
1. Ποια δασμολόγια σταμάτησε ο Τραμπ;
Ο Τραμπ ανακοίνωσε μια παύση 90 ημερών σε αυτό που η κυβέρνηση ονόμασε «αμοιβαίοι» δασμοί σε εισαγωγές από σχεδόν 60 χώρες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι δασμοί ήταν προσαρμοσμένοι σε κάθε εμπορικό εταίρο και αντιστοιχούσαν στο μέγεθος του εμπορικού τους πλεονάσματος με τις ΗΠΑ. Οι εισαγωγές από τους εν λόγω εμπορικούς εταίρους θα υπόκεινται πλέον αντί αυτού στον ενιαίο δασμό 10% (σ.σ. αντί 20% για την ΕΕ) που έθεσε ο Τραμπ στα αγαθά που φθάνουν από όλες τις ξένες χώρες από τις 5 Απριλίου.
Η Κίνα, μία από τις χώρες που υπόκεινται στους αμοιβαίους δασμούς, δεν συμπεριλήφθηκε στην παύση. Αντ’ αυτού, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα αυξήσει τους δασμούς στα κινεζικά αγαθά στο 125% από 104%. Η απόφαση του Τραμπ ήρθε αφού το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να προβεί σε αντίποινα με δασμούς 84% στα αμερικανικά προϊόντα.
Στην ανάρτησή του την Τετάρτη, ο Τραμπ ανέφερε ότι οι άλλες χώρες που υπόκεινται στους δασμούς «δεν έχουν, μετά από ισχυρή πρότασή μου, προβεί σε αντίποινα με οποιονδήποτε τρόπο, μορφή ή μορφή».
2. Γιατί ο Τραμπ ανέστειλε ορισμένους δασμούς;
Η εφαρμογή των αμοιβαίων δασμών προκάλεσε αναταραχή στις αγορές και ενίσχυσε τους φόβους για ύφεση. Ο Τραμπ δέχτηκε μαζικές πιέσεις από επιχειρηματίες και επενδυτές να αντιστρέψει την πορεία του.
«Σκέφτηκα ότι οι άνθρωποι πηδούσαν λίγο έξω από τη γραμμή», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο όταν ρωτήθηκε γιατί έκανε πίσω. «Είχαν αρχίσει να γίνονταν λιγάκι γιούχα, λιγάκι φοβισμένοι».
3. Τι θα συμβεί όταν τελειώσει η παύση του Τραμπ;
Το απρόβλεπτο της διοίκησης Τραμπ καθιστά αδύνατο να πει κανείς. Η ανάρτηση του Τραμπ με την οποία ανακοίνωσε την παύση άφησε να εννοηθεί ότι σκοπός της είναι να δώσει στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ την ευκαιρία να συνάψουν συμφωνίες για να αποφύγουν τους δασμούς.
Ο Τραμπ και άλλοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν πει ότι θέλουν οι χώρες να λάβουν μέτρα που περιλαμβάνουν τη μείωση των δικών τους δασμών καθώς και άλλων εμποδίων στο εμπόριο, τα οποία θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν κανονισμούς, ποσοστώσεις, επιδοτήσεις προς τους εγχώριους παραγωγούς και ανεπαρκή προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Ο Τραμπ υποστηρίζει ότι το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ είναι αποτέλεσμα των εμποδίων στο εμπόριο και θέλει να το εξαλείψει.
Είναι πιθανό ότι όταν λήξει η διακοπή των 90 ημερών στις αρχές Ιουλίου, οι χώρες που δεν έχουν διαπραγματευτεί συμφωνία με τις ΗΠΑ θα βρεθούν και πάλι αντιμέτωπες με τους δασμούς που επιβλήθηκαν για λίγο στις 9 Απριλίου.
Ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να ανακοινώσει μια νέα αναβολή. Έχει αναβάλει δύο φορές την επιβολή δασμών σε ορισμένες εισαγωγές από το Μεξικό και τον Καναδά.
4. Ποια είναι η κατάσταση για τον Καναδά και το Μεξικό;
Οι δύο μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι της Αμερικής δεν υπήχθησαν στους αμοιβαίους δασμούς. Αντίθετα, τα αγαθά από τον Καναδά και το Μεξικό αντιμετωπίζουν δασμούς 25%, τους οποίους ο Τραμπ έχει συνδέσει με τα παράνομα ναρκωτικά και τους μη εξουσιοδοτημένους μετανάστες που περνούν τα σύνορα των ΗΠΑ.
