Η πρόεδρος του Μεξικού, Κλαούδια Σέινμπαουμ, προσπαθεί να υποστηρίξει με κάθε τρόπο τους περίπου 5 εκατ. πολίτες της χώρας της που ζουν στις ΗΠΑ, εξαιτίας των απειλών του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για μαζικές απελάσεις παράτυπων μεταναστών. Η κυβέρνησή της έχει εγκαινιάσει μια εφαρμογή πανικού για όσους κρατούνται και έχει παρατάξει περισσότερους από 2.600 δικηγόρους και σχεδόν 2.200 εργαζόμενους στα προξενεία, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της έχει συναντηθεί με αξιωματούχους σε κάθε συνοριακή πολιτεία.
Ειδικότερα, η βιασύνη των κινήσεων της προέδρου του Μεξικού αποσκοπεί στην εξασφάλιση βοήθειας για τους μετανάστες που βρίσκονται αντιμέτωποι με την υπόσχεση του Τραμπ να πραγματοποιήσει «τη μεγαλύτερη επιχείρηση απέλασης» στην ιστορία της χώρας. Οι προσπάθειες της προέδρου έχουν απογειωθεί από τότε που ο ίδιος απείλησε να επιβάλει οικονομικά εξουθενωτικούς δασμούς στον νότιο γείτονά του. Η ροή των μεταναστών αποτελεί διαπραγματευτικό χαρτί, εκτός από τα παράνομα ναρκωτικά, σύμφωνα με το Bloomberg.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Θα υπερασπιζόμαστε πάντα τους Μεξικανούς που βρίσκονται στις ΗΠΑ», δήλωσε η Σέινμπαουμ την Παρασκευή (17.01.2025) κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. «Σε κάθε διάλογο που ξεκινά με την άφιξη του προέδρου Τραμπ, μία από τις προτεραιότητες θα είναι η υπεράσπιση των υπηκόων μας στις ΗΠΑ και οι αριθμοί που δείχνουν πόσο σημαντικοί είναι οι Μεξικανοί για την αμερικανική οικονομία».
Πρόκειται για μια ισχυρή δήλωση υποστήριξης προς τους μετανάστες, και μετά από τέσσερις μήνες διακυβέρνησης της Σέινμπαουμ, αυτό είναι ένα μήνυμα που καθιστά σαφές στους ψηφοφόρους της. Για να μην αναφέρουμε ότι η κεντρική τράπεζα μέτρησε 65 δισ. δολάρια σε εμβάσματα κατά τους 12 μήνες που έληξαν τον Νοέμβριο του 2024, πράγμα που σημαίνει ότι τα χρήματα που στέλνουν οι μετανάστες στην πατρίδα τους είναι μία από τις σημαντικότερες πηγές εισοδήματος της χώρας.
Ταυτόχρονα, η Σέινμπαουμ ακολουθεί το παράδειγμα του προκατόχου της Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ (Andres Manuel Lopez Obrador), ο οποίος συνεργάζεται με τις ΗΠΑ για τη διατήρηση ομαλών σχέσεων. Οι τακτικές πτήσεις απέλασης από τις ΗΠΑ προς το Μεξικό συνεχίστηκαν και ετοιμάζεται να δεχτεί περισσότερες υπό τον Τραμπ. Αυτή η συνεργασία είναι ένας από τους βασικούς τρόπους της για την αποφυγή δασμών που θα μείωναν το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν του Μεξικού κατά περίπου 1%, σύμφωνα με την Γκαμπριέλα Σίλερ (Gabriela Siller), διευθύντρια οικονομικής ανάλυσης της Grupo Financiero Base.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Δασμοί 25% θα ισοδυναμούσαν με έξοδο από την εμπορική συμφωνία ΗΠΑ – Μεξικού – Καναδά. Θα συνεπαγόταν επίσης μείωση των εξαγωγών του Μεξικού κατά 7%», δήλωσε η Σίλερ. «Το Μεξικό δεν έχει άλλη επιλογή από το να συνεργαστεί με το αίτημα του Τραμπ για τη μείωση της μετανάστευσης των ανθρώπων χωρίς χαρτιά και της διακίνησης ναρκωτικών».
Ο υπουργός Εξωτερικών του Μεξικού Χουάν Ραμόν ντε λα Φουέντε έχει γίνει το πρόσωπο της προσπάθειας, πραγματοποιώντας πολλά ταξίδια στις ΗΠΑ από τις αρχές Δεκεμβρίου για να συναντηθεί με τοπικούς και πολιτειακούς πολιτικούς και αξιωματούχους του μεταναστευτικού τομέα στην Αριζόνα, την Καλιφόρνια, το Νέο Μεξικό και το Τέξας. Το υπουργείο του κάλυψε κενές θέσεις στα 53 προξενεία της χώρας στις ΗΠΑ, με 2.187 εργαζόμενους και μια ομάδα 2.610 δικηγόρων και 469 δικηγορικών εταιρειών έτοιμη να παράσχει νομικές συμβουλές στους μετανάστες σε περίπτωση που αρχίσουν οι απελάσεις. Ο Ντε λα Φουέντε έχει επισκεφθεί ακόμη και κέντρα κράτησης.
