Αν και ο Μερτς μεθόδευσε την ανατροπή του Σολτς με όχημα το φρένο χρέους, απειλείται τώρα και ο ίδιος από το ίδιο όχημα
Αντιμέτωπος με άλλο ένα και πολύ σοβαρότερο πολιτικό φιάσκο μπορεί να βρεθεί ο ηγέτης του CDU και επερχόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς το επόμενο διάστημα γύρω από το ζήτημα της διαχείρισης του πιο καυτού οικονομικού θέματος αυτή τη στιγμή: του φρένου χρέους.
Αυτό το φιάσκο του Μερτς θα μπορούσε να έλθει σε περίπτωση που ψηφίσει μεν η απερχόμενη, παλιά Βουλή της Γερμανίας (καθώς διαθέτει την απαιτούμενη πλειοψηφία των 2/3) τη συνταγματική αλλαγή στο «φρένο χρέους», όπως πρότεινε χθες (24.2.25), δηλαδή μία μόλις μέρα από το κλείσιμο των ομοσπονδιακών εκλογών και την επικράτηση του κόμματος του, αλλά προσφύγει ενάντια σε αυτήν την ψηφοφορία στο συνταγματικό δικαστήριο και δικαιωθεί το ακροδεξιό AfD.
To ΑfD τάσσεται χωρίς όρους ενάντια στην αναθεώρηση της συνταγματικής διάταξης περί φρένου χρέους και πληροφορίες από το γερμανικό τύπο κάνουν λόγο για πιθανή προσφυγή του στο συνταγματικό δικαστήριο προκειμένου να κριθεί παράνομη μία συνταγματική αλλαγή (και συγκεκριμένα του φρένου χρέους) από την παλιά Βουλή, ενώ έχει προκύψει νέα Βουλή με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου 2025, η οποία μάλιστα δεν διαθέτει πλειοψηφία 2/3 για να περάσει αυτή η αλλαγή.
Αν υλοποιηθεί η πρόταση του Μερτς για ψήφιση της συνταγματικής αλλαγής με τους βουλευτές του CDU, του SPD και των Πρασίνων της παλιάς Βουλής (οι οποίοι υπερκαλύπτουν την απαιτούμενη πλειοψηφία των 2/3), θα μπορέσει η επόμενη κυβέρνηση CDU – SPD να αυξήσει το δημόσιο δανεισμό της Γερμανίας. Τι θα γίνει, όμως, έπειτα από αυτό προσφύγει στο συνταγματικό δικαστήριο το AfD και δικαιωθεί, δηλαδή κριθεί παράνομη αυτή η συνταγματική αλλαγή;
Προφανώς, σε αυτήν την περίπτωση, θα πρέπει εφαρμοστεί η απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου και να βρεθεί ένα τρόπος για να καλυφτεί το έλλειμμα που θα προκαλέσει στον κρατικό προϋπολογισμό η αύξηση δαπανών πρωτίστως για την άμυνα (καθώς αυτή είναι η επείγουσα ανάγκη για το γερμανικό κράτος λόγω της στάσης Τραμπ) μέσω άλλων πηγών (πχ περικοπές δαπανών κλπ), γεγονός που αποκλείεται να μην υπονομεύσει ανοιχτά την επερχόμενη κυβέρνηση CDU – SPD.
Υπενθυμίζεται πως το συνταγματικό δικαστήριο είχε προς το τέλος του 2023 λάβει μία άλλη απόφαση, η οποία οδήγησε στην αρχή του τέλους της κυβέρνησης Σολτς.
Η συγκεκριμένη δικαστική απόφαση έκρινε παράνομη τη μεταφορά κονδυλίων από το γερμανικό ταμείο στήριξης για τον κορονοϊό στον κρατικό προϋπολογισμό, δημιουργώντας μία σημαντική τρύπα στον κρατικό προϋπολογισμό.
Η «τρύπα» αυτή οδήγησε σε οξύτατη πολιτική κρίση στην τότε κυβέρνηση, η οποία ξεπεράστηκε με ένα σαθρό, όπως αποδείχτηκε ένα χρόνο μετά, συμβιβασμό μεταξύ των εταίρων της κυβέρνησης Σολτς, καθώς έγινε σαφές εν τέλει πως δεν μπορεί να υπάρξει δημοσιονομική ισορροπία, ειδικά καθώς αυξάνονταν οι αμυντικές ανάγκες της Γερμανίας λόγω της πολεμικής κρίσης στην Ουκρανία, χωρίς χαλάρωση του φρένου χρέους ή μείωση των κοινωνικών δαπανών.
Το SPD έβαλε βέτο στη μείωση των κοινωνικών δαπανών και ζήτησε χαλάρωση του φρένου χρέους, ενώ oι Φιλελεύθεροι του Κρίστιαν Λίντνερ είχαν ακριβώς την αντίθεση άποψη, δηλαδή ζήτησαν μείωση των κοινωνικών δαπανών και καμία αλλαγή στο φρένο χρέους.
Αποτέλεσμα ήταν η έξοδος των Φιλελευθέρων από την κυβέρνηση στις 6 Δεκεμβρίου 2024, δηλαδή την επομένη της εκλογής Τραμπ στις ΗΠΑ και, λίγο μετά η προκήρυξη πρόωρων εκλογών στη Γερμανία.
