Μετά από μια έντονη προεκλογική εκστρατεία, κατά την οποία η ακροδεξιά «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) αμφισβήτησε τη μεταπολεμική παράδοση της χώρας για μετριοπαθή, συναινετική, οικονομική πολιτική, η Γερμανία διεξάγει πρόωρες εκλογές την Κυριακή (16.2.2025).
Η κυβέρνηση συνασπισμού του καγκελάριου Όλαφ Σολτς κατέρρευσε τον Νοέμβριο του 2024 μετά από εσωτερικές διαμάχες μεταξύ του κεντροαριστερού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματός του, των Πρασίνων που επικεντρώνονται στο κλίμα και του φιλο-επιχειρηματικού κόμματος των Φιλελευθέρων. Αυτό προκάλεσε τρεις μήνες προεκλογικής εκστρατείας, όπου κυριάρχησαν τα ζητήματα της παράτυπης μετανάστευσης και της παραπαίουσας οικονομίας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πρόθεση ψήφου έχει ελάχιστα μετατοπιστεί σε αυτό το διάστημα, και ο Σολτς είναι σε πορεία να οδηγήσει το SPD στο χειρότερο αποτέλεσμα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο πιθανότερος διάδοχός του είναι ο Φρίντριχ Μερτς της κεντροδεξιάς συντηρητικής αντιπολίτευσης, ενώ το AfD φαίνεται ότι θα διπλασιάσει τον αριθμό των ψήφων του, καθιστώντας το το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στην Μπούντεσταγκ, το κοινοβούλιο της Γερμανίας.
Ο Μερτς θα χρειαστεί την υποστήριξη ενός ή περισσότερων κομμάτων για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία, σύμφωνα με το Bloomberg. Ο κίνδυνος είναι η Γερμανία να καταλήξει με ακόμη έναν συνασπισμό που θα δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της χώρας.
Τι διακυβεύεται;
Η κυβέρνηση Σολτς κατέρρευσε αφού ο ίδιος και οι Πράσινοι προσπάθησαν να χαλαρώσουν τους κανόνες που περιορίζουν τον κρατικό δανεισμό και ο δημοσιονομικά φανατικός υπουργός Οικονομικών, ο Κρίστιαν Λίντνερ του FDP, αντέδρασε.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Για να χρηματοδοτήσει τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ο Σολτς θέλει να αυξήσει το χρέος, να επιδιορθώσει τις πεπαλαιωμένες υποδομές και να επιταχύνει την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών. Οι ένοπλες δυνάμεις της Γερμανίας χρειάζονται επίσης μια μεγάλη ενίσχυση των δαπανών, καθώς οι ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ αμφιταλαντεύονται ως προς τη μακροχρόνια δέσμευσή τους να υπερασπιστούν τους συμμάχους του ΝΑΤΟ.
Η Γερμανία έχει μετατραπεί από οικονομική ατμομηχανή της Ευρώπης σε μία χώρα που υστερεί από ανάπτυξη. Μετά από δύο χρόνια στασιμότητας, οι προοπτικές για μια ουσιαστική ανάκαμψη το 2025 μειώνονται λόγω του επίμονα υψηλού ενεργειακού κόστους, της αποδυνάμωσης των εξαγωγών προς την Κίνα και της απειλής του Τραμπ να επιβάλει δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα.
Παράλληλα, όλα τα μεγάλα κόμματα έχουν ζητήσει αυστηρότερους ελέγχους στη μετανάστευση, ενώ παράλληλα προωθούν τη νόμιμη μετανάστευση εξειδικευμένων εργαζομένων για την αντιμετώπιση της έλλειψης εργατικού δυναμικού.
Πώς αλλάζει την πολιτική το AfD;
Το AfD, που υποστηρίζεται από τον δισεκατομμυριούχο σύμμαχο του Τραμπ, τον Έλον Μασκ, ως το κόμμα που θα «σώσει τη Γερμανία», δεν είναι κοντά στην κατάληψη της εξουσίας, καθώς όλα τα άλλα κόμματα αρνούνται να συνεργαστούν μαζί του. Ωστόσο, οι ιδέες του επιβάλλουν μια σταδιακή μετατόπιση προς τα δεξιά.
Το κόμμα ζητά απελάσεις μεταναστών χωρίς χαρτιά, μεγάλης κλίμακας, καθώς και την άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, την απόσυρση της στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία και το τέλος του νομίσματος του ευρώ.
Μια τέτοια ριζοσπαστική πλατφόρμα δεν είχε ποτέ στο παρελθόν μελετηθεί από ένα μεγάλο γερμανικό πολιτικό κόμμα. Επί δεκαετίες, η χάραξη εθνικής πολιτικής κυριαρχούνταν από το CDU και το SPD. Όλοι οι Γερμανοί καγκελάριοι μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εκπροσωπούσαν ένα από αυτά τα δύο κόμματα, τα οποία παραδοσιακά βασίζονταν σε έναν μικρότερο παίκτη, όπως το FDP ή οι Πράσινοι, για να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία στην Μπούντεσταγκ.
Πιο πρόσφατα, η πολιτική έχει κατακερματιστεί, με την ακροδεξιά και την ακροαριστερά να προσελκύουν δυσαρεστημένους ψηφοφόρους που αισθάνονται ότι δεν εκπροσωπούνται από τα παραδοσιακά κόμματα.
Εάν το AfD επιτύχει ισχυρές επιδόσεις στην ψηφοφορία της Κυριακής, θα προσθέσει περαιτέρω πίεση σε ένα σύστημα που σχεδιάστηκε εν μέρει για να κρατήσει τους εξτρεμιστές μακριά από την εξουσία.
Όσο πιο επιτυχημένο γίνεται το AfD – και ήδη προηγείται του SPD του Σολτς στις δημοσκοπήσεις – τόσο πιο δύσκολο θα είναι για τα άλλα κόμματα να σχηματίσουν λειτουργικούς συνασπισμούς που να μπορούν να συγκεντρώσουν πλειοψηφία.
Θα μπορούσε το AfD να αναλάβει την εξουσία;
Όλα τα άλλα κόμματα έχουν αποκλείσει τη συνεργασία με το AfD, οπότε οι πιθανότητες να συμμετάσχει σε συνασπισμό είναι εξαιρετικά μικρές.
Μετά την αποτυχημένη ψηφοφορία για το μεταναστευτικό υπό την ηγεσία του Μερτς στο κοινοβούλιο, ο Σολτς άφησε να εννοηθεί ότι ο συντηρητικός ηγέτης θα μπορούσε να συμμαχήσει με την ακροδεξιά.
Ωστόσο, ο Μερτς έχει επανειλημμένα αποκλείσει οποιαδήποτε ενεργή συνεργασία με το AfD, χαρακτηρίζοντας στοιχεία του κόμματος εξτρεμιστικά ακροδεξιά.
