Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε χθες (12.6.2024), ο Εμανουέλ Μακρόν διατύπωσε την προοπτική του οικονομικού Αρμαγεδδών σε περίπτωση που η ακροδεξιά καταλήξει στην κυβέρνηση της Γαλλίας, καλώντας τους ψηφοφόρους να μην υποκύψουν στον «πυρετό των άκρων».
Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η πατροπαράδοτη στρατηγική έχει αποδειχθεί όλο και πιο αναποτελεσματική, σημειώνει το Bloomberg. Κατά τις τρεις ημέρες του πολιτικού χάους που προκάλεσε στις αγορές ιδίως της Γαλλίας, η απόφαση του Εμανουέλ Μακρόν την Κυριακή (9.6.2024) να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές -μετά τη συντριπτική ήττα του κόμματός του στην ψηφοφορία για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από τον ανερχόμενο Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λε Πεν- τα ερτζιανά γέμισαν με τρομερές προειδοποιήσεις και ειδήσεις για συνομιλίες συμμαχίας μεταξύ των κομμάτων, τα περισσότερα από τα οποία δεν έχουν ακόμη παρουσιάσει κομματικά προγράμματα.
Όταν προσέφερε ένα βιαστικά συναρμολογημένο προεκλογικό πρόγραμμα, ο Μακρόν είπε επανειλημμένα ότι η Λε Πεν θα «φτωχοποιούσε» τους αποταμιευτές και θα τρόμαζε τους επενδυτές με την αντιστροφή των πολιτικά αντιδημοφιλών μεταρρυθμίσεών του, όπως η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης. Επαναλάμβανε τον υπουργό Οικονομικών του Μπρούνο Λε Μερ, ο οποίος την Τρίτη (11.06.24) έφτασε στο σημείο να προβλέψει κρίση χρέους σε περίπτωση που ο Εθνικός Συναγερμός (RN) της Λε Πεν έρθει στην εξουσία.
Αυτή η προσέγγιση ήταν πολύ αποτελεσματική στο παρελθόν. Το 2017, όταν ο Μακρόν βρέθηκε για πρώτη φορά αντιμέτωπος με τη Λε πεν, κέρδισε τις προεδρικές εκλογές με άνετο προβάδισμα αφού επεσήμανε τους κινδύνους από το σχέδιο του κόμματός της να βγάλει τη Γαλλία από το ευρώ. Όμως το περιθώριο νίκης του μειώθηκε στην επαναληπτική αναμέτρηση του 2022, αφού εκείνη εξαφάνισε ορισμένες ριζοσπαστικές ιδέες από το πρόγραμμά της. Ο Μακρόν έχασε επίσης την απόλυτη πλειοψηφία του στην επακόλουθη νομοθετική ψηφοφορία, καθώς ο Εθνικός Συναγερμός της Λε Πεν εξασφάλισε ιστορικό έρεισμα.
Τώρα, με την ακροδεξιά να σημειώνει πρόοδο στην Ευρώπη και αλλού, τέτοιες προειδοποιήσεις από τα κυρίαρχα κόμματα κινδυνεύουν να πέσουν στο κενό. Στη γειτονική Ιταλία, η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι έχει αψηφήσει τους αρνητές της, έχει προσελκύσει τους επενδυτές ομολόγων και έχει κερδίσει τον σεβασμό των ηγετών που, μόλις πριν από δύο χρόνια, ήταν καχύποπτοι για την καταγωγή της από την ευρωσκεπτικιστική σκληρή δεξιά της χώρας.
«Εγώ ή το χάος δεν λειτουργεί πλέον», δήλωσε η Melody Mock-Gruet, συνταγματολόγος που ειδικεύεται στις κοινοβουλευτικές υποθέσεις και διδάσκει στο Sciences-Po. «Το RN στις πύλες της εξουσίας δεν φοβίζει πλέον την πλειοψηφία των Γάλλων».
Το Εθνικό Συναγερμό, που κάποτε αποφεύγονταν για τις ρατσιστικές και αντισημιτικές του θέσεις, κατάφερε να μετατραπεί σε μια πιο αποδεκτή ομάδα, είπε, προσθέτοντας ότι το κόμμα του Μακρόν πρέπει να οικοδομήσει μια πραγματική εναλλακτική λύση, με συμμάχους και σαφείς προτάσεις.
