Μια εβδομάδα ανατροπών για τις παγκόσμιες αγορές και την οικονομία ολοκληρώθηκε χθες (11.04.2025) κάτω από το βάρος του εμπορικού πολέμου και των πρωτοφανών δασμών μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Το παγκόσμιο εμπόριο, και η λειτουργία των οικονομιών, δεν θα είναι ποτέ πια ίδια για όσο διαρκέσει η μάχη των δασμών, καθώς, ενώ ακόμα βρισκόμαστε στα πρώτα βήματα του εμπορικού πολέμου, και όχι στο τέλος του, οι συνέπειες μοιάζουν ήδη δυσβάσταχτες, με το ενδεχόμενο μιας ύφεσης να σκεπάζει ήδη τον πλανήτη.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πλέον, η παγκόσμια οικονομία έχει να πορευτεί με κάποια διαμορφωμένα δεδομένα. Aν και μπορούν να αλλάξουν από στιγμή σε στιγμή, μια καταγραφή τους είναι χρήσιμη.
Ποιοι είναι οι μέχρι τώρα ανακοινωμένοι δασμοί;
Ανακοινώσεις επί ανακοινώσεων, από πλευράς, κυρίως, των ΗΠΑ αλλά και της Κίνας, έχουν διαμορφώσει ένα σκηνικό ενός σκληρού εμπορικού πολέμου μεταξύ των δύο κρατών.
Το ύψος των δασμών που έχουν επιβάλλει οι ΗΠΑ κατά όλων των κινεζικών αγαθών, ανέρχεται σε… 145%, καθώς η ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ για δασμούς 125% προστίθεται στον δασμό 20% που είχαν επιβάλλει κατά της Κίνας τον Μάρτιο, για να την «τιμωρήσουν» για την παραγωγή και εμπορία της φαιντανύλης.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Από πλευράς της, η Κίνα ανταπάντησε την Παρασκευή με ανακοίνωση για δασμούς 125% από 84% σε όλα τα αμερικανικά προϊόντα αρχής γενομένης από σήμερα, 12 Απριλίου.
Εξακολουθούν να ισχύουν αμερικάνικοι δασμοί 25% με στόχο το αλουμίνιο, τα αυτοκίνητα, τα αγαθά από τον Καναδά και το Μεξικό που δεν υπάγονται στη συμφωνία ΗΠΑ – Μεξικού – Καναδά.
Ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ αλλά και όλους τους υπόλοιπους εμπορικούς εταίρους της υπερδύναμης, επικράτησε ένα εν μέρει μορατόριουμ, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε συγκράτηση των δασμών σε επίπεδο 10% για όλες τις άλλες εισαγωγές πλην Κίνας, για 90 ημέρες, ενώ και η ΕΕ ανταποκρίθηκε με πάγωμα των δικών της δασμών κατά των ΗΠΑ για το ίδιο διάστημα, με ελπίδα ανεύρεσης λύσης μέσω διαπραγματεύσεων στο μεσοδιάστημα.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις των δασμών στο εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας;
Τα παραπάνω σημαίνουν πως ένας εμπορικός όγκος αγαθών αξίας 688 δισ. δολαρίων, που ανταλλάσσονται μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, βρίσκεται «στον αέρα». Αμερικανικά εργοστάσια ήδη ακυρώνουν παραγγελίες, ενώ Κινέζοι παραγωγοί θέτουν τους εργαζόμενους τους σε προσωρινή άδεια. Σύμφωνα με την πλατφόρμα Sonar Container Atlas, η πτώση στις ημερήσιες κρατήσεις containers είναι 25% σε σχέση με πέρυσι, καθώς πολλοί Αμερικάνοι αποστολείς αναστέλλουν τις αποστολές, ενώ άλλοι στοιβάζουν τα προϊόντα τους σε αποθήκες των τελωνείων μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο με τους δασμούς.
Πώς επηρεάζεται η διεθνής οικονομία από τον εμπορικό πόλεμο;
Παρά την 90ήμερη εκεχειρία των ΗΠΑ με όλους τους εμπορικούς τους εταίρους (πλην Κίνας), οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες για το ενδεχόμενο μίας ύφεσης. Ο καναδικός οίκος DBRS κάνει λόγο για διαλυτικές επιπτώσεις της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, παρά την εκεχειρία, οι οποίες θα οδηγήσουν σε βραδύτερη οικονομική ανάπτυξη και υψηλότερο πληθωρισμό στις ΗΠΑ το 2025, ενώ η αβεβαιότητα δεν είναι «σύμμαχος» για τις μελλοντικές πιστοληπτικές αξιολογήσεις των κρατών διεθνώς…
Μάλιστα, όπως αναφέρει ο οίκος αξιολόγησης, όλες οι περιοχές του κόσμου πλήττονται από τους δασμούς των ΗΠΑ, αλλά η Ασία και η Ευρώπη επηρεάζονται πιο άμεσα.
