Συνολικά 69 αιτήσεις πληρωμής από 25 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) έχει λάβει η Κομισιόν, εκταμιεύοντας πάνω από 267 δισ. ευρώ, για την εφαρμογή των έργων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης (NextGenerationEU), δηλαδή πάνω από το 40% της διαθέσιμης χρηματοδότησης, με την Ελλάδα να κατέχει μία καλή θέση, χωρίς ωστόσο να μην λείπουν και οι καθυστερήσεις.
Όπως αναφέρει η τρίτη ετήσια έκθεση ανασκόπησης του εκτελεστικού οργάνου της Κομισιόν, που δόθηκε σήμερα (10.10.2024) μέχρι το τέλος του έτους, πάνω από 300 δισ. ευρώ σε κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF) αναμένεται να εκταμιευθούν. Η έκθεση περιγράφει λεπτομερώς πολλά παραδείγματα για το πώς η πρόοδος των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων σε όλους τους έξι πυλώνες πολιτικής του RRF έχει απτά αποτελέσματα και θετικό αντίκτυπο τόσο στους πολίτες όσο και στις επιχειρήσεις.
Η Ένωση συνέχισε επίσης να αντλεί με επιτυχία κεφάλαια από τις κεφαλαιαγορές για τη χρηματοδότηση της διευκόλυνσης, με περισσότερα από 60,2 δισ. ευρώ που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα σε πράσινα ομόλογα της επόμενης γενιάς της ΕΕ. Το RRF με 650 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια, αποτελεί κρίσιμο μοχλό φιλόδοξων επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων σε όλα τα κράτη μέλη, σε πρωτοβουλίες που προωθούν την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και ενισχύουν την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.
Από την ίδρυσή του, το RRF έχει προωθήσει επενδύσεις ύψους άνω των 82 δισ. ευρώ που υποστηρίζουν άμεσα επιχειρήσεις. Πάνω από 900 μεταρρυθμίσεις έχουν υλοποιηθεί για τη μείωση της γραφειοκρατίας και την επιτάχυνση των επιχειρηματικών διαδικασιών για την απόκτηση αδειών και αδειών, για παράδειγμα, βοηθώντας τη βιομηχανία της ΕΕ να γίνει πιο ανταγωνιστική.
Με το RRF έχουν εξοικονομηθεί 34 εκατομμύρια μεγαβατώρες σε κατανάλωση ενέργειας, πάνω από 11,8 εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν σε εκπαίδευση και κατάρτιση και 9,8 εκατομμύρια άνθρωποι επωφελήθηκαν από μέτρα προστασίας από καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα.
Η εφαρμογή του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας
Ομαλά εξελίσσεται η εφαρμογή του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τονίζει στην ετήσια έκθεσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά απαιτούνται «αυξημένες προσπάθειες» για την έγκαιρη εφαρμογή του.
Σε ό,τι αφορά το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας, υπενθυμίζεται ότι χρηματοδοτείται με έως 18,2 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 17,7 δισ. ευρώ σε δάνεια, στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), την περίοδο 2021-2026. Οι επιχορηγήσεις και τα δάνεια από το RRF αντιπροσωπεύουν το 16,3% του ΑΕΠ της Ελλάδας.
Ως τις 31 Αυγούστου 2024, η Επιτροπή είχε εκταμιεύσει 17,2 δισ. ευρώ για την Ελλάδα στο πλαίσιο του RRF. Από το ποσό αυτό τα 7,6 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και τα 9,6 δισ. ευρώ είναι δάνεια.
Επομένως, η Ελλάδα έχει ακόμα διαθέσιμα κονδύλια ύψους 18,7 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια. Το ποσό αυτό μπορεί να εκταμιευτεί μετά την αξιολόγηση της μελλοντικής εκπλήρωσης των υπόλοιπων 294 ορόσημων και στόχων και πριν τη λήξη ισχύος του RRF στο τέλος του 2026.
Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας περιλαμβάνει ένα κεφάλαιο REPowerEU για να καταργήσει σταδιακά την εξάρτησή της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, να διαφοροποιήσει τα ενεργειακά της αποθέματα και να παράξει περισσότερη καθαρή ενέργεια τα επόμενα χρόνια.
Για την έναρξη της εφαρμογής του κεφαλαίου REPowerEU, εκταμιεύτηκαν για την Ελλάδα 158,7 εκατ. ευρώ, ως προχρηματοδότηση, τον Ιανουάριο του 2024. Αυτό βοήθησε να ξεκινήσουν οι σχετικές μεταρρυθμίσεις συμπεριλαμβανομένης της διευκόλυνσης της παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου και βιομεθανίου, της βελτιστοποίησης της χρήσης χερσαίου και θαλάσσιου χώρου για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την προώθηση της κοινής χρήσης ενέργειας, των ενεργειακών κοινοτήτων και της ιδιοκατανάλωσης.
Το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης εστιάζει στην πράσινη μετάβαση, αφιερώνοντας το 38,1% των συνολικών διαθέσιμων κεφαλαίων για μέτρα που υποστηρίζουν τους στόχους για το κλίμα και το 22,1% για την υποστήριξη της ψηφιακής μετάβασης. Διατηρεί επίσης μια ισχυρή κοινωνική διάσταση με μέτρα κοινωνικής προστασίας, ιδίως για την προώθηση της αγοράς εργασίας και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων για τους εργαζόμενους και τους ανέργους.
Η εφαρμογή του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης εξελίσσεται κανονικά, με τέσσερα αιτήματα πληρωμής της Ελλάδας να έχουν ολοκληρωθεί. «Ωστόσο, η έγκαιρη ολοκλήρωση του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης απαιτεί αυξημένες προσπάθειες», αναφέρει η Επιτροπή.
Για τις έως τώρα εκταμιεύσεις, είχαν εκπληρωθεί 86 ορόσημα και στόχοι (22% του συνόλου των 381 ορόσημων και στόχων του ελληνικού σχεδίου) που αφορούσαν κυρίως μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για να καταστεί η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας κατάλληλη για υψηλό μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για να αναπτυχθεί ένα σύγχρονο σιδηροδρομικό δίκτυο, ένας πιο οικολογικός στόλος δημόσιων λεωφορείων, καθώς και επενδύσεις για την ενεργειακή απόδοση, τη διαχείριση απορριμμάτων, την αγορά εργασίας, τη φορολογική πολιτική, τις επιχειρήσεις, το περιβάλλον, τη δημόσια διοίκηση και την υγειονομική περίθαλψη.
Το πιο πρόσφατο αίτημα πληρωμής της Ελλάδας, το οποίο η Επιτροπή αξιολόγησε θετικά, οδήγησε στην εκταμίευση 2,3 δισεκατομμυρίων ευρώ στις 23 Ιουλίου 2024. Η εκταμίευση αντανακλούσε τη θετική αξιολόγηση ενός στόχου, δηλαδή την περαιτέρω πρόοδο στην κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων σε τομείς όπως η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση, η αύξηση της εξαγωγικής ικανότητας και η έρευνα, η ανάπτυξη και η καινοτομία.
Οι πληροφορίες που παρέχονται στην έκθεση βασίζονται στο περιεχόμενο των εγκεκριμένων σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, όπως αξιολογήθηκαν από την Επιτροπή, στα δεδομένα που αναφέρθηκαν από τα κράτη μέλη έως τον Απρίλιο του 2024 ως μέρος των εξαμηνιαίων υποχρεώσεών τους υποβολής εκθέσεων, και στις εξελίξεις στην εφαρμογή του RRF έως τις 31 Αυγούστου 2024.