Με την ανάσα τους κομμένη περιμένουν οι αγορές το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου των πρόωρων βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία ο οποίος πραγματοποιείται σήμερα (30.06.24).
Προκηρύσσοντας νέες εκλογές για την Εθνοσυνέλευση, αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των ευρω-εκλογών στη Γαλλία στις 9 Ιουνίου (σύμφωνα με τα οποία καταποντίστηκε το κόμμα του) ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν (Emmanuel Macron) βύθισε τη χώρα του σε πολιτικά αβέβαιους καιρούς.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι αναρωτιούνται πώς θα μοιάζει η μελλοντική κυβέρνηση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της ΕΕ – και αν θα σχηματιστεί σταθερή κυβέρνηση, σημειώνει η Handelsblatt.
Μια πρώτη τάση θα φανεί μετά τον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας σήμερα το βράδι, αλλά η σαφήνεια θα έρθει μόνο μετά τις επαναληπτικές εκλογές της Γαλλίας μια εβδομάδα αργότερα στις 7 Ιουλίου, δηλαδή την επόμενη Κυριακή.
Μετά την ήττα της κεντρώας συμμαχίας του Μακρόν στις Ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου, στην οποία ο ίδιος απάντησε με τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης στο Παρίσι, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το προεδρικό στρατόπεδο αντιμετωπίζει νέα ήττα. Ωστόσο, είναι δύσκολο να προβλεφθεί το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών λόγω της περίπλοκης διαδικασίας της ψηφοφορίας.
Προς εκλογή τίθενται τα 577 μέλη της Εθνοσυνέλευσης, του σημαντικότερου από τα δύο σώματα του γαλλικού κοινοβουλίου. Πρέπει να κερδίσουν πάνω από το 50% των ψήφων στις εκλογικές τους περιφέρειες στον πρώτο γύρο της Κυριακής, προκειμένου να μπουν απευθείας στο κοινοβούλιο.
Εάν κανείς δεν τα καταφέρει, όλοι οι υποψήφιοι με ποσοστό άνω του 12,5% θα διαγωνιστούν μεταξύ τους σε έναν αποφασιστικό δεύτερο γύρο στις 7 Ιουλίου. Ο υποψήφιος με τις περισσότερες ψήφους θα κερδίσει.
Στη Γαλλία, η διάλυση του κοινοβουλίου αναφέρεται μερικές φορές ως «πολιτικό πυρηνικό όπλο». Ο πρόεδρος μπορεί να το πυροδοτήσει πρακτικά μόνος του αν το κρίνει απαραίτητο λόγω μιας κρίσης ή ενός θεσμικού αποκλεισμού.
Η απόφαση του Μακρόν αιφνιδίασε «εντελώς» τη χώρα, λέει ο Μπρούνο Καβαλιέ, επικεφαλής οικονομολόγος της γαλλογερμανικής τράπεζας Oddo BHF. «Πρόκειται για ένα πολύ σπάνιο γεγονός στη γαλλική ιστορία».
Από την ίδρυση της Πέμπτης Δημοκρατίας το 1958 υπό τον Σαρλ ντε Γκωλ (Charles de Gaulle), αυτός ο δρόμος ακολουθήθηκε πέντε φορές πριν από τον Μακρόν. Οι νέες εκλογές δεν ήταν πάντα υπέρ του προέδρου, για παράδειγμα ο Ζακ Σιράκ (Jacques Chirac) διέλυσε για τελευταία φορά την Εθνοσυνέλευση το 1997 και έχασε την κεντροδεξιά κυβερνητική πλειοψηφία του.
Τέσσερα σενάρια είναι επί του παρόντος πιθανά για την έκβαση του στοιχήματος επανεκλογής του Μακρόν:
Πρώτο σενάριο: Νίκη του κεντρώου στρατοπέδου του Μακρόν – Έχει χαμηλή πολιτική πιθανότητα, αλλά χαμηλό κίνδυνος για τις αγορές
Ο Μακρόν εξέπληξε ακόμη και τους στενότερους πολιτικούς του συμμάχους με την ανακοίνωσή του για νέες εκλογές. Η έλλειψη κατανόησης στο δικό του στρατόπεδο για την απόφασή του αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η κεντρώα συμμαχία δύσκολα θεωρείται ότι έχει πιθανότητες νίκης.
