Η Ευρωπαϊκή Ένωση (EE) πρόκειται σήμερα (19.06.24) να επιπλήξει τη Γαλλία για παραβίαση των κανόνων της για το έλλειμμα και το χρέος, ενεργοποιώντας μια διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει σε επαχθή πρόστιμα και να περιπλέξει τις προτεραιότητες της προεκλογικής εκστρατείας λιγότερο από δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη της ψηφοφορίας στις βουλευτικές εκλογές (σ.σ. 30 Ιουνίου – 7 Ιουλίου).
Αυτό αναφέρει το Bloomberg, επισημαίνοντας πως οι κανόνες της ΕΕ περιλαμβάνουν αυστηρά μέτρα για τις χώρες με χρέος μεγαλύτερο από το 60% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος και δημοσιονομικό έλλειμμα άνω του 3%. Το έλλειμμα της Γαλλίας ήταν 5,5% το 2023, με το χρέος να ανέρχεται περίπου στο 111% του ΑΕΠ.
Το χρέος θα περιορίσει τη δυνατότητα της επόμενης κυβέρνησης να εφαρμόσει μια σειρά από υποσχέσεις που μπορεί να περιλαμβάνουν μείωση των φορολογικών εσόδων ή αναίρεση των φιλικών προς την αγορά συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων. Ο Εμανουέλ Μακρόν -μαζί με τη Μαρίν Λε Πεν του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού- θα είναι επίσης επιφυλακτικοί στο να κάνουν οτιδήποτε που θα τρομάξει περαιτέρω τις αγορές, οι οποίες βρίσκονται σε αναταραχή από τότε που ο πρόεδρος προκήρυξε τις πρόωρες εκλογές πριν από μία εβδομάδα.
«Οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα αποτελέσουν τα όρια σε ό,τι σχεδιάζει να κάνει ο Εθνικός Συναγερμός», δήλωσε χθες (18.6.2024) η Φάμκε Κρουμπέλερ (Famke Krumbmüller), επικεφαλής της γεωστρατηγικής EMEIA στην EY. «Όποιος και αν είναι στην εξουσία θα περιοριστεί από το πώς αντιδρούν οι χρηματοπιστωτικές αγορές στο πρόγραμμά του».
Η Γαλλία δεν είναι η μόνη που βρίσκεται στον κατάλογο της λεγόμενης διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος που πρόκειται να ανακοινωθεί σήμερα (19.6.2024). Πληροφορίε του Bloomberg χθες ότι θα περιλαμβάνει επίσης την Ιταλία και άλλες πέντε χώρες. Ακόμα, η Ισπανία και άλλες τρεις χώρες που παραβίασαν το όριο του 3% γλίτωσαν.
Η επίπληξη της ΕΕ πρόκειται να γίνει την ώρα που η γαλλική προεκλογική εκστρατεία εισέρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, με τον Εθνικό Συναγερμό να βρίσκεται σε τροχιά για να λάβει το 32,7% των ψήφων, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Bloomberg ενόψει των εκλογών της 30ής Ιουνίου και της 7ης Ιουλίου. Το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο, το οποίο περιλαμβάνει Σοσιαλιστές, Κομμουνιστές, Πράσινους και την ακροαριστερή “Ανυπότακτη Γαλλία”, αναμένεται να λάβει 26,3%. Αυτό τοποθετεί το κόμμα Αναγέννηση του Μακρόν και τους συμμάχους του στην τρίτη θέση.
Οι δύο ομάδες που είναι σε καλύτερη θέση να σχηματίσουν κυβέρνηση μετά τις πρόωρες εκλογές -το Νέο Λαϊκό Μέτωπο και ο Εθνικός Συναγερμός- έχουν δηλώσει μια πιο συγκρουσιακή προσέγγιση τόσο για τις δαπάνες όσο και για την αντιμετώπιση των Βρυξελλών σε σχέση με τον Μακρόν.
Μια ολοκληρωτική διαμάχη θα είχε ανησυχητικούς παραλληλισμούς με την κρίση χρέους της ευρωζώνης, όταν το νόμισμα έφτασε στο χείλος του γκρεμού καθώς οι επενδυτές πανικοβλήθηκαν από τις αντιπαραθέσεις μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των υπερχρεωμένων κυβερνήσεων.
Έκτοτε, η ΕΕ ενίσχυσε την εργαλειοθήκη της για την καταπολέμηση της κρίσης, με το ταμείο διάσωσης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να επισημοποιεί τους όρους υπό τους οποίους θα μπορούσε να παρέμβει για να ηρεμήσει τις αγορές με την αγορά ομολόγων. Παρόλα αυτά, η κεντρική τράπεζα θα ενεργοποιούσε τέτοιες αγορές περιουσιακών στοιχείων μόνο για χώρες με «υγιείς και βιώσιμες δημοσιονομικές και μακροοικονομικές πολιτικές».
Μιλώντας την παραμονή της απόφασης της ΕΕ, ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό (Francois Villeroy de Galhau) επανέλαβε την έκκλησή του να αποφευχθεί η εμβάθυνση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
Ο σεβασμός στους συμπολίτες μας «σημαίνει να αναγνωρίζουμε τις απαιτήσεις της πραγματικότητας και να μην αυξάνουμε ακόμη περισσότερο τα βαριά ελλείμματα που δεν μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε καλά», είπε.
