Οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές που προκήρυξε ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν άνοιξαν την πόρτα σε έναν κόσμο αβεβαιότητας για τους επενδυτές που αντιμετωπίζουν δυνητικά σεισμικές αλλαγές στην οικονομική πολιτική της Γαλλίας.
Είτε το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών της Γαλλίας φέρει το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λε Πεν είτε μια αριστερή συμμαχία πιο κοντά στην εξουσία, ο αγώνας για τον έλεγχο της Εθνοσυνέλευσης είναι ένας από τους πολυσυζητημένους των τελευταίων δεκαετιών, σύμφωνα με σημερινή (24.6.2024) δημοσίευση του Bloomberg.
Οι επενδυτές που ανησυχούν ότι οποιοσδήποτε νικητής θα μπορούσε να διογκώσει τον δανεισμό της Γαλλίας απαιτούν τώρα το υψηλότερο ασφάλιστρο κινδύνου για τα ομόλογά της από το 2012 και αναρωτιούνται αν επίκειται η συνέχεια της τελευταίας ευρωπαϊκής κρίσης δημόσιου χρέους. Στην αβεβαιότητα προστίθεται ένα εκλογικό σύστημα που περιλαμβάνει δύο γύρους σε 577 περιφέρειες.
Ακολουθούν τέσσερα σενάρια που θα μπορούσαν να εξελιχθούν τις επόμενες εβδομάδες – με μια ματιά στις πολιτικές που θα μπορούσαν να συνεπάγονται και τις συνέπειες για τις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Σενάριο 1: Ασταθές αδιέξοδο
Το πιο πιθανό αποτέλεσμα με βάση τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις είναι αυτό όπου ο Εθνικός Συναγερμός της Λε Πεν και οι σύμμαχοί της θα γίνουν η μεγαλύτερη ομάδα στο κοινοβούλιο, αλλά θα υπολείπονται της απόλυτης πλειοψηφίας.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, ο ηγέτης του κόμματός της, ο Ζορντάν Μπαρντελά, τηρεί το λόγο του και αρνείται να γίνει πρωθυπουργός μιας κυβέρνησης μειοψηφίας.
Αυτό επιφέρει αδιέξοδο στην Κάτω Βουλή, απαιτώντας πιθανότατα από τον Μακρόν να επιλέξει έναν υπηρεσιακό πρωθυπουργό που θα ηγείται μιας κυβέρνησης συνεχώς ευάλωτης στην κατάρρευση σε μια ψήφο δυσπιστίας, ιδίως όσον αφορά τους προϋπολογισμούς.
Η δημοσιονομική πολιτική καταλήγει ελαφρώς πιο επεκτατική, καθώς οι βουλευτές αντιστέκονται σε περικοπές δαπανών τόσο μεγάλες όσο αυτές που σχεδίαζε η απερχόμενη κυβέρνηση, αλλά η πίεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξακολουθεί να ενθαρρύνει τον συμβιβασμό για το ελάχιστο δυνατό.
Αυτό το αποτέλεσμα τερματίζει την οικονομική μεταρρυθμιστική ατζέντα του Μακρόν. Οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις για την οικονομία μπορεί να είναι περιορισμένες, αλλά χωρίς περαιτέρω μέτρα υπέρ των επιχειρήσεων ή βελτιώσεις στην εργατική νομοθεσία και την επαγγελματική κατάρτιση, το μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό της Γαλλίας είναι απίθανο να βελτιωθεί.
«Βλέπουμε έναν σημαντικό κίνδυνο πολιτικού αδιεξόδου και αβεβαιότητας, που θα μπορούσε να οδηγήσει στη διατήρηση της μεταβλητότητας της αγοράς», δήλωσε ο Τεοφίλ Λεγκράντ, στρατηγικός αναλυτής της Natixis.
Οι επενδυτές συνεχίζουν να ζητούν ένα πιο αυξημένο ασφάλιστρο για την κατοχή γαλλικών ομολόγων, εδραιώνοντας μια νέα ιεραρχία στην Ευρώπη, όπου το χρέος της θεωρείται εξίσου επικίνδυνο με οικονομιών όπως της Πορτογαλίας.
Οι στρατηγικοί αναλυτές βλέπουν τη διαφορά μεταξύ των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων της Γαλλίας και της Γερμανίας να περιορίζεται ελαφρώς από περίπου 80 μονάδες βάσης σε περίπου 70 μονάδες βάσης, αλλά λένε ότι είναι απίθανο να επιστρέψει στις 50 μονάδες βάσης που παρατηρούνταν πριν από την προκήρυξη της πρόωρης ψηφοφορίας από τον Μακρόν.
Αυτή η υψηλότερη τιμή του δανεισμού θα μπορούσε να κοστίσει στη γαλλική κυβέρνηση τουλάχιστον επιπλέον 4 δισ. ευρώ (4,3 δισ. δολάρια) ετησίως μετά από πέντε χρόνια, σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών.