«Είμαστε έτοιμοι να υπερασπιστούμε τους μετανάστες μας, ανεξάρτητα από το μεταναστευτικό τους καθεστώς και ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται», δήλωσε ο ντε λα Φουέντε τη Δευτέρα (20.01.2025) από τη μεξικανική συνοριακή πολιτεία Σονόρα. Το υπουργείο του πρόσθεσε επίσης σε ανακοίνωσή του ότι προτεραιότητά του σε περίπτωση απελάσεων είναι να «σέβεται την ακεραιότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα των Μεξικανών».
Υποστήριξη απελαθέντων
Στις ΗΠΑ ζουν 11 εκατ. άνθρωποι χωρίς χαρτιά και η απέλασή τους θα ήταν ένας λογιστικός και οικονομικός εφιάλτης. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Γιαέλ Σάτσερ (Yael Schacher), διευθύντρια για την Αμερική και την Ευρώπη στη Διεθνή Οργάνωση Προσφύγων, δεν πιστεύει ότι ο Τραμπ θα απελάσει πραγματικά όλους τους Μεξικανούς παράτυπους μετανάστες που ζουν στις ΗΠΑ.
«Νομίζω ότι θα υπάρξουν πολύ στοχευμένες προσπάθειες», είπε. «Αν αρχίσουν πραγματικά να κυνηγούν τόσους πολλούς ανθρώπους, θα υπάρξουν αντιδράσεις στις ΗΠΑ για τον οικονομικό αντίκτυπο της απώλειας όλων αυτών των εργαζομένων».
Ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί, η διοίκηση της Σέινμπαουμ δηλώνει ότι είναι έτοιμη να βοηθήσει τους Μεξικανούς μετανάστες και από τις δύο πλευρές των συνόρων.
Εκτός από την πλήρη στελέχωση των προξενείων και την παράταξη νομικής βοήθειας, το υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι απλοποιεί τη διαδικασία για τους Μεξικανούς στις ΗΠΑ να ζητούν βασικά έγγραφα, όπως πιστοποιητικά γέννησης που μπορεί να χρειάζονται για να νομιμοποιήσουν το νομικό τους καθεστώς.
Το υπουργείο Εξωτερικών και ο νέος Οργανισμός Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Τηλεπικοινωνιών δημιούργησαν, επίσης, μια εφαρμογή πανικού με την ονομασία «Botón de Contacto», ή Κουμπί Επικοινωνίας, για την παροχή βοήθειας σε Μεξικανούς που αντιμετωπίζουν επικείμενη κράτηση στις ΗΠΑ. Η εφαρμογή θα λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο και θα φέρνει τους χρήστες σε επαφή με το πλησιέστερο προξενείο ή το προσωπικό του υπουργείου.
Η κυβέρνηση ετοιμάζεται επίσης να βοηθήσει τους πολίτες της σε περιπτώσεις καταχρήσεων κατά τη διάρκεια των απελάσεων, καθώς και να τους παρέχει υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης και, αν χρειαστεί, ευκαιρίες απασχόλησης, μόλις επιστρέψουν στο Μεξικό. Έχει ετοιμάσει περίπου δύο δωδεκάδες καταφύγια σε πόλεις των συνόρων.
«Όσοι αποφασίσουν να επιστρέψουν ή αναγκαστούν να επιστρέψουν, θα τους υποδεχτούμε με ανοιχτές αγκάλες και θα ενσωματωθούν αμέσως στο εργατικό δυναμικό μας», δήλωσε τη Δευτέρα ο ντε λα Φουέντε.
Το Μεξικό δέχεται ήδη τους απελαθέντες υπηκόους του από τις ΗΠΑ. Το 2024, δέχθηκε 190.491 από αυτούς, σύμφωνα με στοιχεία της μονάδας μεταναστευτικής πολιτικής του υπουργείου Εσωτερικών. Πρόκειται για μείωση 11% σε σύγκριση με τους 214.838 απελαθέντες που δέχθηκε το προηγούμενο έτος.
Σε περίπτωση που ο Τραμπ προχωρήσει σε μαζικές απελάσεις, η Σέινμπαουμ δήλωσε ότι είναι έτοιμη να υποδεχτεί Μεξικανούς υπηκόους, αλλά ότι το έθνος δεν θα χρησιμεύσει ως «ασφαλής τρίτη χώρα» για μετανάστες άλλων εθνικοτήτων. Αυτό είναι κάτι που θα αποτελούσε ιδιαίτερη πρόκληση με χώρες όπως η Κούβα και η Βενεζουέλα, με τις οποίες οι ΗΠΑ δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις.
Η Σάτσερ ανησυχεί για το ενδεχόμενο μακροχρόνιας κράτησης αυτού του υποσυνόλου μεταναστών, αναφέροντας: «Δεν θα με εξέπληττε αν η κυβέρνηση Τραμπ χρησιμοποιήσει κάποιες στρατιωτικές βάσεις στις ΗΠΑ και ενδεχομένως ακόμη και σε μέρη όπως το Γκουαντάναμο για να κρατήσει τους ανθρώπους εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα». Ίσως οι ΗΠΑ πιέσουν χώρες της Κεντρικής Αμερικής, όπως η Γουατεμάλα ή το Ελ Σαλβαδόρ, να δεχτούν Βενεζουελάνους και Κουβανούς, πρόσθεσε.
Παρά τον προγραμματισμό και τις «ανεπίσημες» επαφές με την ομάδα του Τραμπ, ο ντε λα Φουέντε δήλωσε ότι το Μεξικό έχει λάβει ορισμένες λεπτομέρειες σχετικά με το μέγεθος των απελάσεων.