Μήπως θυμάται κανείς ποιο κόμμα είχε προσφύγει στο συνταγματικό δικαστήριο κατά της μεταφοράς κονδυλίων από το ταμείου του κορονοϊού στον κρατικό προϋπολογισμό προκειμένου να καλυφτούν προπαντός οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες της Γερμανίας λόγω Ουκρανίας; Το CDU του Φρίντριχ Μερτς. Και αυτό παρά το γεγονός ότι το CDU και ο Μερτς κάθε άλλο παρά διαφωνούσε στην παραπέρα αμυντική θωράκιση της Γερμανίας και στην στήριξη της Ουκρανίας!
Ο Μερτς είχε μία δεύτερη ευκαιρία, αν το ήθελε, για να διορθώσει με κάποιον τρόπο αυτήν την κίνηση αυτή, όταν διαλύθηκε ο τρικομματικός κυβερνητικός συνασπισμός με την έξοδο των Φιλελευθέρων και πριν προκηρυχθούν επίσημα πρόωρες εκλογές.
Το SPD, βλέποντας προεκλογικά τον κίνδυνο η επόμενη Βουλή να μην έχει την απαιτούμενη πλειοψηφία των 2/3 έτσι ώστε να προχωρήσει η συνταγματική αλλαγή του φρένου χρέους, πρότεινε στο Μερτς η παλιά Βουλή να ψηφίσει το συγκεκριμένο μέτρο.
Τότε, όμως, ο Μερτς αρνήθηκε κάτι τέτοιο, λέγοντας πως αυτό θα εξεταστεί μετεκλογικά, αφού όμως εξαντληθούν τα περιθώρια εξοικόμησης πόρων μέσω μείωσης των κοινωνικών δαπανών.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά έριξε όλο το βάρος της αντιπολίτευσής του στο προσφυγικό, προχωρώντας μάλιστα σε μία πρόσκαιρη ακούσια κοινοβουλευτική συμμαχία με το φιλοναζιστικό κόμμα της AfD με αφορμή την πρόταση του CDU για την απαγόρευση εισόδου προσφύγων στη Γερμανία.
Σημαντικό είναι επίσης, πως η συντηρητική στροφή του CDU με όχημα το προσφυγικό, δεν κατέστη αρκετή για να κερδίζει ψήφους από το AfD, καθώς δεν έπιασε το ψυχολογικό όριο του 30% στις κάλπες της 23ης Φεβρουαρίου, ενώ το AfD τερμάτισε δεύτερο στην εκλογική κούρσα και σε συνδυασμό με την αύξηση της εκλογικής δύναμης του κόμματος της Αριστεράς (Linke) κυρίως λόγω των διαδηλώσεων κατά της ακροδεξιάς (την οποία εμμέσως ενίσχυσε η στάση του CDU στο προσφυγικό), στέρησε την απαιτούμενη πλειοψηφία των 2/3 για τη συνταγματική αλλαγή του φρένου χρέους.
Ως γνωστό το αποτέλεσμα των εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου δικαίωσε τις εκτιμήσεις του SPD, καθώς οι βουλευτές του CDU, των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων συγκέντρωσαν βουλευτές κάτω των 2/3.
Αντίθετα το AfD και η Αριστερά έχουν βουλευτές που αντιστοιχούν πάνω από το 1/3. Όπως προαναφέρθηκε, το ακροδεξιό AfD τάσσεται επί της αρχής ενάντια στην συνταγματική αναθεώρηση του φρένου χρέους.
To κόμμα της Αριστεράς (die Linke), έχει εντελώς αντίθετη άποψη στο ζήτημα σε σχέση με το AfD: Τάσσεται επί της αρχής κατά του φρένου χρέους.
Όπως δήλωσε χθες, η ηγεσία της Linke, θα στήριζε την συνταγματική αναθεώρηση, υπό τον όρο ότι η αύξηση των δαπανών δεν θα φορά τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας.
Mε τους ψήφους της Αριστεράς στα πλαίσια της νέας Βουλής, θα μπορούσε, με πλειοψηφία 2/3, να περάσει η συνταγματική αναθεώρηση του φρένου χρέους, πλην όμως αποκλείεται να δεχθεί το CDU, το SPD και οι Πράσινοι να μην χρησιμοποιηθούν οι πόροι από τον αυξημένο δανεισμό -και – για την αύξηση των αμυντικών δαπανών της Γερμανίας, δεδομένου ότι αυτό αναγνωρίζεται ως το πιο επείγον ζήτημα, εξού και πληροφορίες μιλάνε για ένα νέο ταμείο ενίσχυσης του ομοσπονδιακού στρατού ύψους 200 δισ. ευρώ (έναντι των 100 δισ. ευρώ που ήταν το προηγούμενο).
Έτσι το CDU του Μερτς έχει να επιλέξει μεταξύ του να ρισκάρει μία (πιθανώς) παράνομη συνταγματική αναθεώρηση του φρένου χρέους (με ψήφους της παλιάς Βουλής) και μίας καθόλα νόμιμης συνταγματικής αναθεώρησης με ψήφους και της Αριστεράς (με βάση τη σύνθεση της νέας Βουλής) εφόσον όμως βρεθεί μία φόρμουλα για να παρακαμφθεί πολιτικά το ζήτημα της αύξησης των αμυντικών δαπανών, κάτι στο οποίο ίσως θα μπορούσε να συμβάλλει πιθανή ειρήνευση στην Ουκρανία και προπαντός το «περιεχόμενο» αυτής της ειρήνευσης και βιωσιμότητα της.
Παρεπιπτόντως το επιχείρημα που λέει πως έχει συμβεί πάλι (και συγκεκριμένα, το 1998), να πάρει απόφαση το απερχόμενο κοινοβούλιο της Γερμανίας, δεν είναι και πολύ ισχυρό, καθώς τότε δεν είχε λάβει απόφαση συνταγματικής αλλαγής.