Οι μετοχές με ευαισθησία στις υψηλότερες αποδόσεις είναι πιθανό να δεχθούν πλήγμα, συμπεριλαμβανομένων των γαλλικών τραπεζών, της Vinci και της Eiffage. Άλλες εγχώριες μετοχές λιγότερο ευαίσθητες στον κρατικό κίνδυνο, όπως η Carrefour, θα μπορούσαν να δουν ένα ράλι ανακούφισης.
Σενάριο 2: Η Λε Πεν υπερέχει
Εάν ο Εθνικός Συναγερμός και οι σύμμαχοί του επιτύχουν στις προσεχείς κάλπες αρκετά μεγάλη νίκη ώστε να σχηματίσουν κυβέρνηση, η Γαλλία θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη λεγόμενη «συγκατοίκηση», όπου ο πρόεδρος θα διευθύνει την άμυνα και την εξωτερική πολιτική, ενώ οι εσωτερικές και οικονομικές υποθέσεις θα ελέγχονται από την ακροδεξιά. Αυτό είναι ένα δύσκολο αποτέλεσμα, επειδή ο Μακρόν και η Λεπέν είναι άσπονδοι εχθροί.
Παρ’ όλες τις εντάσεις, ωστόσο, οι επιπτώσεις της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής θα μπορούσαν να είναι πιο ευνοϊκές από ό,τι υποδηλώνουν οι αρχικές αντιδράσεις των επενδυτών στην κήρυξη πρόωρων εκλογών του Μακρόν – ενδεχομένως να θυμίζουν την κατάσταση της Ιταλίας υπό την πρωθυπουργό, Τζόρτζια Μελόνι.
Ο Εθνικός Συναγερμός έχει χαμηλώσει τον πήχη σε σχέση με ορισμένες από τις πιο δαπανηρές δεσμεύσεις του και πρέπει να αποφύγει μια οικονομική κρίση αν θέλει να χτίσει αξιοπιστία για την πιθανή προεδρική υποψηφιότητα της Λε Πεν το 2027.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συνεργαστεί με την ΕΕ για τη μείωση των ελλειμμάτων, πράγμα δύσκολο για μια ομάδα που έχει συχνά κατακεραυνώσει τις Βρυξέλλες και κάποτε υποστήριξε την έξοδο από το ευρώ.
Ακόμα και σε αυτό το σενάριο, ο Μπαρντελά πρέπει να εφαρμόσει κάποιες δαπανηρές πολιτικές, όπως η μείωση των φόρων επί των πωλήσεων στην ενέργεια – που εκτιμάται ότι θα κοστίσει 12 δισ. ευρώ – για να ικανοποιήσει τη βάση στην εργατική τάξη που η Λε Πεν έχει χτίσει τα τελευταία χρόνια.
Το κόμμα ισχυρίζεται ότι οι απροσδιόριστες εξοικονομήσεις από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και τη μείωση των δαπανών για τους μετανάστες θα το χρηματοδοτήσουν αυτό.
«Ο τόνος που θα πάρει η κυβέρνηση θα έχει σημασία» για την αγορά ομολόγων, έγραψαν σε έκθεσή τους οι στρατηγικοί αναλυτές της Barclays με επικεφαλής τον Ρόχαν Κάνα. «Εάν υιοθετήσουν μια ρεαλιστική προσέγγιση στα σχέδιά τους με το βλέμμα στραμμένο στις προεδρικές εκλογές του 2027, η αντίδραση της αγοράς θα μπορούσε να είναι λιγότερο αρνητική».
Η Barclays εκτιμά ότι το ασφάλιστρο απόδοσης σε σχέση με τη Γερμανία θα παραμείνει αυξημένο σε περίπου 80 μονάδες βάσης. Αλλά με μεγαλύτερη δημοσιονομική επέκταση, θα μπορούσε να εκτιναχθεί σε πάνω από 100 μονάδες βάσης – ένα επίπεδο που παρατηρήθηκε για τελευταία φορά στα βάθη της κρίσης χρέους της ευρωζώνης.
Για άλλη μια φορά αυτό το αποτέλεσμα εξαρτάται από το πόσο μακριά θα ωθήσει το κόμμα το στενό δημοσιονομικό περιθώριο της Γαλλίας. Εάν η κυβέρνηση μιμηθεί εκείνη της Μελόνι, οι μετοχές θα μπορούσαν να επωφεληθούν.
Αλλά αν επιδεινωθούν τα πιστωτικά swaps της Γαλλίας, οι κλάδοι που κινδυνεύουν περισσότερο θα είναι οι τράπεζες, οι κατασκευές, οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και η άμυνα, ενώ οι εγχώριες μετοχές πιθανότατα θα υποαποδώσουν τις διεθνείς ομοειδείς τους.
