Έχει προσβάλει προσωπικά τον πολιτικό ηγέτη κάθε χώρας μέσω αναρτήσεων στην πλατφόρμα X
Σε μια σειρά από αναρτήσεις στην πλατφόρμα X τις τελευταίες εβδομάδες, ο δισεκατομμυριούχος υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ, Έλον Μασκ, βάζει στο στόχαστρό του τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, επικρίνοντας τις κυβερνήσεις τους, αμφισβητώντας τους νόμους που έχουν θεσπίσει και αμφισβητώντας την οικονομική τους επάρκεια.
Συγκεκριμένα, ο Έλον Μασκ έχει προσβάλει προσωπικά τον πολιτικό ηγέτη κάθε χώρας μέσω αναρτήσεων, αποκαλώντας τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς «ανόητο», τον πρόεδρο της Γερμανίας «τύραννο» και κατηγορώντας τον Βρετανό πρωθυπουργό Κίρ Στάρμερ ότι είναι «συνένοχος στον βιασμό της Βρετανίας», σύμφωνα με το Bloomberg. Παρακάμπτει την κυρίαρχη αντιπολίτευση για να υποστηρίξει στην ακροδεξιά ως υπέρμαχος του «πολιτικού ρεαλισμού».
Δεν είναι ξεκάθαρο ποια είναι τα κίνητρά του για να καταστρέψει τις σχέσεις του με τους βασικούς συμμάχους των ΗΠΑ στις χώρες της Ομάδας των Επτά, όπου έχει σημαντικά επιχειρηματικά συμφέροντα, και ακόμη λιγότερο η ικανότητά του να επιφέρει την αλλαγή που απαιτεί.
Ωστόσο, πρόκειται για μια δυναμική που θα δοθεί περαιτέρω στη δημοσιότητα την Πέμπτη (09.01.2024), όταν ο Μασκ φιλοξενήσει μια συζήτηση στο X με την Άλις Βάιντελ, συν-επικεφαλής της Εναλλακτικής για τη Γερμανία, ενός αντιμεταναστευτικού, εθνικιστικού κόμματος, το οποίο έχει υποστηρίξει ενόψει των ομοσπονδιακών εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου, παρά το γεγονός ότι αποφεύγεται από όλες τις άλλες πολιτικές δυνάμεις ως εξτρεμιστικό. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε ότι θα παρακολουθεί την εκδήλωση για τυχόν κινδύνους για την ακεραιότητα των εκλογών.
Οι παρεμβάσεις του Μασκ προκάλεσαν αναμενόμενη οργή, αλλά και απορία. Οι στόχοι του βρίσκονται σε δύσκολη θέση, καθώς ζυγίζουν πώς να απαντήσουν σε έναν άνθρωπο που δεν φαίνεται να μπορεί να αντισταθεί στην ανάρτηση των σκέψεων του, όσο απροκάλυπτες κι αν είναι, και ο οποίος έχει την προσοχή και του επερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ.
«Ο Μασκ χτίζει την αυτοκρατορία του και δοκιμάζει πόσο μακριά μπορεί να φτάσει», δήλωσε η Αλέξις Γουιτσόφσκι, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Ως ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, οι ενέργειές του δεν αποσκοπούν πιθανώς στο να βγάλει ακόμη περισσότερα χρήματα, αλλά «να αυξήσει τη δύναμή του και να χρησιμοποιήσει την επιρροή του για να αλλάξει τον κόσμο», είπε η ίδια. «Φυσικά, αυτό είναι μια τεράστια πράξη ύβρεως και χρειάζεται μεγάλο εγωισμό. Αλλά ο Μασκ είναι πεπεισμένος ότι ξέρει τι είναι καλύτερο».
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ο Μασκ ζήτησε την απελευθέρωση ενός φυλακισμένου ακροδεξιού ακτιβιστή, εξέχοντες πολιτικοί της δεξιάς είπαν στους Αμερικανούς Ρεπουμπλικάνους ομολόγους τους ότι το παρατράβηξε, σύμφωνα με πηγές του Bloomberg. Κανένας Βρετανός πρωθυπουργός δεν έχει αντιμετωπίσει ποτέ ανάλογη δημόσια εχθρότητα από μια τόσο υψηλόβαθμη φωνή σε αμερικανική κυβέρνηση -αν και ο ρόλος του είναι άτυπος- και οι ενέργειες του Μασκ συνιστούν σαφή κίνδυνο για τις σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου – ΗΠΑ, δήλωσε ξεχωριστά ένας ανώτερος Βρετανός αξιωματούχος.