Ο Μακρόν απηύθυνε ευρεία έκκληση στους σοσιαλδημοκράτες, όπως τους αποκάλεσε, και στη ρεπουμπλικανική δεξιά να συμμαχήσουν με την κεντρώα ομάδα του για να προκύψει πλειοψηφία. Καθόρισε πέντε βασικούς τομείς πολιτικής, που κυμαίνονται από την τόνωση της οικονομίας έως την επένδυση στις δημόσιες υπηρεσίες και τη στρατιωτική ανεξαρτησία. Για να προσελκύσει τους δεξιούς ψηφοφόρους, μίλησε για την ενίσχυση της ασφάλειας και τη σθεναρή αντιμετώπιση της εγκληματικότητας, τη μείωση της παράνομης μετανάστευσης και τη διασφάλιση ότι οι θρησκευτικοί νόμοι δεν υπερισχύουν των νόμων του κράτους.
Το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης του Εθνικού Συναγερμού της Λε Πεν έχει τρομάξει τις αγορές. Η απόδοση των 10ετών κρατικών ομολόγων σημείωσε άλμα άνω των 10 μονάδων βάσης αυτή την εβδομάδα, αγγίζοντας την Τρίτη το 3,33%, το υψηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Εθνικός Συναγερμός έχει σημαντικό προβάδισμα ενόψει του πρώτου γύρου της ψηφοφορίας στις 30 Ιουνίου. Ωστόσο, το σύστημα των δύο γύρων στη Γαλλία σημαίνει ότι τα αντίπαλα κόμματα μπορούν να ενωθούν για να εμποδίσουν την πορεία της ακροδεξιάς στη δεύτερη ψηφοφορία στις 7 Ιουλίου.
Όμως, ενώ τα κυρίαρχα κόμματα μπορούσαν στο παρελθόν να βασίζονται στην ψήφο των πολιτών για να εμποδίσουν την ακροδεξιά, αυτή η δυναμική έχει χάσει την ισχύ της, με το ποσοστό των Γάλλων που απορρίπτουν ευθέως τη Λε πεν να μειώνεται. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Odoxa σε 1.002 Γάλλους ψηφοφόρους την Τρίτη για τη Le Figaro, το 24% των ανθρώπων δήλωσε ότι θα ψήφιζε για να εμποδίσει το κόμμα του Μακρόν, μόνο λίγο λιγότερο από το 27% που θα το έκανε για να σταθεί εμπόδιο στην ομάδα της Λε πεν.
Δεν βοηθά το γεγονός ότι ο Μακρόν παραμένει εξαιρετικά αντιδημοφιλής. Σε δημοσκόπηση της Elabe την Τετάρτη, το 72% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι ο Μακρόν αποτελεί μειονέκτημα για το στρατόπεδό του. Οι σύμμαχοι του Μακρόν προειδοποιούν ότι το στυλ της προεκλογικής του εκστρατείας θα μπορούσε να βλάψει το κόμμα του, σε έναν απόηχο του λάθους του Ντέιβιντ Κάμερον για το Brexit. Κάποιοι σύμβουλοί του έχουν προτείνει να πάρει πίσω τη θέση του στην προεκλογική εκστρατεία.
«Για να είμαι ειλικρινής, δεν είμαι σίγουρος ότι θα ήταν απολύτως υγιές για τον πρόεδρο να βγει στην προεκλογική εκστρατεία», δήλωσε ο Εντουάρ Φιλίπ, ο πρώτος πρωθυπουργός του Μακρόν το 2017, στο BFMTV την Τρίτη. «Είναι πρόεδρος σε μια εποχή που οι θεσμοί θα υποστούν σαφώς αναταράξεις».
Ένα θύμα της προκήρυξης των εκλογών του ήταν το κύριο συντηρητικό κόμμα της Γαλλίας, το οποίο έχει διαλυθεί από διαφωνίες σχετικά με το πώς να απαντήσει στην εμφάνιση ενός λαϊκιστικού αντιπάλου στη δεξιά. Χθες (12.6.2024), οι ηγέτες του Γαλλικού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος συμφώνησαν ομόφωνα να διαγράψουν τον πρόεδρό τους, Ερίκ Τσιότι, αφού ανακοίνωσε συμφωνία με την ακροδεξιά ενόψει των εκλογών.
