Λιτότητα και δασμοί οι δύο παράγοντες που ωθούν τις ΗΠΑ προς την ύφεση

Δύο είναι οι παράγοντες οι οποίοι ωθούν την οικονομία των ΗΠΑ προς την ύφεση, και αμφότεροι έχουν να κάνουν με την αλλοπρόσαλλη πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ.

Αναλυτές ήδη σημειώνουν τα «σημάδια» της επιβράδυνσης ενώ και ο γνωστός οικονομολόγος, Μοχάμεντ Ελ – Εριάν, ανεβάζει τις πιθανότητες μιας ύφεσης στις ΗΠΑ στο 25% – 30% από 10% προηγουμένως, βασίζοντας το επιχείρημά του σε δύο παράγοντες: στην υφεσιακή πολιτική λιτότητας των Τραμπ – Μασκ αλλά και στο κρεσέντο επιβολής δασμών στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας.

Η πολιτική του Τραμπ έχει οδηγήσει ήδη σε μαζικές απολύσεις οι οποίες έχουν εκτιναχθεί σε υψηλό 4,5 ετών, ωθώντας και το καταναλωτικό κλίμα σε χαμηλό 15 μηνών. Το χρηματιστήριο καταρρέει με τον δείκτη S&P 500 να υποχωρεί 6% από το ιστορικό υψηλό του που είχε σημειωθεί στις 19 Φεβρουαρίου, καθώς η εφαρμογή των δασμών συγκλονίζει τη Wall Street.

Ο κορυφαίος οικονομικός αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ, ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, ανέφερε ότι η οικονομία θα μπορούσε να δεχθεί πλήγμα, λέγοντας στο CNBC: «Θα μπορούσαμε να δούμε ότι αυτή η οικονομία που κληρονομήσαμε αρχίζει κινείται; Sure…. Έχουμε εθιστεί σε αυτές τις κυβερνητικές δαπάνες και θα υπάρξει μια περίοδος αποτοξίνωσης».

Οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs αύξησαν τις πιθανότητες ύφεσης τους επόμενους 12 μήνες από 15% σε 20% την Παρασκευή (07.03.2025), αναφέροντας την οικονομική πολιτική του Τραμπ ως «βασικό κίνδυνο», ενώ η Yardeni Research αύξησε τις πιθανότητες ύφεσης την Τετάρτη (05.03.2025) από 20% σε 35%, επικαλούμενη το «μπαράζ διαταγών, απολύσεων και δασμών του Τραμπ 2.0».

Καιρούς πανδημίας θυμίζει η ανάπτυξη

Αλλά το πιο σημαντικό σημείο δεδομένων που σηματοδοτεί μια πιθανή ύφεση είναι το ευρέως παρακολουθούμενο μοντέλο GDPNow της Fed της Ατλάντα, το οποίο προβλέπει ότι η ανάπτυξη των ΗΠΑ θα συρρικνωθεί με ετήσιο ρυθμό -2,4% το πρώτο τρίμηνο του 2025 με βάση μια σειρά οικονομικών δεδομένων.

Αυτό θα ήταν η χειρότερη οικονομική ανάπτυξη από το δεύτερο τρίμηνο του 2020, στο αποκορύφωμα της πανδημίας, και θα έθετε τις βάσεις για τον ευρέως αποδεκτό τεχνικό ορισμό της ύφεσης, δύο συνεχόμενα τρίμηνα αρνητικής αύξησης του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.

Το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών την ορίζει ευρύτερα ως μια «σημαντική μείωση της οικονομικής δραστηριότητας που εξαπλώνεται σε ολόκληρη την οικονομία και διαρκεί περισσότερο από μερικούς μήνες».

Τα μοντέλα που παρακολουθούν την πιθανότητα ύφεσης στις ΗΠΑ έχουν ταυτόχρονα μετατοπιστεί και δείχνουν μεγαλύτερη πιθανότητα οικονομικής υποχώρησης.

Βάσει του οικονομικού μοντέλου της Goldman Sachs το μέγιστο αρνητικό πλήγμα στο ΑΕΠ από τους δασμούς μπορεί να ανέλθει στο 0,8%. Η επενδυτική τράπεζα μείωσε την πρόβλεψη για τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ στο τέλος του 2025 από 2,2% σε 1,7% και τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ στο τέλος του 2026 από 2,2% σε 2%.

Για την επίδραση των δασμών στην αμερικανική οικονομία, είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ προς τους αγρότες της χώρας τους, όπου αναγνώρισε ότι οι ανταποδοτικοί δασμοί που επιβάλλει η Κίνα στα γεωργικά προϊόντα θα προκαλέσουν «μια μικρή αναστάτωση», προτρέποντας τους, ως λύση, να «αρχίσουν να παράγουν πολλά αγροτικά προϊόντα που θα πωλούνται ΕΝΤΟΣ των Ηνωμένων Πολιτειών».