Ποιες είναι οι μέχρι στιγμής επιπτώσεις στις αγορές;
Η τελευταία εβδομάδα ήταν εξαιρετικά ασταθής για τις παγκόσμιες αγορές, ιδιαίτερα για τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία. Παρά το ράλι της 9ης Απριλίου στη Wall Street με κέρδη 2.963 μονάδων για τον Dow Jones και την άνοδο της Παρασκευής, καταγράφηκαν σοβαρές ημερήσιες απώλειες από 320 έως και 2.231 μονάδες για τον βιομηχανικό δείκτη. Ωστόσο, η εβδομάδα κλείνει συνολικό με θετικό πρόσημο, καταγράφοντας την μεγαλύτερη άνοδο από το 2023.
Ο ευρωπαϊκός Stoxx 600 σημείωσε ισχυρή πτώση πέφτοντας στο τέλος της εβδομάδας μέχρι τις 469 μονάδες, ενώ ισχυρό ήταν το sell off και στις ασιατικές αγορές.
Σε επίπεδο συναλλάγματος, το δολάριο καταποντίστηκε έναντι του ευρώ φτάνοντας την ισοτιμία έως και στο 1,3, ενώ παρόμοιες ήταν οι επιπτώσεις στις αντιστοιχίες του και άλλα νομίσματα, όπως το ιαπωνικό γεν και το ελβετικό φράγκο.
Οδυνηρές ήταν οι συνέπειες επί 5 ημέρες και για το κόστος δανεισμού του αμερικανικού δημοσίου, με τις αποδόσεις των ομολόγων να καταγράφουν την μεγαλύτερη άνοδο από τα μέσα της δεκαετίας του 1980.
Τέλος, παρά μία μερική ανάκαμψη την Παρασκευή, οι τιμές του πετρελαίου σημείωσαν την δεύτερη συνεχόμενη εβδομαδιαία πτώση τους, κατά 2%, με το αμερικανικό αργό να κυμαίνεται κοντά στα 60 δολάρια το βαρέλι.
Πώς επηρεάζονται οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ;
To «πάγωμα» των δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ για 90 ημέρες, δηλαδή μέχρι τον Ιούλιο, δεν σημαίνει πως εξαλείφονται. Μια εισφορά 10% έχει μπει ήδη σε εφαρμογή, οδηγώντας σε ανατιμήσεις τα εισαγόμενα προϊόντα που θα πωλούνται στην αμερικανική αγορά, επηρεάζοντας έτσι αναπόφευκτα και τις ελληνικές εξαγωγές.
Έτσι, οι κλάδοι της οικονομίας της Ελλάδας που αναμένεται να επηρεαστούν και να δουν ενδεχόμενη πτώση των εξαγωγών τους, είναι τα πετρελαιοειδή, παρασκευάσματα καρπών και λαχανικών, δομικά υλικά, μέρη συσκευών, ελαιόλαδο και ελιές, τυριά, κονσερβοποιημένα ροδάκινα, κατεψυγμένα φρούτα, κρασιά, αρτοσκευάσματα, μέταλλα.
Ποια είναι τα μέτρα «άμυνας» της ελληνικής κυβέρνησης;
Η ελληνική κυβέρνηση μετά από έκτακτη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής διατύπωσε ένα σχέδιο για περιορισμό των επιπτώσεων του εμπορικού πολέμου στην οικονομία μας, με έμφαση στην ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, αλλά και σε άλλες μεταρρυθμίσεις που αφορούν στην ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, στην συμμετοχικότητα στην αγορά εργασίας, την ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης κ.α.
Πιο συγκεκριμένα, σε σχέση ειδικότερα με το επιχειρείν και τις εξαγωγές, έγινε λόγος για το «Πρόγραμμα εξωστρέφειας για ΜμΕ» (το οποίο είναι ήδη ενταγμένο στο ΕΣΠΑ 2021-2017), η απλούστευση επιχειρηματικού περιβάλλοντος με γραφειοκρατίας και διοικητικών βαρών, ο ψηφιακός μετασχηματισμός αγροδιατροφικού τομέα, η υλοποίηση οδικού χάρτη διευκόλυνσης εμπορίου 2022-2026 κ.α.
