Ένα ντονέρ κεμπάπ κόστιζε λιγότερο από 4 ευρώ σε ορισμένα μέρη της Γερμανίας πριν από μερικά χρόνια, αλλά σήμερα κοστίζει έως και τα διπλάσια ευρώ (από 8 ευρώ ή και περισσότερα) για ένα πλατύ ψωμί γεμάτο κρέας, λαχανικά και σάλτσα γιαουρτιού.
Χιλιάδες άνθρωποι συζητούν στα social media όπως το TikTok, για το πού θα βρουν το φθηνότερο ντονέρ κεμπάπ στη Γερμανία και ακόμη και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς (Olaf Scholz) αναγκάστηκε να σχολιάσει ένα πιθανό «φρένο στις τιμές του κεμπάπ».
Κοιτάζοντας τον δείκτη τιμών καταναλωτή για τα τρόφιμα της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας, είναι εύκολο να μαντέψει κανείς τι προκάλεσε την αύξηση των τιμών των περίπου 18.000 καταστημάτων κεμπάπ στη Γερμανία, σύμφωνα με δημοσίευση της Handelsblatt.
Σχεδόν όλα τα συστατικά για ένα κλασικό κεμπάπ έχουν αυξηθεί σε τιμές από το 2020. Το λάδι (63%), το μαρούλι (49%) και ο μοσχαρίσιος κιμάς (42%) έχουν αυξηθεί περισσότερο. Ωστόσο, το λευκό ψωμί και το γιαούρτι είναι επίσης πάνω από 30% ακριβότερα σήμερα από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια.
Το κόστος για το ενοίκιο, το προσωπικό και την ενέργεια έχει επίσης αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και αυτό αντικατοπτρίζεται και στην τελική τιμή του κεμπάπ. Από τον Ιανουάριο, ο κανονικός συντελεστής ΦΠΑ 19% εφαρμόζεται και πάλι στα γερμανικά εστιατόρια λόγω μιας προσωρινής μείωσης για τη στήριξη των εστιατορίων και των καφετεριών που επλήγησαν από την πανδημία, ήταν προηγουμένως 7%.
Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων έχει οδηγήσει στο γεγονός ότι το κεμπάπ κοστίζει πλέον περισσότερα από 8 ευρώ σε πολλά μέρη. Σύμφωνα με αξιολόγηση της Lieferando τον Ιανουάριο, η μέση τιμή είναι υψηλότερη στο Κίελο (8,83 ευρώ), το Μόναχο (8,53 ευρώ) και τη Λειψία (8,50 ευρώ). Στο Ντόρτμουντ, το Μάνχαϊμ και τη Νυρεμβέργη, από την άλλη πλευρά, το κεμπάπ εξακολουθεί να είναι διαθέσιμο για λιγότερο από 7 ευρώ.
Κεμπάπ: Κάτι παραπάνω από ένα φτηνό σνακ
Ο «πατέρας του κεμπάπ», σύμφωνα με την Ένωση Τούρκων Κατασκευαστών Κεμπάπ (ATDID), είναι ο Καντίρ Νουρμάν (Kadir Nurman) και ήρθε στη Γερμανία ως φιλοξενούμενος εργαζόμενος στα τέλη της δεκαετίας του ’60.
Όταν ο Νουρμάν μετακόμισε στο Βερολίνο το 1972, συνειδητοποίησε γρήγορα ότι οι κάτοικοι των πόλεων στη Γερμανία είναι συνεχώς αγχωμένοι – και χρειάζονται το φαγητό τους στα χέρια τους το συντομότερο δυνατό.
Γι’ αυτό, άρχισε να συσκευάζει κρέας από τη ψησταριά με κρεμμύδια σε ένα τέταρτο επίπεδο ψωμί και να το πουλάει ως φθηνό σνακ στο ζωολογικό κήπο Bahnhof του Βερολίνου. Έτσι, γεννήθηκε το σάντουιτς κεμπάπ.
Αλλά δεν είναι μόνο το κεμπάπ που γίνεται όλο και πιο ακριβό. Η πίτσα κοστίζει, επίσης, κατά μέσο όρο ένα τρίτο περισσότερο το 2023 από ό, τι το 2020 και οι Γερμανοί πληρώνουν περίπου 50% περισσότερο για τηγανητές πατάτες σήμερα από ό, τι πριν από τέσσερα χρόνια.