Οι αξιωματούχοι της βρετανικής κυβέρνησης που εργάζονται για την αύξηση των αμερικανικών επενδύσεων στη Βρετανία ανησυχούν ιδιαίτερα. Κάθε σημαντικός Αμερικανός, στέλεχος funds και επενδυτής, παρακολουθεί τον Μασκ στο X και πολλοί έχουν σε μεγάλη εκτίμηση την επιχειρηματική του οξυδέρκεια, δήλωσε ένας από αυτούς, σημειώνοντας ότι αν οι αναρτήσεις του βάζουν έστω και μια μικρή αμφιβολία στο μυαλό των επενδυτών για τη Βρετανία ως τόπο τοποθέτησης των χρημάτων τους, τότε αυτό θα μπορούσε να κοστίσει στην οικονομία δισεκατομμύρια.
Το ερώτημα είναι αν έχει ένα τελικό παιχνίδι πέραν της πρόκλησης, και ποιο μπορεί να είναι αυτό. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χρησιμοποίησε μια ομιλία του στην εξωτερική πολιτική στις 6 Ιανουαρίου για να τον κατηγορήσει ότι προσπαθεί να υποδαυλίσει μια «αντιδραστική συμμαχία» σε όλη την Ευρώπη. Ο Μασκ δεν απάντησε σε ερωτήσεις μέσω email σχετικά με το τι οδηγεί τις θέσεις του.
Για τον Στηβ Μπάνον, τον πρώην επικεφαλής στρατηγικό σύμβουλο του Λευκού Οίκου, η SpaceX, η Tesla, ο πλούτος και η επιρροή του CEO είναι πολύτιμα όπλα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να προωθήσει τους δικούς του λαϊκιστικούς πολιτικούς στόχους, που είναι σύμφωνοι με το MAGA, στην Ευρώπη.
«Τα χρήματα και οι πληροφορίες είναι τα δίδυμα τακτικά πυρηνικά όπλα της σύγχρονης πολιτικής – και μπορεί να τα χρησιμοποιήσει και τα δύο σε πρωτοφανή κλίμακα», δήλωσε ο Μπάνον σε συνέντευξή του.
Ο Μπάνον υποστήριζε πάντα ότι η ανάδειξη του Τραμπ στην προεδρία το 2016 ήταν μέρος μιας παγκόσμιας λαϊκιστικής εξέγερσης που ξεκίνησε με την ψήφο του Ηνωμένου Βασιλείου για την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση νωρίτερα την ίδια χρονιά. Μετά τη νίκη του Τραμπ, ο Μπάνον εργάστηκε για να καλλιεργήσει την ευρωπαϊκή πολιτική επιρροή, με ανάμεικτα αποτελέσματα. Συμμάχησε με λαϊκιστές πολιτικούς και προσπάθησε να υπονομεύσει την ευρωπαϊκή ενότητα. Το πιο αξιοπερίεργο είναι πως ίδρυσε για λίγο αυτό που αποκάλεσε «σχολή μονομάχων» για να εκπαιδεύσει λαϊκιστές – εθνικιστές ακτιβιστές σε ένα ιταλικό μοναστήρι του 13ου αιώνα.
Παρά τη συχνή αντιπάθειά του προς τον Μασκ – πέρασε τις τελευταίες δύο εβδομάδες σε διαμάχη μαζί του για τη μεταναστευτική πολιτική των ΗΠΑ – ο Μπάνον υποστηρίζει την ανάμειξή του στην ευρωπαϊκή πολιτική, επειδή πιστεύει τώρα ότι, με την επανεκλογή του Τραμπ, το λαϊκιστικό κύμα σαρώνει προς την αντίθετη κατεύθυνση: από τις ΗΠΑ πίσω στην Ευρώπη. «Υποστηρίζω τη συμμετοχή του γιατί ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου», δήλωσε ο Μπάνον.
Στην περίπτωση του Μασκ, ο εχθρός είναι η κεντροαριστερά, με τη μορφή της εξάμηνης κυβέρνησης των Εργατικών του Στάρμερ στο Ηνωμένο Βασίλειο και της απερχόμενης κυβέρνησης του Σολτς υπό την ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών στη Γερμανία.