Σενάριο 3: Η Αριστερά υπεραποδίδει
Ενώ η προσοχή έχει επικεντρωθεί στην ακροδεξιά, το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο που εκτείνεται από τους φιλικούς προς την αγορά σοσιαλδημοκράτες έως τους κομμουνιστές έχει κερδίσει έδαφος στις δημοσκοπήσεις.
Δεν είναι σαφές πώς αυτή η ομάδα θα μπορούσε να καταλήξει να έχει σημαντική επιρροή στην πολιτική, αλλά το απρόβλεπτο σύστημα των δύο γύρων σημαίνει ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Αν το νέο Λαϊκό Μέτωπο αποκτήσει ρόλο στη χάραξη πολιτικής και τα πιο ριζοσπαστικά μέλη του διατηρήσουν το πάνω χέρι, αυτό είναι πιθανό να είναι το πιο αρνητικό αποτέλεσμα για τις αγορές.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, η συμμαχία πιέζει να ανατρέψει 7 χρόνια φιλοεπιχειρηματικών μεταρρυθμίσεων, προσθέτοντας παράλληλα τεράστια νέα σχέδια δαπανών και μεγάλες αυξήσεις στον κατώτατο μισθό. Μια σύγκρουση με τις Βρυξέλλες είναι αναπόφευκτη και δυνητικά καταστροφική.
«Το πρόγραμμά τους αντιπροσωπεύει μια πολύ μεγάλη δημοσιονομική επέκταση και μια συγκρουσιακή προσέγγιση προς την ΕΕ», δήλωσε ο Τζέισον Ντέιβις, διαχειριστής χαρτοφυλακίου επιτοκίων στην J.P. Morgan Asset Management. «Η αγορά θα φοβηθεί τόσο τις δημοσιονομικές συνέπειες στη Γαλλία όσο και τις ευρύτερες συνέπειες για την ευρωπαϊκή συνοχή».
Αυτό είναι το χειρότερο σενάριο και αυτό που πιθανότατα θα στείλει το spread στα ύψη πάνω από τις 100 μονάδες βάσης, σύμφωνα με τον Ντέιβις.
Αυτό είναι ένα αποτέλεσμα υψηλού κινδύνου που επί του παρόντος υποτιμάται από τις χρηματιστηριακές αγορές, οι οποίες επικεντρώνονται στην πιθανή νίκη του Εθνικού Συναγερμού. Ορισμένοι στρατηγικοί αναλυτές βλέπουν μια βουτιά της τάξης του 20% για τον δείκτη CAC 40 αμέσως μετά από αυτό.
Σενάριο 4: Ο Μακρόν επικρατεί
Σε ένα σενάριο που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι είναι εξαιρετικά απίθανο, το κόμμα του Μακρόν και οι σύμμαχοί του ελαχιστοποιούν τις απώλειές τους και παραμένουν η μεγαλύτερη ομάδα, επιτρέποντάς τους να διατηρήσουν τον περιορισμένο έλεγχο που έχουν στο νομοθετικό σώμα από τότε που έχασαν την απόλυτη πλειοψηφία στις εκλογές του 2022.
Θεωρητικά, ο πρόεδρος μπορεί να διορίσει μια κυβέρνηση που θα συνεχίσει το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα και θα επιδιώξει τη δημοσιονομική εξυγίανση με βάση βαθύτερες περικοπές δαπανών.
Ακόμη και αν συμβεί αυτό, ο Μακρόν είναι πιθανό να πρέπει να δείξει ότι άκουσε την απαίτηση των περισσότερων κομμάτων να κάνει περισσότερα για τις τσέπες των νοικοκυριών και λιγότερα για τις επιχειρήσεις, περιορίζοντας τα περιθώρια ελιγμών του στα δημόσια οικονομικά. Η απειλή μιας αναζωπύρωσης της ακροδεξιάς ή της αριστεράς δεν μπορεί επίσης να εξαλειφθεί οριστικά.
«Μακροπρόθεσμα, τα γαλλικά spreads θα πρέπει να εγκατασταθούν σε επίπεδα που είναι δομικά ευρύτερα από ό,τι πριν από τις πρόωρες εκλογές», δήλωσε ο Ντέιβις της J.P. Morgan Asset Management. «Θα είστε σε καλύτερη θέση αγοράζοντας άλλες πιστώσεις με καλύτερες πιστωτικές ιστορίες, όπως η Ισπανία, για μια πιο μακροπρόθεσμη συναλλαγή».
Ορισμένοι στρατηγικοί αναλυτές λένε ότι αυτό το αποτέλεσμα θα μπορούσε να επιτρέψει στα spreads των αποδόσεων των ομολόγων να επιστρέψουν στο επίπεδο των 50 μονάδων βάσης που παρατηρήθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Οι μετοχές πιθανότατα θα πραγματοποιήσουν γρήγορο ράλι και θα ανακάμψουν στα επίπεδα που είχαν παρατηρηθεί πριν από τη διάλυση του κοινοβουλίου, με τις εγχώριες μετοχές να έχουν τον πρώτο λόγο.