Καθώς ο πόλεμος Ρωσίας και Ουκρανίας πυροδότησε ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη και προκάλεσε φόβους για ύφεση, η σχέση ευρώ και δολαρίου έπεσε ακόμα και στην ισοτιμία 1:1 για πρώτη φορά μετά από δύο δεκαετίες, με τους αναλυτές να βλέπουν μια πιθανότητα να συμβεί ξανά.
Όπως αναφέρεται στο Bloomberg, μάλιστα, στον απόηχο των αμερικανικών εκλογών, ορισμένες τράπεζες προβλέπουν ακόμη και κίνηση κάτω από το όριο του 1:1 για το ευρώ το 2025. Η Ευρώπη είναι μία από τις περιοχές που είναι πιο ευάλωτες στην απειλή του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αυξήσει τους δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές.
Οι ΗΠΑ είναι μεγάλος αγοραστής των εξαγωγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), από αυτοκίνητα μέχρι χημικά και πολυτελείς τσάντες, και οι αυξήσεις των δασμών θα επιβαρύνουν την ήδη εξασθενημένη οικονομία της ενιαίας αγοράς.
Η ανάπτυξη ήταν αναιμική στην ευρωζώνη και τα επιτόκια εκεί είναι χαμηλότερα από ό,τι σε άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες. (Τα χαμηλότερα επιτόκια σημαίνουν ότι τα περιουσιακά στοιχεία σε ευρώ κερδίζουν λιγότερους τόκους, μειώνοντας τη ζήτηση για το νόμισμα). Επιπλέον, η πολιτική αναταραχή στη Γαλλία και τη Γερμανία -τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ- έχει αυξήσει τους κινδύνους των επενδύσεων στις χώρες αυτές και έχει καταστήσει δυσκολότερο για τις κυβερνήσεις τους να επιλύσουν διαρθρωτικά ζητήματα που εμποδίζουν την ανάπτυξη.
Η αδυναμία του ευρώ σχετίζεται επίσης με την ευρεία ισχύ του δολαρίου. Η ζήτηση για περιουσιακά στοιχεία που εκφράζονται στο αμερικανικό νόμισμα αυξάνεται λόγω των προσδοκιών ότι οι πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ θα τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη και τα εταιρικά κέρδη στις ΗΠΑ. Η σχετική υπεραπόδοση των αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων είναι μια τάση που έχει επιβαρύνει τα περισσότερα σημαντικά νομίσματα κατά τη διάρκεια του έτους μέχρι σήμερα.
Πόσο πιθανή είναι η ισοτιμία ευρώ – δολαρίου;
Στον απόηχο των αμερικανικών εκλογών, τουλάχιστον 10 τράπεζες αναμένουν ένα ασθενέστερο ευρώ, ενώ ορισμένες προβλέπουν ακόμη και κίνηση κάτω από το όριο του 1:1 το 2025. Ωστόσο, η προσδοκία της ισοτιμίας δεν είναι ομόφωνη. Υπάρχει ακόμη μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με το μέγεθος και την ταχύτητα με την οποία θα μπορούσαν να εφαρμοστούν οι προτάσεις πολιτικής του Τραμπ. Και υπάρχει κάποια αισιοδοξία ότι θα αντιμετωπιστούν με μέτρα για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη.
Γιατί είναι σημαντική η ισοτιμία 1:1;
Η επίτευξη της ισοτιμίας έχει ψυχολογική σημασία για τους επενδυτές και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και θα μπορούσε να προκαλέσει μια περίοδο μεταβλητότητας για το ευρώ, καθώς είναι πιθανό να συνδεθούν με αυτήν στοιχήματα δισεκατομμυρίων σε δικαιώματα προαίρεσης. Ο κίνδυνος να βγει μια χώρα από το ευρώ παραμένει ζωντανός, αν και απομακρυσμένος, και μια πτώση στην ισοτιμία θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους λαϊκιστές πολιτικούς που αντιτίθενται στο ενιαίο νόμισμα. Ήδη το δεξιό κόμμα AfD της Γερμανίας σχεδιάζει προεκλογική εκστρατεία υποστηρίζοντας την έξοδο της χώρας από την ΕΕ και το ευρώ.
Πώς θα επηρέαζε ένα ασθενέστερο ευρώ την ευρωπαϊκή οικονομία;
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συχνά χαιρετίζουν ένα ασθενέστερο νόμισμα ως μέσο τόνωσης της οικονομικής ανάπτυξης, επειδή καθιστά τις εξαγωγές πιο ανταγωνιστικές – αν και ο θετικός αυτός αντίκτυπος μπορεί να μειωθεί αν οι ΗΠΑ επιβάλλουν δασμούς στα εν λόγω αγαθά. Ένα ασθενέστερο ευρώ καθιστά επίσης ακριβότερη την εισαγωγή πρώτων υλών και θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τις πιέσεις στις τιμές.
Αυτό θα αποδεικνυόταν πονοκέφαλος για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία ήλπιζε ότι ο μετα-πανδημικός πληθωρισμός είχε επιτέλους τεθεί υπό έλεγχο. Το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ Ιζαμπέλ Σνάμπελ προειδοποίησε ότι μια «σημαντική υποτίμηση» της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ θα είχε αντίκτυπο στον πληθωρισμό. Για τους καταναλωτές, ένα ασθενέστερο ευρώ καθιστά πιο δαπανηρή την αγορά εισαγόμενων αγαθών και τις διακοπές εκτός ευρωζώνης. Αντίθετα, ο τομέας του τουρισμού μπορεί να επωφεληθεί από την εισροή επισκεπτών από τις ΗΠΑ.
Θα μπορούσε η ΕΚΤ να παρέμβει για να στηρίξει το ευρώ;
Η συναλλαγματική ισοτιμία δεν αποτελεί στόχο πολιτικής για την ΕΚΤ και δεν υπάρχει καθορισμένο επίπεδο ισχύος ή αδυναμίας του ευρώ στο οποίο θα αντιδρούσαν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής. Λαμβάνουν υπόψη τις κινήσεις της συναλλαγματικής ισοτιμίας όταν καθορίζουν τα επιτόκια, αλλά η άμεση παρέμβαση για τη στήριξη του ευρώ είναι εξαιρετικά σπάνια. Μέχρι στιγμής, η κεντρική τράπεζα έχει παρέμβει στις αγορές συναλλάγματος μόνο δύο φορές: για να στηρίξει το ευρώ το 2000 και ως μέρος μιας συντονισμένης προσπάθειας της G7, μιας άτυπης ομάδας προηγμένων χωρών, για την αποδυνάμωση του ιαπωνικού γεν το 2011.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163