Οι οικονομικές προοπτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) παραμένουν εξαιρετικά αβέβαιες, με τους κινδύνους να είναι σε μεγάλο βαθμό καθοδικοί, αναφέρει η Κομισιόν στην έκθεση με τις φθινοπωρινές της προβλέψεις, η οποία μάλιστα υποβαθμίζει την εκτίμηση του ρυθμού της ανάπτυξης και για την «ατμομηχανή» της Ευρώπης, την Γερμανία.
Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, η οικονομία της ΕΕ κινείται σε ένα εξαιρετικά πολύπλοκο και δύσκολο περιβάλλον. Ο παρατεταμένος πόλεμος της Ρωσίας και της Ουκρανίας και η εντεινόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή τροφοδοτούν τους γεωπολιτικούς κινδύνους και τη συνεχιζόμενη ευπάθεια της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας.
Επιπλέον, μια περαιτέρω αύξηση των μέτρων προστατευτισμού από τους εμπορικούς εταίρους θα μπορούσε να επιβαρύνει το διεθνές εμπόριο. Η αβεβαιότητα αυξάνεται επίσης στο μέτωπο της εσωτερικής πολιτικής. Η κλιματική αλλαγή και οι ταχείες τεχνολογικές εξελίξεις θέτουν πρόσθετες προκλήσεις ενώ και είναι πάντα παρών ο κίνδυνος κατακερματισμού του εμπορίου και της περιφερειοποίησης. Ειδικά μνημονεύεται και το ενδεχόμενο καθυστερήσεων στην υλοποίηση του προγράμματος του Ταμείου Ανάκαμψης από τα κράτη μέλη το οποίο μπορεί να επιδράσει αρνητικά.
Έτσι, σε επίπεδο ΕΕ η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται πως το 2024 θα κυμανθεί σε ρυθμό 0,9% από 1% που προέβλεπε την άνοιξη και 0,8% στην Ευρωζώνη, χωρίς αλλαγές σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη. Όσον αφορά τα ακόλουθα έτη, η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί στο 1,5% στην ΕΕ και στο 1,3% στην Ευρωζώνη το 2025 και στο 1,8% και 1,6% το 2026.
Οι προοπτικές για τις μεγάλες οικονομίες της Ευρωζώνης
Η Κομισιόν δημοσίευσε τις προοπτικές των ευρωπαϊκών οικονομιών ξεχωριστά, ανάμεσα σε αυτές και των τριών μεγαλύτερων, που αποτελούν και βαρόμετρο για την οικονομική υγεία της περιοχής.
Στην ισχυρότερη οικονομία της ΕΕ, Γερμανία, η οικονομική δραστηριότητα στη Γερμανία αναμένεται να μειωθεί κατά 0,1% το 2024. Η υψηλή αβεβαιότητα επιβαρύνει την κατανάλωση και τις επενδύσεις, ενώ οι εμπορικές προοπτικές επιδεινώθηκαν, καθώς η παγκόσμια ζήτηση για βιομηχανικά αγαθά αποδυναμώθηκε.
Μελλοντικά, η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να ανακάμψει, λόγω της αύξησης των πραγματικών μισθών. Αυτό αναμένεται να στηρίξει την ανάκαμψη του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ σε 0,7% το 2025 (από 1% που προέβλεπε κατά την εαρινή πρόβλεψη) και 1,3% το 2026. Το δημόσιο έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί και ο λόγος του δημόσιου χρέους να σταθεροποιηθεί γύρω στο 63% του ΑΕΠ.
Σε ό,τι αφορά τη Γαλλία, αναμένεται να παραμείνει ανθεκτική το 2024, υποστηριζόμενη από τις δημόσιες δαπάνες και το εξωτερικό εμπόριο. Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ προβλέπεται να μειωθεί το 2025 (0,8%), παρασυρόμενος από τη δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά υποστηριζόμενος από τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Στη συνέχεια, η δραστηριότητα αναμένεται να ανακάμψει το 2026 (1,4%), τροφοδοτούμενη από το χαμηλότερο κόστος χρηματοδότησης και την ισχυρότερη ιδιωτική ζήτηση.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί το 2024 και το 2025, σταθεροποιούμενος σε γενικές γραμμές κάτω από το 2%, ευνοούμενος από τη μετάδοση των χαμηλότερων τιμών της ενέργειας, των βασικών εμπορευμάτων και των τροφίμων στον πυρήνα του πληθωρισμού.
Το δημόσιο έλλειμμα προβλέπεται να αυξηθεί περαιτέρω, σε 6,2% του ΑΕΠ το 2024, πριν μειωθεί σε 5,3% το 2025 και σταθεροποιηθεί σε γενικές γραμμές το 2026. Το δημόσιο χρέος αναμένεται να αυξηθεί σε περίπου 117% του ΑΕΠ έως το 2026, από 109,9% το 2023, καθώς το πρωτογενές έλλειμμα παραμένει σημαντικό.
Τέλος, το πραγματικό ΑΕΠ της Ιταλίας αναμένεται να αυξηθεί κατά 0,7% το 2024, υποστηριζόμενο από τις επενδύσεις και τη μείωση των εισαγωγών. Η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να επεκταθεί κατά 1% και 1,2% το 2025 και το 2026, αντίστοιχα, καθώς η κατανάλωση ανακάμπτει και οι δαπάνες που σχετίζονται με την ΕΠΑ επιταχύνονται. Ο πληθωρισμός προβλέπεται να μειωθεί στο 1,1% φέτος, να αυξηθεί στο 1,9% το 2025 και να μειωθεί ελαφρώς και πάλι το 2026.
Η σταδιακή κατάργηση των σημαντικών φορολογικών πιστώσεων για τη στέγαση και τα ζωηρά έσοδα αναμένεται να μειώσουν σημαντικά το δημόσιο έλλειμμα το 2024, στο 3,8% του ΑΕΠ. Το έλλειμμα προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω το 2025 και το 2026, σε λίγο κάτω από το 3% του ΑΕΠ.
Αντίθετα, ο λόγος του χρέους αναμένεται να αυξηθεί κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, φθάνοντας το 139,3% του ΑΕΠ το 2026 (από 134,8% το 2023), λόγω της καθυστερημένης επίδρασης των φορολογικών πιστώσεων για την ανακαίνιση κατοικιών που συσσωρεύονται στο έλλειμμα έως το 2023.
