Ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας Τζιανκάρλο Τζορτζέτι (Giancarlo Giorgetti) επέκρινε έντονα την επιθετική πολιτική χρέους της Γερμανίας για τις αμυντικές δαπάνες.
«Οι Γερμανοί αποφάσισαν ότι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν, επειδή η Γερμανία πρέπει να επανεξοπλιστεί και το χρέος ξαφνικά δεν αποτελεί πλέον πρόβλημα», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας σε εκδήλωση που διοργάνωσε το κόμμα του, η δεξιά λαϊκιστική Lega, το Σαββατοκύριακο (15 -16.3.2025), δηλαδη λιγο πριν την ψήφιση της συνταγματικής μεταρρύθμισης του φρένου χρέους στη Γερμανία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Τις προηγούμενες ημέρες, ο Giorgetti είχε ήδη εκφράσει την αντίθεσή του στα σχέδια επανεξοπλισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που χρηματοδοτούνται από το χρέος, τα οποία φέρουν την ονομασία «ReArm EU». Είπε ότι η Ιταλία δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα περικόψει άλλα κονδύλια του προϋπολογισμού προκειμένου να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες. Η χώρα δεν θα μπορούσε επίσης να αυξήσει το εθνικό της χρέος.
Με δημόσιο χρέος περίπου 135% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), η Ιταλία είναι η χώρα με το δεύτερο υψηλότερο βάρος χρέους στην ΕΕ μετά την Ελλάδα. Κατά συνέπεια, ο Τζορτζέτι δήλωσε το Σαββατοκύριακο: «Καταβάλλουμε τεράστιες προσπάθειες για να μειώσουμε το χρέος και το βάρος των τόκων και περικόπτουμε πράγματα που έχουν θεμελιώδη σημασία για τον ιταλικό λαό. Και τώρα ξαφνικά υποτίθεται ότι πρέπει να βρούμε 10, 20, 30 δισ. ευρώ για να χρηματοδοτήσουμε τα όπλα».
Απογοήτευση για τις σκληρές διαπραγματεύσεις με τον Christian Lindner
Ο Giorgetti εξέφρασε τις επιφυλάξεις του για τα σχέδια επανεξοπλισμού της ΕΕ με αιχμηρές αιχμές κατά της Γερμανίας. Για παράδειγμα, είπε ότι η μεταρρύθμιση των κανόνων σταθερότητας της ΕΕ είχε σχεδιαστεί «στα γερμανικά». «Τους είπα τότε ότι οι κανόνες δεν μπορούν να λειτουργήσουν έτσι», δήλωσε ο Giorgetti.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο Giorgetti διαπραγματευόταν επί μήνες με τον τότε Γερμανό υπουργό Οικονομικών Christian Lindner. Αλλά ο Lindner είχε εμποδίσει τη χαλάρωση των κανόνων σταθερότητας. Τώρα, λίγους μήνες μετά την υιοθέτηση των κανόνων, οι Γερμανοί «έκαναν ακριβώς το αντίθετο – φυσικά χωρίς να το έχουν διαπραγματευτεί προηγουμένως σε επίπεδο ΕΕ».
Στην πραγματικότητα, ακόμη και στη μεταρρυθμισμένη μορφή του, το Σύμφωνο Σταθερότητας της ΕΕ εξακολουθεί να προβλέπει ως κατευθυντήρια γραμμή ένα ανώτατο όριο 3% του ΑΕΠ για το έλλειμμα και ένα μέγιστο συνολικό χρέος 60% του ΑΕΠ.
Οι τιμές αυτές πρέπει να επιτευχθούν μέσω ευέλικτων και ατομικών σχεδίων μείωσης του χρέους για κάθε χώρα. Η Γερμανία είχε πιέσει για αυτούς τους κανόνες, ενώ η Ιταλία ήθελε να εξαιρέσει ορισμένες στρατηγικές δαπάνες -όπως οι αμυντικές δαπάνες- από το έλλειμμα. Σε αυτήν ακριβώς τη στρατηγική στρέφεται τώρα η Γερμανία προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις αυξανόμενες αμυντικές της δαπάνες.
Στρατηγική για το νέο κοινοτικό χρέος;
Ο Lorenzo Castellani, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο LUISS της Ρώμης, πιστεύει ότι η κριτική του Giorgetti στη Γερμανία αποτελεί μέρος μιας στρατηγικής για την ισχυρότερη ενσωμάτωση των ιταλικών συμφερόντων στους όρους του προγράμματος επανεξοπλισμού. «Ο Giorgetti θέλει να επαναδιαπραγματευτεί το ReArm EU με τέτοιο τρόπο ώστε το σχέδιο να πληροί τους όρους του προγράμματος «NEXT GENERATION ΕU», δηλαδή να περιλαμβάνει κοινό δανεισμό».
Στο πλαίσιο του ταμείου για την αποκατάσταση του κοροναϊού ύψους 750 δισ. ευρώ «NEXT GENERATION EU», τα κράτη της ΕΕ συμφώνησαν για πρώτη φορά να αναλάβουν από κοινού ευρωπαϊκό χρέος. Εκείνη την εποχή, η Ιταλία ήταν η χώρα που είχε πληγεί πρώτη και μία από τις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση των κοροναϊών και έλαβε το μεγαλύτερο απόλυτο ποσό από το ταμείο: περίπου 200 δισ. ευρώ, αποτελούμενο από επιχορηγήσεις και δάνεια.
Αντίθετα, τα κράτη μέλη πρόκειται τώρα να χρηματοδοτήσουν μεμονωμένα το σύνολο των 800 δισ. ευρώ για τον επανεξοπλισμό της ΕΕ. Η Ιταλία θα πρέπει να αναλάβει πρόσθετο χρέος για το σκοπό αυτό. «Αυτό είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί με ένα τόσο υψηλό επίπεδο εθνικού χρέους», λέει ο Castellani. «Είναι εξίσου δύσκολο να πειστούν οι Ιταλοί ψηφοφόροι, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι κατά του επανεξοπλισμού».
Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, μόνο ένας στους τρεις Ιταλούς υποστηρίζει το σχέδιο «ReArm EU». Η υποστήριξη για την Ουκρανία βρίσκεται επίσης σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο με μόλις 32% των ερωτηθέντων.
Στις Βρυξέλλες, λοιπόν, ο Giorgetti έχει ήδη παρουσιάσει μια εναλλακτική πρόταση στο «ReArm EU», η οποία προβλέπει την κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων σε εξοπλισμούς με τη βοήθεια κρατικών εγγυήσεων σε επίπεδο ΕΕ. Για τον Καστελάνι, ωστόσο, είναι επίσης σαφές ότι η Ιταλία δεν βρίσκει μόνο κακή τη νέα πολιτική χρέους της Γερμανίας: «Μια Γερμανία που ξοδεύει περισσότερα χρήματα είναι φυσικά θεμελιωδώς υπέρ του Τζορτζέτι», λέει ο Καστελάνι.