Για πολύ καιρό το κεμπάπ δεν ήταν μαζικό προϊόν
Σύμφωνα με τον Έμπερχαρντ Σάιντελ (Eberhard Seidel), συγγραφέα του βιβλίου «Döner: Eine türkisch-deutsche Kulturgeschichte» (Ντονέρ: Μια τουρκογερμανική πολιτιστική ιστορία), το κεμπάπ αρχικά εξαπλώθηκε μακριά από την μορφωμένη μεσαία τάξη. Πρώτα σε έναν μεγάλο μεταναστευτικό πληθυσμό που γνώριζε ήδη το κεμπάπ, στη συνέχεια στο βιομηχανικό προλεταριάτο, το οποίο χρειαζόταν ένα φτηνό σνακ και τέλος στις εργατικές συνοικίες των πόλεων της περιοχής του Ρουρ και πέρα από τα σύνορα της Γερμανίας.
Παρόλο που η βιομηχανία κεμπάπ «βγάζει» πλέον δισεκατομμύρια σε πωλήσεις σύμφωνα με την ATDID και το κεμπάπ βρίσκεται τώρα στο μενού του ευγενούς ξενοδοχείου Adlon του Βερολίνου για μόλις 37 ευρώ, το ντονέρ κεμπάπ παραμένει σύμβολο της μεταναστευτικής κοινωνίας για πολλούς ανθρώπους μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τον Σάιντελ: «ένας σταθερός πυλώνας στον αγώνα για την επιβίωση των φτωχότερων κοινωνικών τάξεων». Για πολύ καιρό, ήταν προσιτό για όλους ως πλήρες γεύμα.
Αυτό φαίνεται να αλλάζει, καθώς το κεμπάπ δεν είναι ακόμα ένα πολυτελές γεύμα, αλλά σίγουρα δεν είναι πλέον ένα προσιτό σνακ για όλους. Αυτό έχει μια συμβολική δύναμη που υπερβαίνει κατά πολύ τις απλές επιβεβαιώσιμες αυξήσεις των τιμών.
Διαφωνία για τη σφραγίδα της ΕΕ: «Το κεμπάπ ανήκει στη Γερμανία»
Ωστόσο, η πολιτιστική μάχη για το κεμπάπ δεν αφορά πλέον μόνο την τιμή. Λίγο αφότου ο Γερμανός πρόεδρος ταξίδεψε φέτος στην Τουρκία έχοντας στις αποσκευές του σουβλάκι για κεμπάπ βάρους 60 κιλών, η διαμάχη για το κρέας ξέσπασε ξανά μεταξύ των δύο χωρών.
Η τουρκική Διεθνής Ομοσπονδία Döner (Udofed) υπέβαλε αίτηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να συμπεριληφθεί το κεμπάπ στον κατάλογο της ΕΕ με τα «εγγυημένα παραδοσιακά ιδιότυπα προϊόντα».
Οι συνέπειες για τα γερμανικά καταστήματα κεμπάπ θα είναι τεράστιες: προκειμένου ένα κεμπάπ να εξακολουθεί να ονομάζεται κεμπάπ, τα σουβλάκια θα πρέπει στο μέλλον να παράγονται σύμφωνα με τυποποιημένους κανόνες σε ολόκληρη την ΕΕ. Μεταξύ άλλων, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μόνο κρέας από βοοειδή ηλικίας τουλάχιστον 16 μηνών, η μαρινάδα θα μπορούσε να περιέχει μόνο ορισμένα συστατικά και οι φέτες κρέατος θα έπρεπε να έχουν τυποποιημένο πάχος.
Ενώ η Επιτροπή της ΕΕ εξετάζει το αίτημα, αρκετοί πολιτικοί στη Γερμανία έχουν ήδη λάβει σαφή θέση κατά της τουρκικής πρότασης. Ο υπουργός Γεωργίας Τζεμ Έζντεμιρ (Cem Özdemir), για παράδειγμα, έγραψε στο Χ: «Το κεμπάπ ντονέρ ανήκει στη Γερμανία. Ο καθένας θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αποφασίζει μόνος του πώς παρασκευάζεται και τρώγεται εδώ. Δεν χρειάζονται κατευθυντήριες γραμμές από την Άγκυρα».
Η ίδια η ένωση, ωστόσο, υπογραμμίζει ότι δεν θέλει να βλάψει κανέναν με το σχέδιο, ιδιαίτερα τη γερμανική αγορά. Πρόκειται περισσότερο για την προστασία της παράδοσης και της παρασκευής του κρέατος.
Θα δούμε πώς θα καταλήξει η διαμάχη σε λίγες εβδομάδες. Αυτό που είναι εγγυημένο, πάντως, είναι ότι οι Γερμανοί θα υπερασπιστούν με σθένος το αγαπημένο τους σνακ – ακόμη και αν το κεμπάπ των 3 ευρώ δεν επιστρέψει προς το παρόν.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163