Σε ένα πρωτοχρονιάτικο δημοσίευμα στην εφημερίδα Die Welt, στο οποίο εξέθεσε τους λόγους για τους οποίους υποστηρίζει το AfD της Βάιντελ, ο Μασκ δήλωσε ότι οι επενδύσεις του σημαίνουν ότι «κέρδισε το δικαίωμα να μιλάει ειλικρινά» για την πολιτική κατεύθυνση της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης. Όμως, προχώρησε πολύ περισσότερο, λέγοντας ότι μόνο το AfD, το οποίο υποστηρίζει την έξοδο από την ΕΕ και το ευρώ, μπορεί να «σώσει τη Γερμανία».
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο Μασκ υποστήριξε ότι «ο εμφύλιος πόλεμος είναι αναπόφευκτος» αμφισβητώντας τις ενέργειες του Στάρμερ στο παρελθόν ως επικεφαλής εισαγγελέα κατά τη διάρκεια ενός σκανδάλου σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Εκεί που ο Μασκ «φλέρταρε» επί μακρόν με τον Νάιτζελ Φάρατζ, έναν από τους αρχικούς υποστηρικτές του Brexit, τώρα ζήτησε την αντικατάστασή του από την ηγεσία του κόμματος Reform UK για λόγους που δεν έχει ακόμη διευκρινίσει.
Ενώ οι κλίσεις του Μασκ κατά του Φάρατζ δίνουν στον Στάρμερ κάποια ανακούφιση από τη συνεχή κριτική, στελέχη των Εργατικών υποψιάζονται ότι μεγάλο μέρος του ενδιαφέροντος του Μασκ για τον πρωθυπουργό προέρχεται από την απέχθειά του για μια ομάδα που ίδρυσε το 2018 ο σημερινός προσωπάρχης του Στάρμερ, Μόργκαν Μακσουίνι, η οποία είχε ως στόχο την εκστρατεία κατά του διαδικτυακού εξτρεμισμού. Ο Μακσουίνι σύντομα έφυγε για να ακολουθήσει την πολιτική του καριέρα, αλλά το Κέντρο για την Αντιμετώπιση του Ψηφιακού Μίσους συνέχισε να ασκεί πιέσεις σε εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Twitter και στη συνέχεια το X για να σκληρύνουν τις πρακτικές τους για τη μετριοπάθεια, και έγινε όλο και πιο επικριτικός απέναντι στον Μασκ.
Η ομάδα του Στάρμερ εξακολουθεί να μην έχει πραγματικό σχέδιο δράσης. Ο πρωθυπουργός θεωρεί μάταιη μια «επίθεση» για να προσπαθήσει να κερδίσει τον γύρο του Μασκ, δήλωσε στο Bloomberg άτομο που γνωρίζει το θέμα. Ωστόσο, είναι απρόθυμος να αντεπιτεθεί επίσης, καθώς το να ανταποκριθεί στο δόλωμα του Μασκ και να εμπλακεί σε τακτικές διαμάχες θα επιδείνωνε μόνο τους δεσμούς με τον Τραμπ. Η καλύτερη ελπίδα είναι ο Μασκ και ο Τραμπ να έρθουν γρήγορα σε ρήξη και ο Μασκ να χωρίσει με τη διοίκηση, δήλωσε το άτομο.
Οι επικριτές λένε ότι ως πολυεκατομμυριούχος με παγκόσμια επιχειρηματικά συμφέροντα από εκτοξεύσεις δορυφόρων έως τεχνητή νοημοσύνη, δεν προσφέρει απλώς απόψεις. Βλέπουν τις αναρτήσεις του ως μέρος ενός μοτίβου υποστήριξης δεξιών εθνικιστικών κομμάτων και ατόμων που αποτελούν θεμελιώδη πρόκληση για την ευρωπαϊκή ενότητα.
Ο Γερμανός αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε ότι τα χρήματα του Μασκ και η «αχαλίνωτη επικοινωνιακή δύναμη» δεν επιστρατεύονται για την υποστήριξη του AfD από άγνοια. Αντίθετα, «ο Μασκ ενισχύει εκείνους που αποδυναμώνουν την Ευρώπη», δήλωσε σε πρωτοχρονιάτικο διάγγελμά του. «Μια αδύναμη Ευρώπη είναι προς το συμφέρον εκείνων για τους οποίους η ρύθμιση αποτελεί παράλογο όριο στη δύναμή τους».