Εν τω μεταξύ, αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες που έζησαν τη δοκιμασία της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν τρομοκρατηθεί από την απόφαση του Μακρόν να προκηρύξει εκλογές και ανησυχούν ότι επαναλαμβάνει το ίδιο λάθος. Το κόμμα της Λε πεν που θα πάρει για πρώτη φορά τον έλεγχο του νομοθετικού σώματος μπορεί να απειλήσει την απάντηση του Μακρόν στον πόλεμο στην Ουκρανία και την προσπάθειά του να περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα, ενώ θα έχει αντίκτυπο στις σχέσεις της Ευρώπης με την Κίνα και τις ΗΠΑ ενόψει της πιθανής επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Μέρος της πρόκλησης για τον Μακρόν είναι οι προτεραιότητες των Γάλλων ψηφοφόρων που βγαίνουν από τη σκληρότερη κρίση πληθωρισμού από τη δεκαετία του 1970. Αυτό έχει ωθήσει τα εισοδήματα και το κόστος ζωής στην κορυφή των καταλόγων ανησυχίας, ενώ το χρέος και τα ελλείμματα προκαλούν σχετικά μικρή ανησυχία. Η Λε πεν έχει σημειώσει πρόοδο απευθυνόμενη σε ανθρώπους που ανησυχούν για την προσωπική τους οικονομική κατάσταση, με υποσχέσεις όπως η μείωση των φόρων επί των πωλήσεων.
Ταυτόχρονα, ο Μακρόν έχει χάσει την αξιοπιστία του σε μακροοικονομικά ζητήματα, καθώς το δημοσιονομικό κενό διευρύνεται και οι πιστωτικοί οργανισμοί υποβαθμίζουν τη Γαλλία. Σύμφωνα με τον Erwan Lestrohan, διευθυντή ερευνών στο ινστιτούτο δημοσκοπήσεων Odoxa, τα θέματα αυτά είναι κεντρικά για τις εκλογικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων με υψηλότερη εξειδίκευση και των ηλικιωμένων.
«Το ζήτημα της οικονομικής επάρκειας είναι ζωτικής σημασίας για το εκλογικό σώμα του Μακρόν», δήλωσε ο Lestrohan. «Η επίθεση στην αξιοπιστία του Εθνικού Συναγερμού σε αυτά τα θέματα μπορεί σίγουρα να τροφοδοτήσει τις ανησυχίες και να φέρει πίσω τους Γάλλους που ανησυχούν για την οικονομική θέση της Γαλλίας στον κόσμο».
Σε μια πρωινή ραδιοφωνική εκπομπή την Τετάρτη, ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας Francois Villeroy de Galhau, προσπάθησε να εξηγήσει τη σημασία της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
«Η Γαλλία δεν έχει χρεοκοπήσει», δήλωσε στο Radio Classique. «Αλλά πρέπει να μειώσουμε σταδιακά το έλλειμμά μας, διότι το δημόσιο έλλειμμά μας, που υπερβαίνει το 5% του ΑΕΠ, είναι ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη – αυτό μπορεί να φαίνεται αφηρημένο, αλλά έχει πολύ συγκεκριμένες συνέπειες».
Στο εσωτερικό της προεκλογικής εκστρατείας του Μακρόν, η επισήμανση των οικονομικών κινδύνων της Λε πεν εξακολουθεί να θεωρείται αποτελεσματική στρατηγική και η πτώση στις γαλλικές αγορές αποτελεί σαφή δικαίωση, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει την εκστρατεία.
«Οι Γαλλίδες και οι Γάλλοι είναι έξυπνοι, βλέπουν τι είναι συνεκτικό και τι ασυνάρτητο και είναι σε θέση να διακρίνουν μεταξύ της έκφρασης θυμού και της ύπαρξης ενός σοβαρού σχεδίου», δήλωσε ο Μακρόν. «Επομένως, δεν πιστεύω καθόλου ότι μπορεί να συμβεί το χειρότερο».
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163