Ωστόσο, εξαιρούνται οι εισαγωγές που καλύπτονται από μια βορειοαμερικανική συμφωνία ελεύθερου εμπορίου.
5. Ποια ήταν η αντίδραση του χρηματιστηρίου στην παύση των δασμών;
Οι μετοχές εκτινάχθηκαν μετά την ανακοίνωση του Τραμπ για παύση ορισμένων δασμών. Ο S&P 500 σημείωσε άλμα 9,5%, το μεγαλύτερο άλμα του δείκτη σε μία ημέρα από το 2008.
Οι τελευταίες κινήσεις επισφραγίζουν μια εβδομάδα αναταραχής που ξεκίνησε όταν ο Τραμπ σόκαρε τον κόσμο ανακοινώνοντας ότι επιβάλλει τους υψηλότερους δασμούς στις ΗΠΑ εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα.
Οι τιμές του πετρελαίου, οι οποίες είχαν διολισθήσει τις τελευταίες ημέρες λόγω των φόβων για επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, σημείωσαν επίσης άνοδο με αφορμή τα τελευταία νέα.
6. Οδεύουν οι ΗΠΑ σε ύφεση;
Έτσι είχε αρχίσει να φαίνεται πριν από την ανακοίνωση της παύσης από τον Τραμπ. Η απόφαση να επιβληθούν δασμοί, που παρουσίασε ο Τραμπ στις 2 Απριλίου, επιβάρυνε την ήδη επιδεινούμενη διάθεση των καταναλωτών και οι τράπεζες της Wall Street είχαν αυξήσει τις πιθανότητες παγκόσμιας ύφεσης φέτος.
Οι αναλυτές ανέφεραν ότι η προοπτική υψηλότερων τιμών και η όλο και πιο επιφυλακτική επιχειρηματική δραστηριότητα θα έπληττε την οικονομική ανάπτυξη και ενδεχομένως θα προκαλούσε συρρίκνωση της οικονομίας. (Οι ορισμοί της «ύφεσης» διαφέρουν, αλλά πολλοί οικονομολόγοι την ορίζουν ως μια περίοδο κατά την οποία η οικονομική παραγωγή συρρικνώνεται για δύο συνεχόμενα τρίμηνα. Ο κορυφαίος προγνώστης των ΗΠΑ χρησιμοποιεί έναν ελαφρώς διαφορετικό ορισμό).
Η άνοδος της χρηματιστηριακής αγοράς μετά την υπόσχεση του Τραμπ να σταματήσει ορισμένους δασμούς αποτέλεσε ανακούφιση για πολλούς στη Wall Street και η είδηση ώθησε τους οικονομολόγους της Goldman Sachs Group Inc. να ανακαλέσουν την πρόβλεψή τους για ύφεση. Αλλά η βαθιά αβεβαιότητα γύρω από την επόμενη κίνηση του Τραμπ, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις των δασμών που προς το παρόν παραμένουν σε ισχύ, συμπεριλαμβανομένων των απότομων εισφορών στις εισαγωγές από την Κίνα, έχουν αφήσει πολλούς εταιρικούς ηγέτες και επενδυτές νευρικούς. Η οικονομία θα παραμείνει υπό πίεση εάν η νευρικότητα αυτή οδηγήσει σε σημαντική υποχώρηση των δαπανών.
7. Γιατί η Κίνα είναι ο πρωταρχικός στόχος των δασμών του Τραμπ;
Το επιχείρημα του Τραμπ ότι οι εμπορικές πρακτικές της Κίνας είναι αθέμιτες προϋπήρχε της ανακοίνωσης της χώρας ότι θα προβεί σε αντίποινα κατά των αμοιβαίων δασμών των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ αύξησε για πρώτη φορά τους δασμούς στις εισαγωγές από τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου κατά την πρώτη του θητεία ως πρόεδρος.
Στη δεύτερη θητεία του, έχει υπογράψει εκτελεστικά διατάγματα που υποδηλώνουν ότι οι δασμοί είναι ένας τρόπος για να καταστήσει την Κίνα υπεύθυνη για την υποτιθέμενη αποτυχία της να περιορίσει την εξαγωγή φαιντανύλης και των πρόδρομων χημικών ουσιών της, οι οποίες έχουν συμβάλει στην κρίση των οπιοειδών στις ΗΠΑ.