Το προεδρικό στρατόπεδο διαθέτει σχετική πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση μόνο από το 2022. Οι δημοσκόποι βλέπουν τώρα το κόμμα της “Αναγέννησης” του Μακρόν και τις συμμαχικές δυνάμεις να βρίσκονται σαφώς πίσω από το δεξιό εθνικιστικό Rassemblement National (RN) και την αριστερή συμμαχία Nouveau Front Populaire (Νέο Λαϊκό Μέτωπο).
Από τη σκοπιά των αγορών και των ευρωπαίων εταίρων, η επιτυχία του Μακρόν θα σήμαινε σταθερότητα και επομένως τον μικρότερο κίνδυνο.
Ωστόσο, είναι πιο πιθανό ότι ο πρόεδρος, ο οποίος θα παραμείνει στη θέση του μέχρι το 2027, θα πρέπει να μοιραστεί την κυβερνητική εξουσία σε μια λεγόμενη συγκατοίκηση με ένα άλλο στρατόπεδο, το οποίο θα μπορούσε στη συνέχεια να παρέχει και τον πρωθυπουργό.
Δεύτερο σενάριο: Νίκη των δεξιών εθνικιστών – Έχει μάλλον υψηλή πιθανότητα και υψηλό κίνδυνο για τις αγορές
Το ακροδεξιό κόμμα της Λε Πεν (RN) προηγείται στις δημοσκοπήσεις με ποσοστό περίπου 35%. Ακόμη και με αυτό το ποσοστό ψήφων, θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι αρκετό για την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στην Εθνοσυνέλευση. Αυτό οφείλεται στο εκλογικό σύστημα, όπου στον δεύτερο γύρο αρκεί η σχετική πλειοψηφία.
Όσο περισσότερες επαναληπτικές εκλογές με τρεις υποψηφίους υπάρχουν, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες του δεξιού εθνικιστικού κόμματος. Το RN επωφελείται επίσης από το γεγονός ότι τα άλλα κόμματα έχουν γίνει πολύ λιγότερο πρόθυμα να ενωθούν εναντίον των ακροδεξιών υποψηφίων στον δεύτερο γύρο των εκλογών, όπως έκαναν στο παρελθόν.
Ο ηγέτης του RN Ζορντάν Μπαρδέλα έχει δηλώσει ότι θα διεκδικήσει το αξίωμα του επικεφαλής της κυβέρνησης μόνο εάν κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Ο οικονομολόγος Καβαλιέρε λέει ότι ο καθοριστικός παράγοντας για τον κίνδυνο αυτού του σεναρίου είναι ποια πολιτική θα ακολουθούσε μια κυβέρνηση Μπαρδέλα. Το κόμμα θα μπορούσε είτε να προχωρήσει σε πλήρη πορεία σύγκρουσης με την ΕΕ και να τρομάξει τους επενδυτές με μια πολιτική χρέους είτε να συνεχίσει την πορεία «εξομάλυνσης» που έχει ακολουθήσει τα τελευταία χρόνια.
«Αυτό θα ήταν το σενάριο αλά Τζόρτζια Μελόνι», λέει ο Καβαλιέρε, αναφερόμενος στην πολιτική της δεξιού πρωθυπουργού της Ιταλίας. Οι τελευταίες δηλώσεις του RN και η εγκατάλειψη του αιτήματος για έξοδο από την ΕΕ και την ευρωζώνη θα έδειχναν μάλλον προς αυτό το δεύτερο ενδεχόμενο.
Ο οικονομολόγος της Oddo πιστεύει ότι η πρόσφατη αύξηση των ασφαλίστρων κινδύνου στα γαλλικά κρατικά ομόλογα είναι ένα σημάδι ότι οι αγορές έχουν ήδη τιμολογήσει τον «κίνδυνο RN».