Η Λε Πεν, η οποία κάποτε έκανε προεκλογική εκστρατεία για την έξοδο της Γαλλίας από το ευρώ, δεν έχει ακόμη περιγράψει λεπτομερώς το πρόγραμμά της. Ο ηγέτης του κόμματος Τζόρνταν Μπαρντέλα έχει διαφημίσει μέτρα που θα επιβαρύνουν περαιτέρω το έλλειμμα, χωρίς πολλές λεπτομέρειες σχετικά με τα έσοδα που αναμένει ο Εθνικός Συναγερμός από τις λιγότερες δαπάνες για τη μεταναστευτική πολιτική, την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης και τη μείωση των μεταβιβάσεων προς την ΕΕ.
Εν τω μεταξύ, τα κόμματα του Νέου Λαϊκού Μετώπου έχουν ενωθεί γύρω από ένα προεκλογικό μανιφέστο που περιλαμβάνει το πάγωμα των τιμών των βασικών καταναλωτικών αγαθών, την αύξηση του κατώτατου μισθού και την απόρριψη των περιορισμών λιτότητας των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ.
Ακόμα κι έτσι, όταν θα βρεθούν στην εξουσία, τα κόμματα θα πρέπει πιθανότατα να μετριάσουν τη ρητορική τους και να αποφύγουν πολιτικές που θα επιδεινώσουν τις σχέσεις με την ΕΕ, κατά τρόπο παρόμοιο με τον αντιμεταναστευτικό πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, δήλωσε ο Krumbmüller.
Η Γαλλία αντιμετώπιζε ήδη δυσκολίες στον έλεγχο του δημοσιονομικού της ελλείμματος μετά την απογοήτευση από τα φορολογικά έσοδα. Πριν ο Μακρόν προκηρύξει τις εκλογές, η κυβέρνησή του επεξεργαζόταν έκτακτες περικοπές δαπανών ύψους περίπου 20 δισεκατομμυρίων ευρώ (21,5 δισ. δολαρίων) φέτος και περισσότερες από αυτές πάλι το 2025.
Κατάφερε να μειώσει για λίγο το δημοσιονομικό έλλειμμα κάτω από το όριο της ΕΕ λίγο μετά την πρώτη εκλογή του ως πρόεδρος το 2017, αλλά οι τεράστιες δαπάνες κατά τη διάρκεια της πανδημίας του covid και της ενεργειακής κρίσης το διεύρυναν αισθητά. Η κυβέρνησή του εξακολουθεί να υπόσχεται να επιστρέψει κάτω από το όριο του 3% έως το 2027, μετά από πρόβλεψη για 5,1% φέτος.
Το χρέος της χώρας, επίσης σύμφωνα με τα μακροπρόθεσμα σχέδια της κυβέρνησης, θα κορυφωθεί στο 113,1% του ΑΕΠ το επόμενο έτος πριν μειωθεί στο 112% το 2027.
Δεν υπάρχουν εύκολες πολιτικές λύσεις για την αποκατάσταση του ελλείμματος. Ο Μακρόν είχε περιορίσει τις επιλογές του επιμένοντας σε ένα μάντρα μη αύξησης των φόρων για να διατηρήσει τις επενδύσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά η οικονομική ανάπτυξη είναι υποτονική μετά την έξαρση του πληθωρισμού. Οι περικοπές δαπανών έχουν επίσης αποδειχθεί ακανθώδες ζήτημα, με τον Εθνικό Συναγερμό και την Αριστερά να ηγούνται μιας αντίδρασης ενάντια στα σχέδια για την κατάργηση των δαπανηρών ενεργειακών επιδοτήσεων που εισήχθησαν κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Τον περασμένο μήνα, η S&P Global Ratings υποβάθμισε τη Γαλλία, επισημαίνοντας την απώλεια στόχων στα σχέδια της κυβέρνησης για τη μείωση του ελλείμματος. Αφού ο Μακρόν προκήρυξε πρόωρες εκλογές, η Moody’s δήλωσε ότι η πιθανή πολιτική αστάθεια αποτελεί πιστωτικό κίνδυνο και θα μπορούσε να επηρεάσει τις προσπάθειες για τον περιορισμό του ελλείμματος.
Η κυβέρνηση Μακρόν έχει προσκολληθεί στις οικονομικές ανησυχίες ως θέμα της προεκλογικής εκστρατείας, προειδοποιώντας για τις συνέπειες σε περίπτωση που οι αντίπαλοί της έρθουν στην εξουσία. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Bruno Le Maire προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα ότι μια νίκη της αριστερής συμμαχίας θα οδηγούσε σε οικονομική κατάρρευση και έξοδο της χώρας από την ΕΕ.
«Το πρόγραμμά τους είναι πλήρης τρέλα», δήλωσε ο Le Maire στο ραδιόφωνο Franceinfo. «Θα εγγυηθεί υποβάθμιση, μαζική ανεργία και έξοδο από την ΕΕ».
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163