Τρίτο σενάριο: Νίκη του αριστερού Λαϊκού Μετώπου – Έχχει μάλλον χαμηλή πιθανότητα, αλλά υψηλός κίνδυνο για τις αγορές
Το αριστερό κόμμα «Ανυπότακτη Γαλλία» έχει ενώσει τις δυνάμεις του με τους Σοσιαλιστές, τους Πράσινους και τους Κομμουνιστές για να σχηματίσουν το “Νέο Λαϊκό Μέτωπο”.
Στις δημοσκοπήσεις, η συμμαχία βρίσκεται λίγες ποσοστιαίες μονάδες πίσω από το RN στη δεύτερη θέση. Ωστόσο, οι δημοσκόποι μπορεί να κάνουν λάθος, ιδίως λόγω των επαναληπτικών εκλογών.
Ο Andrzej Sczepaniak, ευρωπαίος αναλυτής της επενδυτικής τράπεζας Nomura, υποψιάζεται ότι «ο κίνδυνος να τα πάει καλύτερα το Λαϊκό Μέτωπο από ό,τι αναμενόταν στον δεύτερο γύρο, δεδομένης της πιθανότητας μιας τακτικής ψηφοφορίας, είναι μάλλον υποτιμημένος».
Οι μετριοπαθείς ψηφοφόροι των οποίων ο προτιμώμενος υποψήφιος αποκλείστηκε στον πρώτο γύρο θα μπορούσαν να ψηφίσουν υπέρ της αριστερής συμμαχίας προκειμένου να αποτρέψουν το RN.
Το Λαϊκό Μέτωπο διατυπώνει «ριζοσπαστικές προτάσεις οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής» και απορρίπτει τα όρια ελλείμματος και χρέους της ΕΕ. Σύμφωνα με τον Sczepaniak, υπάρχει «υψηλός κίνδυνος υποβαθμίσεων από τους σημαντικότερους οίκους αξιολόγησης» σε περίπτωση αριστερής κυβέρνησης.
Στην ανάλυσή της για τον κίνδυνο, η επενδυτική εταιρεία Jefferies υποθέτει ότι σε αυτό το σενάριο το ασφάλιστρο κινδύνου για τα γαλλικά ομόλογα θα μπορούσε να εκτοξευθεί σε υψηλά επίπεδα που παρατηρήθηκαν για τελευταία φορά κατά τη διάρκεια της κρίσης του ευρώ το 2011.
Τέταρτο σενάριο: Δεν υπάρχει σαφής πλειοψηφία – Έχει υψηλή πιθανότητα και μάλλον υψηλό κίνδυνος
Ο κατακερματισμός του γαλλικού εκλογικού σώματος θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει στο να μην έχει κανένα από τα τρία μπλοκ την πλειοψηφία για μια σταθερή κυβέρνηση.
Η Jefferies βλέπει τον κίνδυνο πολιτικού αδιεξόδου σε αυτή την περίπτωση, καθώς τα στρατόπεδα δεν εμφανίζονται πρόθυμα να σχηματίσουν συνασπισμό. Σε αντίθεση με τη Γερμανία, το πολιτικό σύστημα στη Γαλλία δεν είναι σχεδιασμένο για κυβερνήσεις συνασπισμού.
Σε αυτό το σενάριο, ο οικονομολόγος Καβαλιέρε μπορεί να φανταστεί μια «κυβέρνηση τεχνοκρατών» αποτελούμενη από εμπειρογνώμονες που θα διατηρήσει τις επιχειρήσεις της Γαλλίας σε λειτουργία. Αυτό θα μπορούσε να προσφέρει έναν ορισμένο βαθμό σταθερότητας, αλλά «η κατάσταση αυτή θα οδηγούσε αναμφίβολα σε μια νέα διάλυση της Εθνοσυνέλευσης σε ένα χρόνο».
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163